«Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την απόλυτη άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, όπως απορρέουν από τις διεθνείς συνθήκες και το Διεθνές Δίκαιο», τόνισε, αναφερόμενος στην τουρκική προκλητικότητα, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, μιλώντας στο διαδικτυακό σεμινάριο του «Chatham House» με τίτλο «Άμυνα και Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο: Η προοπτική της Ελλάδος».
Αναφορικά με το περιβάλλον ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Παναγιωτόπουλος υπογράμμισε ότι χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον τρεις διασυνδεδεμένες δυναμικές.
«Πρώτον», είπε, «την πρόσφατη ανακάλυψη υδρογονανθράκων στα ανοικτά των ακτών του Ισραήλ, της Κύπρου και της Αιγύπτου. Δεύτερον, τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό και τις ανισορροπίες της εξουσίας. Και τρίτον, το αυξημένο ενδιαφέρον για την περιοχή που επιδεικνύουν εξωτερικές δυνάμεις».
«Η περιοχή», επεσήμανε ο κ. Παναγιωτόπουλος, «έχει υποστεί σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, οι εξελίξεις έχουν γίνει όλο και περισσότερο αλληλένδετες με μεγάλο αντίκτυπο ειδικά στην Ευρώπη. Πρωταρχική πηγή της αυξανόμενης αστάθειας στην περιοχή αποτελούν, σε μεγάλο βαθμό, οι νεοθωμανικές φιλοδοξίες και η επιθετικότητα της Τουρκίας, μέσω των οποίων αποσκοπεί να εδραιώσει την παρουσία και τις αξιώσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αυτές οι αξιώσεις προωθούνται».
Για την Τουρκία, τόνισε ότι «εφαρμόζει πολιτική συνεχώς αυξανόμενων αμφισβητήσεων και αξιώσεων εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου».
«Τα τελευταία χρόνια», πρόσθεσε, «έχει υιοθετήσει το αναθεωρητικό δόγμα που ονομάζεται ”Γαλάζια Πατρίδα” μέσω του οποίου επιδιώκεται από την ‘Αγκυρα ο έλεγχος των υδάτων του Ανατολικού Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, παραβλέποντας τα δικαιώματα των ελληνικών νήσων αλλά και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας».
«Η Τουρκία συντηρεί τις εντάσεις»
Σχολιάζοντας τη γενικότερη συμπεριφορά της Τουρκίας, συμπλήρωσε ότι «υποδαυλίζει και συντηρεί εντάσεις στην περιοχή, όταν στρατιωτικές δυνάμεις εμπλέκονται στο Βόρειο Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη, όπου υποτίθεται πως μπορεί να στοιχειοθετήσει νόμιμα δικαιώματα στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο».
«Πρόκειται», συνέχισε, «για ενισχυμένη στρατιωτική παρουσία σε όλη την περιοχή, με το επιχείρημα ότι γίνεται για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας, αν και τελικά έχει συνολικά αποσταθεροποιητικό χαρακτήρα βάσει των γεγονότων που έχουν σημειωθεί, όπως οι συνεχιζόμενες εντάσεις που προκαλούνται από τη συμφωνία για το άκυρο Σύμφωνο καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας».
«Στην ίδια τακτική εντάσσονται οι τουρκικές υπερπτήσεις στο Αιγαίο καθώς και η σεισμική ερευνητική δραστηριότητα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και τα χωρικά ύδατα της Κύπρου που έχει προκαλέσει μεγάλη ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο» ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας. Ελληνοτουρκικές σχέσεις Όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ένταση που παρατηρείται, ο κ. Παναγιωτόπουλος υπογράμμισε ότι πέρσι τον Μάρτιο «η Ελλάδα έγινε στόχος οργανωμένης και καλά μελετημένης προσπάθειας να παραβιαστούν τα χερσαία και θαλάσσια σύνορά της από ομάδες παράνομων μεταναστών. Ήταν μια εκδοχή ασύμμετρης απειλής που διαμορφώθηκε και εκτελέστηκε με τη μεταφορά δεκάδων χιλιάδων παράνομων μεταναστών στα βορειοανατολικά σύνορά μας, ώστε να εισέλθουν στη χώρα μας. Αυτή η επιχείρηση συντονίστηκε από την Τουρκία με μοναδικό σκοπό να απειλήσει την ανθεκτικότητα και την κοινωνική συνοχή της χώρας μας. Η Ελλάδα έπρεπε να αντιδράσει αμέσως και να προστατεύσει τα σύνορά μας, τα οποία είναι επίσης και ευρωπαϊκά σύνορα».
«Ήταν», πρόσθεσε, «πλήρες κυριαρχικό δικαίωμά μας, να διασφαλίσουμε την προστασία των συνόρων μας. Οι συγκεντρωμένοι παράνομοι μετανάστες προσπάθησαν να εισέλθουν βίαια στην ελληνική επικράτεια παρότι καταστήσαμε σαφές ότι δεν επιτρεπόταν παράνομη είσοδος ή παραβίαση των συνόρων μας. Οι ηγέτες της Ε.Ε., ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασσόλι τόνισαν ότι επρόκειτο περί ασύμμετρης απειλής για τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Παράνομες οι τουρκικές Navtex
Για τις τουρκικές Navtex, ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε ότι αφορούν σε «παράνομες ενέργειες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας με την παρουσία και την εμπλοκή του τουρκικού Ναυτικού. Ήταν σοβαρή κλιμάκωση της έντασης που λειτούργησε αποσταθεροποιητικά για την ειρήνη στην περιοχή. Ήταν μια επιθετική ενέργεια που στοχεύει άμεσα στην αμφισβήτηση του κυριαρχικού δικαιώματος της Ελλάδας στην περιοχή. Ελλόχευε σοβαρός κίνδυνος ατυχήματος από την αυξημένη παρουσία πολεμικών σκαφών και των δύο χωρών. Υπήρχε μεγάλη ανησυχία στις δυτικές πρωτεύουσες λόγω της εξαιρετικώς επιθετικής και προκλητικής στάσης της ‘Αγκυρας».
«Πιστεύουμε», ξεκαθάρισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, «ότι η Τουρκία πρέπει να αλλάξει τη συμπεριφορά της αλλιώς η Ευρώπη θα πρέπει να λάβει περισσότερα μέτρα. Πρέπει να αποφασίσουμε με καλή πίστη να δημιουργήσουμε ένα πεδίο αλληλοκατανόησης ξεκινώντας με την ατζέντα που έχουμε καθορίσει και με τις κόκκινες γραμμές που έχουμε θέσει. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την απόλυτη άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας όπως απορρέουν από τις διεθνείς συνθήκες και το Διεθνές Δίκαιο».
Τόνισε, δε, ότι η επίλυση του Κυπριακού «αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη ασφάλειας, σταθερότητας και πολυμερούς συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
«Για το σκοπό αυτό», συνέχισε, «η Ελλάδα ήταν και παραμένει υποστηρικτής των προσπαθειών που κάνει ο γ.γ. του Ο.Η.Ε. ώστε να επαναληφθούν οι συνομιλίες μεταξύ των εκπροσώπων των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο της σχετικής εντολής από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Η Ελλάδα θα συμμετάσχει στην επικείμενη άτυπη συνάντηση της Γενεύης με εποικοδομητικό πνεύμα. Ελπίζουμε ειλικρινά ότι αυτή η συνάντηση θα έχει αποτέλεσμα. Υπάρχει βάση για την επίλυση του Κυπριακού, με δημιουργία διζωνικής δικοινοτικής Ομοσπονδίας».
Σχήματα πολυμερούς συνεργασίας Για τα σχήματα πολυμερούς συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή, επεσήμανε ότι «η Ελλάδα προωθεί τη σύναψη καλών σχέσεων και τη γόνιμη περιφερειακή συνεργασία με βάση το Διεθνές Δίκαιο, τις ισχύουσες συνθήκες και τη νομιμότητα με τις γειτονικές χώρες μας, ενεργώντας παράλληλα ως συνδετικός κρίκος μεταξύ χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και του Κόλπου που μοιράζονται κοινές πεποιθήσεις για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο».
«Έχουμε», συμπλήρωσε, «καταφέρει να συγκροτήσουμε συνεργασία με τις Η.Π.Α., τη Γαλλία, την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τα Η.Α.Ε. και τη Σαουδική Αραβία, η οποία υποστηρίζεται από την ισχυρή βούληση όλων των μερών. Επιβεβαιώνει το ρόλο της Ελλάδος ως αδιαμφισβήτητου πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή».
Στρατηγική σχέση Ελλάδας – ΗΠΑ
Για τη στρατηγική σχέση Ελλάδος – ΗΠΑ, ανέφερε ότι «βασίζεται στις παραδοσιακά άριστες σχέσεις των λαών μας, οι οποίοι μοιράζονται κοινές αξίες και αρχές της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου. Αυτό είναι το πλαίσιο που συνδέει τις δύο χώρες περισσότερο από δύο αιώνες, σχέσεις που σήμερα είναι ισχυρότερες από ποτέ».
Δεν παρέλειψε, τέλος, να τονίσει ότι «η άριστη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου συνεχίζεται παρά την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχει αμοιβαίο συμφέρον να παραμείνουμε στενοί εταίροι στην Ασφάλεια και την Άμυνα προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις πολύπλευρες προκλήσεις ασφάλειας που απαιτούν μια συντονισμένη απάντηση από όλους μας». «Το Ηνωμένο Βασίλειο», κατέληξε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, «πρέπει να παραμείνει στρατηγικός εταίρος για την Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα συμφέροντα ασφάλειας και των δύο μερών».
