Τη δεκαετία του ‘70 στην Ιαπωνία πραγματοποιήθηκε μια μαζική ναυπήγηση δεξαμενόπλοιων που κάλυπταν οριακά τις απαιτήσεις ασφαλείας της εποχής εκείνης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φτιαχτούν δεξαμενόπλοια πολύ γρήγορα με ιδιαίτερα χαμηλές τιμές προκειμένου να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση που είχε η εποχή τότε. Δεξαμενόπλοια όμως ευάλωτα στα ατυχήματα.
από τη Μυρτώ Τζώρτζου
Ένα από αυτά ήταν και το δεξαμενόπλοιο με το όνομα Prestige, το οποίο ναυπηγήθηκε το 1976 στα ναυπηγεία Hitachi Zosen της Ιαπωνίας. Ο Αμερικανικός νηογνώμονας που παρακολουθούσε το πλοίο είχε διαπιστώσει προβλήματα και είχε δώσει εντολές για την αποκατάστασή τους.
13η Νοεμβρίου 2002. Το Prestige, ιδιοκτησία μιας offshore λιβεριανής εταιρείας με σημαία Μπαχάμες, ελληνόκτητο, μεταφέροντας 77,000 τόνους πετρέλαιο (fuel oil) από τη Λιθουανία με προορισμό τη Σιγκαπούρη, κόπηκε στη μέση αφού έχασε την ευστάθειά του λόγω καιρού. Και αφού παρέμεινε ακυβέρνητο για μεγάλο χρονικό διάστημα βυθίστηκε τελικά στα ανοιχτά των βορειοδυτικών ακτών της Ισπανίας.
Η διαρροή του αργού πετρελαίου στη θάλασσα είχε ξεκινήσει μια εβδομάδα νωρίτερα, όταν προκλήθηκαν ρωγμές στις δεξαμενές του πλοίου εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή.
Τελικά το πλοίο βυθίστηκε στις 19 Νοεμβρίου 2002 στα ανοικτά της Κορμπουθιόν και το φορτίο 50,000 τόνων πετρελαίου που υπήρχε στις δεξαμενές του μονοπύθμενου δεξαμενόπλοιου, διέφυγε στη θάλασσα προκαλώντας τεράστια ρύπανση.
Ο Έλληνας πλοίαρχος, Αποστόλης Μαγκούρας, ο επικεφαλής μηχανικός, Νικόλαος Αργυρόπουλος, και ο ύπαρχος, Ειρηναίος Μαλότος, συνελήφθησαν από τις ισπανικές αρχές με κατηγορίες σχετικά με τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Το δεξαμενόπλοιο μετέφερε διπλάσια ποσότητα πετρελαίου από αυτή του Εξόν Βαλντέζ που βυθίστηκε το 1989 στην Αλάσκα προκαλώντας τεράστια καταστροφή στο περιβάλλον.
Σύμφωνα με την Geenpeace, η πετρελαιοκηλίδα που προκλήθηκε από τη διάλυση του δεξαμενόπλοιου ήταν πιθανό να αντιπροσώπευε μια από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές καταστροφές που είχαν συμβεί ως εκείνη τη στιγμή.
Η περιβαλλοντική καταστροφή, είχε αναφέρει η WWF, ήταν ανυπολόγιστη, καθώς 1.300 χιλιόμετρα ακτογραμμής «μαύρισαν» κατά το μήκος της βόρειας ακτής της Ισπανίας με τη ρύπανση να επεκτείνεται μέχρι τις ακτές της Πορτογαλίας και τη Νοτιοδυτική Γαλλία και να ευθύνεται για την κατακόρυφη αύξηση των ποσοστών θνησιμότητας πτηνών, ψαριών, οστρακοειδών, αλλά και θαλάσσιων θηλαστικών που ζούσαν στην περιοχή.
Μετά από αυτό οι ισπανικές αρχές απαγόρευσαν την αλιεία σε μήκος 100 χλμ. γύρω από τη πόλη La Coruña, όπου ο τοπικός πληθυσμός ζούσε από την αλιεία και τον τουρισμό.
Οι επιπτώσεις στα θαλάσσια είδη ήταν τόσο έντονες που οδήγησαν λίγους μήνες μετά (Δεκέμβριος 2002), το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην έκδοση ειδικού κανονισμού «για τη θέσπιση ειδικών μέτρων για την αποζημίωση της ισπανικής αλιείας, οστρακοκαλλιέργειας και υδατοκαλλιέργειας που έχουν πληγεί από τη ρύπανση πετρελαίου που προκλήθηκε από το πλοίο Prestige».
Για την περιβαλλοντική καταστροφή είχαν προηγηθεί μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας σε όλη την Ισπανία, που στρέφονταν εναντίον του τότε προέδρου Χοσε Μαρία Αθνάρ.
Οι ισπανοί οικολόγοι είχαν καταγγείλει την απουσία των τότε πολιτικών εκπροσώπων από το εδώλιο των κατηγορουμένων. Μεταξύ αυτών είναι και ο Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος ήταν τότε δεύτερος στην κυβερνητική ιεραρχία και είχε κάνει δηλώσεις υποβαθμίζοντας τις συνέπειες της καταστροφής. Είχε αρνηθεί να μιλήσει για «πετρελαιοκηλίδα» και είχε μιλήσει μόνο για «νήματα σαν πλαστελίνη» για να περιγράψει τις ποσότητες του μαζούτ που επί πολλές εβδομάδες εκβράζονταν στις ακτές.
Πέραν αυτής της τόσο άμεσης επίπτωσης στα δεκάδες είδη της περιοχής αυτής, η πετρελαιοκηλίδα του Prestige προκάλεσε έντονες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες διαπιστώθηκε, για παράδειγμα, πως δέκα χρόνια μετά το ατύχημα, η αναπαραγωγική επιτυχία κάποιων ειδών πουλιών ήταν 45% χαμηλότερη του φυσιολογικού.
Η πετρελαιοκηλίδα του Prestige, θεωρείται το τρίτο πιο δαπανηρό ατύχημα στην ιστορία δεδομένου ότι ο καθαρισμός της και η σφράγιση του πλοίου κόστισαν 12 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το συμβάν αυτό ήταν η αφορμή για την αναμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής όσον αφορά την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών.