Ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία ότι η Ελλάδα δεν επιθυμεί την κλιμάκωση, αλλά δεν πρόκειται να αποδεχθεί απόπειρα σφετερισμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, έστειλε, με συνέντευξή του στη Ναυτεμπορική, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Κατέστησε εκ νέου σαφές πως η Ελλάδα επιθυμεί την επίλυση της μοναδικής διαφοράς με την Τουρκία, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
«Δεν έχουμε, όμως, ψευδαισθήσεις. Η Τουρκία, δυστυχώς, συνεχίζει να μην αποδέχεται τους βασικούς κανόνες διεθνούς συμπεριφοράς και, παράλληλα, καλλιεργεί μία επιθετική ρητορική, η οποία βαίνει πολύ πέραν αυτού που θα μπορούσε να είναι διπλωματικά αποδεκτό», προσέθεσε και υπογράμμισε: «Δεν θα πέσουμε, όμως, στην παγίδα να αντιδράσουμε σπασμωδικά. Βρισκόμαστε σε συνεχή εγρήγορση, οικοδομούμε συμμαχίες με φίλους και εταίρους και ενισχύουμε τη δύναμη αποτροπής μας».
Εξίσου, διεμήνυσε πως εφόσον η Τουρκία ασπασθεί το Διεθνές Δίκαιο, «είμαστε πάντα πρόθυμοι για έναν εποικοδομητικό διάλογο».
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας ανέφερε πως η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου και, ως εκ τούτου, η μη συμμόρφωση με αυτό από την πλευρά της Τουρκίας είναι ευρωπαϊκό ζήτημα.
Σε ό,τι αφορά την αντίδραση της ΕΕ έναντι της τουρκικής προκλητικότητας, είπε πως έχει αποδειχτεί δυσκίνητη όσον αφορά την ανάληψη αποφασιστικής δράσης. «Αυτό σχετίζεται με παραδοσιακά οικονομικά συμφέροντα ορισμένων κρατών-μελών, τα οποία έχουν επενδύσει κυριολεκτικά και μεταφορικά στην Τουρκία. Παράλληλα, αρκετά από αυτά πιστεύουν ότι η Τουρκία, σύμμαχος εντός του ΝΑΤΟ εδώ και σχεδόν επτά δεκαετίες, πρέπει να παραμείνει προσδεδεμένη στο άρμα της Δύσης», εξήγησε.
Ωστόσο, παρατήρησε πως η στάση αυτή αλλάζει και σημείωσε ότι αυτό είναι αποτέλεσμα όχι μόνο των τουρκικών ενεργειών, αλλά κυρίως των συνεχών προσπαθειών της Ελλάδας «να καλλιεργήσουμε διμερείς σχέσεις ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης με τα κράτη-μέλη».
Ειδικότερα, τόνισε πως στις επαφές του βλέπει αυξανόμενο προβληματισμό όσον αφορά τη στάση της Τουρκίας, ακόμα και από χώρες οι οποίες διατηρούν στενές σχέσεις με την Άγκυρα. «Το γεγονός και μόνο ότι την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα συζήτηση για τη λήψη μέτρων εναντίον της τουρκικής παραβατικότητας δείχνει ότι το κλίμα γίνεται πιο βαρύ για την Τουρκία», παρατήρησε.
Η Συνθήκη της Λωζάννης ισχύει είτε αρέσει είτε δεν αρέσει στην Τουρκία
Απαντώντας σε ερώτηση για τη Συνθήκη της Λωζάννης, ο υπουργός Εξωτερικών κατέστησε εκ νέου ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να αναθεωρηθούν διατάξεις που να αφορούν στον καθορισμό συνόρων. Κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με τη θεμελιώδη αρχή του Διεθνούς Δικαίου. «Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται», όπως αποσαφήνισε. Δεύτερον, επεσήμανε ότι η συνθήκη της Λωζάννης έχει ήδη αναθεωρηθεί όσον αφορά το καθεστώς των Στενών με τη Σύμβαση του Μοντρέ, η οποία όμως δεν επηρέασε καθόλου την οριοθέτηση των συνόρων και τρίτον, υπογράμμισε ότι η Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 συνήφθη μεταξύ των συμμάχων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Μεγάλης Βρετανίας με τη διάδοχο της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Τουρκία. Καμία από τις ανωτέρω χώρες, πλην βεβαίως της Τουρκίας, δεν έχει εκφράσει την παραμικρή πρόθεση να ζητήσει αναθεώρηση της Συνθήκης, συμπλήρωσε.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξέπεμψε το μήνυμα: Η Συνθήκη της Λωζάννης ισχύει είτε αρέσει είτε δεν αρέσει στην Τουρκία.
Τα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι και ευρωπαϊκά σύνορα
Όσον αφορά το ζήτημα της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού-προσφυγικού, ο κ. Δένδιας ανέφερε ότι αυτό δεν είναι ένα ζήτημα μεταξύ συγκεκριμένων κρατών-μελών και της Τουρκίας, αλλά είναι κατ’ εξοχήν ευρωτουρκικό ζήτημα και προέταξε πως πρέπει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά υπό αυτό το πρίσμα. Τα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι και ευρωπαϊκά σύνορα, είπε.
Επίλυση του Κυπριακού στη βάση μίας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως ορίζουν οι Αποφάσεις του ΣΑ
Ερωτηθείς για το Κυπριακό, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε πως δεν είναι αισιόδοξος όσον αφορά στην προοπτική επίλυσής του και ξεκαθάρισε εκ νέου πως το μοναδικό πλαίσιο είναι αυτό που ορίζουν οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν τίθεται καν ζήτημα συζήτησης, πόσω μάλλον αποδοχής μίας επίλυσης εκτός αυτού του πλαισίου, όπως σημείωσε.
Αναφορικά με τη συνάντηση, τον περασμένο Απρίλιο, στη Γενεύη για το Κυπριακό, την οποία είχε συγκαλέσει ο γγ του ΟΗΕ, ο κ. Δένδιας τόνισε: «Αυτά που άκουσα από την τουρκική και την τουρκοκυπριακή πλευρά, δυστυχώς, με κατέστησαν πλήρως απαισιόδοξο». Η τουρκική και κατ’ επέκταση η τουρκοκυπριακή πλευρά επέμεναν σε μία ρητορική, η οποία ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα, πρόσθεσε.
Παράλληλα επεσήμανε την αποφασιστικότητα της Ελλάδας, πάντα σε στενό συντονισμό με την Κυπριακή Δημοκρατία, να συνεχίσει να εργάζεται για την επίλυση του Κυπριακού στη βάση μίας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως ορίζουν οι σχετικές Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ερωτηθείς για τη νέα γερμανική κυβέρνηση, ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε την πρόθεσή του να καλλιεργήσει σχέσεις κατανόησης και συνεργασίας με τον ή τη νέα ομόλογό του, καθώς και με το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων στη Γερμανία και συμπλήρωσε ότι τα θέματα τα οποία θα συνεχίσει να θέτει μετ’ επιτάσεως είναι τρία: «Πρώτον, την πώληση οπλικών συστημάτων, τα οποία ενέχουν τον κίνδυνο να διαταράξουν την ισορροπία δυνάμεων, όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο, και να απειλήσουν τη χώρα μας, αλλά και άλλες χώρες της περιοχής, όπως για παράδειγμα την Αίγυπτο, το Ισραήλ και, βεβαίως, την Κύπρο. Ιδιαίτερα τα υποβρύχια προηγμένης τεχνολογίας T-214. Δεύτερον, την ανάγκη η Γερμανία να αναλάβει ηγετικό ρόλο, μαζί με άλλες χώρες, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προάσπιση των αρχών και των αξιών της τελευταίας απέναντι στις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις και παράνομες ενέργειες. Το ιστορικό της απερχόμενης γερμανικής κυβέρνησης ήταν στο συγκεκριμένο θέμα, να το πω ευγενικά, απογοητευτικό. Τρίτον, επιθυμούμε η Γερμανία, όπως έπραξαν η Γαλλία και η Λιβύη, να αναγνωρίσει τον θετικό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στις εξελίξεις στη Λιβύη».
Επίσης, εκτίμησε ότι είναι σχεδόν βέβαιο πως η νέα γερμανική κυβέρνηση θα έχει περισσότερο κριτική στάση απέναντι στην Τουρκία όσον αφορά την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, καθώς και την πορεία εκδημοκρατισμού και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Περιμένουμε από τη Βόρεια Μακεδονία την πλήρη, συνεπή και καλή τη πίστει εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών
Απαντώντας σε ερώτηση για τις εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία και πόσο μπορούν να επηρεάσουν την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο κ. Δένδιας επανέλαβε με σαφήνεια ότι στις δημοκρατικές κοινωνίες οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν, τα κράτη και οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν, όμως, μένουν. Κάτι που, ασφαλώς, ισχύει ακόμα περισσότερο για τις διεθνείς συμβατικές υποχρεώσεις, οι οποίες εξακολουθούν να δεσμεύουν τα κράτη, ανεξάρτητα από την εναλλαγή των κυβερνήσεων.
Περαιτέρω, διεμήνυσε εκ νέου πως «η συμφωνία των Πρεσπών δεσμεύει τις δύο χώρες και περιμένουμε από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας την πλήρη, συνεπή και καλή τη πίστει εφαρμογή της».
Η Γαλλία διαχρονικός σύμμαχος και πολύ στενός φίλος της Ελλάδας
Σε ό,τι αφορά την επίσκεψη του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών, την Παρασκευή, στην Αθήνα, είπε πως είχε διπλό συμβολισμό: Από τη μία πλευρά, υπογράμμισε την έναρξη της de facto εφαρμογής της συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας-Γαλλίας και από την άλλη επιβεβαίωσε την πλήρη σύγκλιση απόψεων σε όλα τα βασικά ζητήματα. Η Γαλλία είναι ένας διαχρονικός σύμμαχος και πολύ στενός φίλος της χώρας μας, όπως ανέφερε.
Για την τετραμερή συνάντηση της Παρασκευής στην Αθήνα, στην οποία έλαβαν μέρος ο κ. Νίκος Δένδιας και ο κ. Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, μετά την κατ’ ιδίαν συνάντησή τους, μαζί με τους ομολόγους τους από την Κύπρο και την Αίγυπτο, σημείωσε πως επιβεβαίωσε την πλήρη ταύτιση απόψεων όσον αφορά τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη και τονίστηκε ότι η τουρκική παρανομία δεν πρέπει και δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη.
H Ελλάδα σήμερα έχει και λόγο και ρόλο στις περιφερειακές εξελίξεις
Επιπροσθέτως, ο κ. Δένδιας υπενθύμισε ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα είχε συναντήσεις με τους υπουργούς Εξωτερικών και των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Ρωσίας, Γαλλίας, Κίνας, Ηνωμένου Βασιλείου), με τους τρεις εκ των οποίων υπέγραψε, μάλιστα, σημαντικές διμερείς συμφωνίες. Πρόκειται, όπως ξεκαθάρισε, «για μία ακόμη απόδειξη ότι η Ελλάδα σήμερα, με αναβαθμισμένη την παρουσία της διεθνώς, έχει και λόγο και ρόλο στις περιφερειακές εξελίξεις».
Αναφερθείς στα ανοίγματα της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στην υποσαχάρια Αφρική, επεσήμανε πως η χώρα μας, χωρίς αποικιακό παρελθόν, θέλει να προωθήσει τις διμερείς σχέσεις της και την πολυμερή συνεργασία στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και με πλήρη σεβασμό του Χάρτη του ΟΗΕ και αναζητά φυσικούς εταίρους ανά τον κόσμο. Εταίρους που σέβονται, όπως και αυτή, το Διεθνές Δίκαιο και επιθυμούν να καταστούν πόλοι σταθερότητας και ευημερίας στην ευρύτερη γειτονία τους, υπογράμμισε.
Τέλος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, σημείωσε πως ακόμα και σε χώρες όπου η τουρκική παρουσία είναι έντονη, όπως για παράδειγμα στη Λιβύη, η Ελλάδα έχει καταφέρει να δημιουργήσει ερείσματα και να γίνει αποδεκτή ως παράγοντας σταθερότητας, όπως αποδεικνύει η πρόσφατη συμμετοχή του στη Διάσκεψη για την ανοικοδόμηση της χώρας στην Τρίπολη και η πρόσφατη συμμετοχή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στη Διάσκεψη των Παρισίων για τη Λιβύη.
