Σημαντικό βήμα, που θα συνεχιστεί, χαρακτήρισε ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν την τριμερή συνάντηση μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας-Γερμανίας στο Βερολίνο, αποκαλύπτοντας ότι λήφθηκαν κάποιες αποφάσεις και πως θα συνεχιστούν παράλληλες συναντήσεις, στο πλαίσιο που συμφωνήθηκε.
Ο κ. Καλίν είπε πως ισχύει και σε αυτή την περίπτωση η παλαιότερη ρήση του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν ότι «θα είμαστε πάντοτε ένα βήμα μπροστά», ωστόσο πρόσθεσε πως αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία θα υποχωρήσει από τα συμφέροντά της. Πρόσθεσε ότι η τριμερής στο Βερολίνο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εντολών που έλαβαν έπειτα από το τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου Προέδρου με τον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Εξέφρασε την άποψη ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο χωρών μπορούν να επιλυθούν στο πλαίσιο του αμοιβαίου σεβασμού. Για την Ανατολική Μεσόγειο ο κ. Καλίν ανέφερε ότι η Άγκυρα πρότεινε συνομιλίες μεταξύ ε/κ και τ/κ πλευράς με στόχο να υπάρξει συμφωνία για τις ‘διαφιλονικούμενες περιοχές’ γύρω από το νησί, ενώ υποστήριξε ότι μπορούν να γίνουν είτε κοινές εργασίες έρευνας και γεώτρησης είτε και ξεχωριστές.
Για την Αγία Σοφία, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας αποκάλυψε ότι οι αγιογραφίες (ψηφιδωτά και τοιχογραφίες) τελικά θα καλυφθούν με σύστημα κουρτίνας και όχι με φως, ενώ άφησε να νοηθεί ότι θα καλυφθούν μόνο οι αγιογραφίες που βρίσκονται στο νότιο μέρος (ιερό) της Αγίας Σοφίας και όχι οι υπόλοιπες στο διπλανό τμήμα, οι οποίες δεν θα φαίνονται κατά τη μουσουλμανική προσευχή. Όπως είπε, το χαλί που θα στρωθεί εντός του μνημείου θα είναι έτοιμο μέχρι την Παρασκευή και η προσευχή θα γίνει στο ισόγειο της Αγίας Σοφίας. Αποκάλυψε ακόμη ότι οι εργασίες θα συνεχιστούν και μετά τις 24 Ιουλίου και πως θα μεταφερθούν εντός του μνημείου μουσουλμανικά σύμβολα που είχαν απομακρυνθεί όταν η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε μουσείο. Ευχήθηκε μετά τις 24 Ιουλίου η Αγία Σοφία να ανοίξει για προσευχή μια ‘ευλογημένη μέρα’, όπως αποκαλούνται οι μουσουλμανικές θρησκευτικές εορτές.
Σε συνέντευξη του στο NTV ο Ιμπραχίμ Καλίν ανέφερε πως χθες ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην Αγία Σοφία ενημερώθηκε για τις εργασίες που γίνονται ενόψει της μουσουλμανικής προσευχής στις 24 Ιουλίου. “Θα είναι μια ιστορική μέρα το άνοιγμα για προσευχή”, ανέφερε ο Ιμπραχίμ Καλίν, λέγοντας ωστόσο ότι λόγω της επιδημίας εκείνη τη μέρα θα επιτραπεί να προσευχηθεί εντός της Αγίας Σοφίας περιορισμένος αριθμός ατόμων και πως αυτός ο αριθμός ακόμη αξιολογείται. «Ο αξιότιμος Πρόεδρός μας ασφαλώς και θα συμμετάσχει, μαζί με τους πολίτες μας. Ένας αριθμός της θρησκευτικής κοινότητας θα είναι εκεί. Άλλωστε το επιβάλλει η προσευχή της Παρασκευής. Σε πρώτο πλάνο θα γίνει η προσευχή στο ισόγειο».
Σε ό,τι αφορά τις αγιογραφίες είπε ότι η βασική αρχή είναι να μην υπάρξει ζημιά σε αυτά τα ψηφιδωτά. «Να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του μνημείου ή να προκληθεί ζημιά στην ιστορική αρχιτεκτονική του κτιρίου», ανέφερε. Υποστήριξε ότι οι πρόγονοί του για 500 χρόνια είχαν προστατεύσει τα ψηφιδωτά μετά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί το 1453 και πως η ίδια ευαισθησία υπάρχει και σήμερα.
Είπε, επίσης ότι «ήθελα να το επιβεβαιώσω λόγω και των αντιδράσεων που έρχονται από το εξωτερικό. Δεν τίθεται θέμα να κλείσουν, ή να γίνει σουβάς (οι αγιογραφίες) ή να είναι καλυμμένες κατά τις επισκέψεις (τουριστών)”, ανέφερε.
Ερωτηθείς αν θα προκληθεί ζημιά με βίδες στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί σύστημα με κουρτίνες, ο Ιμπραχίμ Καλίν είπε ότι για αυτό το θέμα γίνεται μια λεπτομερής εργασία και δεν πρέπει κανένας να ανησυχεί για αυτό.
Πρόσθεσε ότι και μετά το άνοιγμα (στις 24 Ιουλίου) «θα συνεχιστούν οι εργασίες επειδή σε αυτό το θέμα υπάρχει λεπτομερής εργασία ακαδημαϊκών φίλων μας». Μετά που έγινε μουσείο μεταφέρθηκαν από εκεί ένα σωρό πινακίδες, μιμπέρ (μουσουλμανικός άμβωνας) και άλλα έργα τα οποία βρίσκονται στην Αγία Σοφία ενώ ήταν τζαμί. Αλλά στην πραγματικότητα ήταν μέρος της Αγίας Σοφίας και προσδιορίζονται με έγγραφα. Θα υπάρξει μια περίοδος κατά την οποία θα αξιολογηθούν, θα συγκεντρωθούν και θα τοποθετηθούν στη θέση τους. Όπως έχω πει θα συνεχιστούν για κάποιο διάστημα ακόμη οι εργασίες». Αλλά, είπε, μετά τις 24 Ιουλίου «θα ανοίξει εκεί για προσευχή μια ευλογημένη μέρα».
Ερωτηθείς εάν θα υπάρξουν προσκλήσεις για τη συμμετοχή εντός της Αγίας Σοφίας, ο Ιμπραχίμ Καλίν ανέφερε ότι δεν είναι σωστό να γίνεται αναφορά σε πρωτόκολλο ή σε λίστα VIP. “Στο σπίτι του Αλλάχ δεν μπορεί να υπάρχει πρωτόκολλο, ούτε VIP και μη VIP. Όλοι είναι ίσοι”. Ωστόσο, είπε ότι υπάρχει μια προετοιμασία για μια όσο το δυνατό αντιπροσωπευτική συμμετοχή.
Ανατολική Μεσόγειος
Σε ερώτηση για την ανατολική Μεσόγειο ο Ιμπραχίμ Καλίν είπε ότι θέλουν να είναι θάλασσα ειρήνης και στηρίζουν τον δίκαιο διαμοιρασμό των υδρογονανθράκων εκεί.
“Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εάν οι συνθήκες το επιτρέπουν είτε είναι συνομιλίες είτε συμφωνία και προχωρήσει σε ένα πλαίσιο, λαμβάνοντας τα συμφέροντα όλων, η Τουρκία δεν θα πει όχι. Διότι μπορεί να υπάρχουν πολιτικές διαφωνίες στο θέμα των υδρογονανθράκων αλλά θα συνεχίσετε τις κοινές εργασίες. Εμείς προς αυτή την κατεύθυνση δεν κλείσαμε τις πόρτες στις χώρες της Μεσογείου. Στην μόνη χώρα που την κλείσαμε είναι ο ‘ε/κ τομέας’ επειδή εμείς δεν την αναγνωρίζουμε ως χώρα», είπε.
Συνεχίζοντας, είπε ότι «εμείς αυτό που προτείναμε είναι οι Ε/κ να ξεκινήσουν συνομιλίες με τους Τ/κ, να καταλήξουν σε συμφωνία για τις διαφιλονικούμενες περιοχές γύρω από το νησί. Και εδώ μπορεί να γίνουν κοινές εργασίες έρευνας και γεώτρησης. Ή και ξεχωριστές μπορούν να γίνουν αλλά μπορεί να γίνει μια συμφωνία για τον δίκαιο και ίσο διαμοιρασμό των υδρογονανθράκων που θα εξορυχθούν από εκεί. Αυτή είναι μια πολύ λογική πρόταση».
Υποστήριξε ότι η «άλλη πλευρά με διάφορες πολιτικές δικαιολογίες απορρίπτουν τις προτάσεις αυτές».
Ο Τούρκος αξιωματούχος υποστήριξε ότι η συμφωνία με την Λιβύη ήταν ιστορική, πρώτη φορά υπέγραψαν μια τέτοια συμφωνία, και αν ωριμάσουν οι συνθήκες μπορούν να γίνουν παρόμοιες συμφωνίες και με τις άλλες χώρες.
Ελληνοτουρκικά
Για την τριμερή μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας-Γερμανίας στο Βερολίνο στην οποία συμμετείχε ο ίδιος, ο Τούρκος αξιωματούχος είπε ότι επειδή αυτές οι επαφές συνεχίζονται επιθυμεί να μην υπεισέλθει σε λεπτομέρειες λαμβάνοντας υπόψη και την ευαισθησία και μυστικότητα του θέματος.
“Γνωρίζετε υπήρξε μια κινητικότητα μετά από μια περίοδο σιωπηρής διπλωματίας. Αν δεν κάνω λάθος στις 26 Ιουνίου ο αξιότιμος Πρόεδρός μας πραγματοποίησε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Μητσοτάκη. Ασφαλώς υπήρξε και πριν από αυτό (διαδικασία). Μετά τη συνομιλία (με Μητσοτάκη) στο πλαίσιο των εντολών που λάβαμε ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτές τις επαφές. Και στόχος μας εκεί ήταν να επιλύσουμε τα διμερή μας ζητήματά μας με αμοιβαίες διαπραγματεύσεις”.
Υπενθύμισε ότι από το 2002 είχαν ξεκινήσει διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα, προσθέτοντας ότι πραγματοποιήθηκαν περίπου 60 γύροι διαπραγματεύσεων κατά τις οποίες συζητήθηκαν διμερή θέματα, η υφαλοκρηπίδα, θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας και άλλα θέματα. Όπως είπε, ταυτόχρονα έγιναν πολιτικές διαβουλεύσεις και συναντήσεις για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των στρατιωτικών αρχών, προσθέτοντας ότι αυτές πραγματοποιούνται κατά διαστήματα.
«Ο Πρόεδρός μας επέδειξε μια πολύ εποικοδομητική στάση. Ειπώθηκε ότι στο πλαίσιο αυτών των όρων μπορούμε να ξεκινήσουμε αυτές τις διαπραγματεύσεις, να τις συνεχίσουμε και εμείς τις ξεκινήσαμε σε εκείνο το πλαίσιο. Τώρα ασφαλώς υπάρχουν ζητήματα στα οποία έχουμε διαφορές απόψεων. Άλλωστε οι διαπραγματεύσεις γι αυτό γίνονται, για να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα διά της διπλωματίας», πρόσθεσε.
«Εμείς κατ’ αρχήν πιστεύουμε ότι μπορούμε να τα επιλύσουμε στο πλαίσιο του αμοιβαίου σεβασμού. Το ζήτημα του Αιγαίου, το ζήτημα των νησιών, την υφαλοκρηπίδα, το ζήτημα των θαλάσσιων αρμοδιοτήτων, το θέμα των ερευνών και γεωτρήσεων στις αμφιλεγόμενες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου. Το θέμα της εκλογής μουφτή στην Ελλάδα, το ζήτημα του τζαμιού στην Ελλάδα και όλα τα άλλα ζητήματα. Εμείς μπορούμε να τα λύσουμε άνετα με την Ελλάδα. Ως δύο γειτονικές χώρες με μια εποικοδομητική στάση αλλά ταυτόχρονα με ισχυρή ηγεσία με όραμα μπορούμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα”, συνέχισε.
Σε ερώτηση εάν στην πρώτη συνάντηση στο Βερολίνο είδε φως στην άκρη του τούνελ, ο Τούρκος αξιωματούχος απάντησε ότι “ασφαλώς, έγινε ένα σημαντικό βήμα που θα συνεχιστεί. Λήφθηκαν κάποιες αποφάσεις”.
Συμπλήρωσε ότι είναι υπέρ της συνέχισης αυτού του βήματος και θα συνεχιστεί μια σειρά παράλληλων συναντήσεων στο πλαίσιο που συμφώνησα.
«Αντιλαμβάνομαι ότι αυτά πότε πότε η κοινή γνώμη τα επικρίνει αλλά στην περίπτωση που κινηθούμε σε ένα πλαίσιο στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος και σεβασμού αυτά τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν», είπε ο κ. Καλίν.
Υπενθύμισε τη δήλωση Ερντογάν κατά τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, το 2004, όταν είχε υποβληθεί το σχέδιο Ανάν, ότι «εμείς θα είμαστε πάντοτε ένα βήμα μπροστά», για να προσθέσει ότι και σε αυτό το θέμα ισχύει αυτό.
Αυτό σημαίνει, να είμαστε εποικοδομητικοί. Να μην κλείνουμε εντελώς τις πόρτες. Αλλά λέγοντάς το αυτό να μην περιμένει κανείς ποτέ ότι η Τουρκία θα υποχωρήσει από τα δίκαια και συμφέροντά της. Δηλαδή εμείς θα συνεχίσουμε με αποφασιστικότητα», κατέληξε.
ΚΥΠΕ
