Μπορεί η Ευρώπη να ζήσει χωρίς το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο; Για πόσο διάστημα άραγε; Τι μέτρα πρέπει να λάβει και πόσο γρήγορα προκειμένου να αντέξει μέχρις ότου βρεθούν σίγουρες εναλλακτικές πηγές και αξιόπιστοι προμηθευτές;
Τα ερωτήματα αυτά απασχολούν έντονα τις κυβερνήσεις των 27 και τους ειδικούς του κλάδου που προσπαθούν εναγωνίως να λύσουν το ενεργειακό σταυρόλεξο το οποίο έχουν μπροστά τους καθώς το σενάριο ενός μπλα κάουτ και μάλιστα πιο σύντομα από ό,τι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί είναι αναμφίβολα υπαρκτό.
Σε μια τέτοια περίπτωση δε ο κίνδυνος να προκληθεί ένα πρωτόγνωρο και με απρόβλεπτες συνέπειες σοκ στις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες είναι εξαιρετικά μεγάλος.
Αυτός άλλωστε είναι και ο πραγματικός λόγος που καθιστά τις διαπραγματεύσεις για την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μια περίπλοκη επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία.
Τουλάχιστον τέσσερις χώρες έχουν δημοσίως εκφράσει τη διαφωνία τους με τα σχέδια που έχει παρουσιάσει η Κομισιόν. Ετσι καθώς όλες οι προσπάθειες έχουν μέχρι στιγμής ναυαγήσει ο Ζοζέπ Μπορέλ εξετάζει τη σύγκληση έκτακτης συνόδου των υπουργών Εξωτερικών των 27 ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να ληφθεί μια απόφαση σε πολιτικό επίπεδο ανοίγοντας τον δρόμο και στους μόνιμους αντιπροσώπους.
Την ίδια στιγμή και καθώς πλησιάζει η ώρα του ταμείου για τις ποσότητες φυσικού αερίου που έχουν ήδη παραλάβει οι Ευρωπαίοι από την Gazprom εξακολουθεί να επικρατεί σύγχυση αναφορικά με τον τρόπο πληρωμής. Με άλλα λόγια για το εάν και κατά πόσο οι 27 και οι επιχειρήσεις τους θα δεχθούν αμέσως ή εμμέσως το νέο σύστημα πληρωμών σε ρούβλια ή αντιθέτως θα βρεθούν στη θέση της Πολωνίας και της Βουλγαρίας προς τις οποίες η Μόσχα έχει ήδη κλείσει τη στρόφιγγα.
Η υπόθεση κάθε άλλο παρά απλή είναι μιας και από τα περίπου 155 δισ κυβικά μέτρα που αγόρασαν πέρυσι τα κράτη μέλη της EE από τη Ρωσία εκτιμάται ότι μόνο τα δύο τρίτα μπορούν να καλυφθούν εντός του έτους από άλλες πηγές Κάτι που σημαίνει πρακτικά ότι μένει ένα κενό της τάξης των 50 και πλέον δισ κυβικών ποσότητα η οποία ισοδυναμεί με το σύνολο της κατανάλωσης Ρουμανίας, Ουγγαρίας, Αυστρίας, Τσεχίας, Σλοβακίας, Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας ή με πάνω από το μισό του αερίου που έχει ανάγκη η Γερμανία.
PLAN B
Σε αυτό το φόντο, με βάση το ρεπορτάζ της ισπανικής «El Pais», η Κομισιόν ετοιμάζει και προτίθεται να παρουσιάσει στις 18 Μαΐου ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν στο επόμενο διάστημα.
Ένα σχέδιο το οποίο καλύπτει, τουλάχιστον θεωρητικά, και την περίπτωση ενός μπλακάυτ στην εισροή ρωσικών υδρογονανθράκων στην ευρωπαϊκή αγορά και βασίζεται στον κανονισμό για την εφοδιαστική ασφάλεια που έχει τεθεί σε ισχύ από το 2017 και μπορεί υπό προϋποθέσεις να επεκταθεί και στο πετρέλαιο.
Στόχος είναι να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια για τα νοικοκυριά και τις ζωτικες δημόσιες υπηρεσίες, όπως και για εκείνους τους κλάδους που έχουν ζωτική σημασία, όπως συνέβη με το lockdown του 2020.
Τα μέτρα που εξετάζονται
Σε κάθε περίπτωση, παράλληλα με τις διεργασίες σε επίπεδο θεσμών, έχει ξεκινήσει και μία εκστρατεία προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας τόσο από τους πολίτες όσο και από τα κράτη.
Σε αυτή δε αξιοποιούνται και τα στοιχεία και οι μελέτες που παρέχει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας.
Συγκεκριμένα η εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, αν αυτό κριθεί απαραίτητο, θα μειώσει την ημερήσια κατανάλωση πετρελαίου ως εξής:
* Οι αριθμοί αντιστοιχούν σε ημερήσια εξοικονόμηση πετρελαίου σε χιλιάδες βαρέλια
1. Τηλεργασία (έως τρεις ημέρες εβδομαδιαίως) – Μία ημέρα τηλεργασίας ισοδυναμεί με 170.000 λιγότερα βαρέλια
2. Κοινή χρήση αυτοκινήτου με άλλους ανθρώπους και ήπια (οικονομική) οδήγηση – 470 λιγότερα βαρέλια
3. Μείωση των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους (τουλάχιστον κατά 10 χλμ ανά ώρα) – 430 λιγότερα βαρέλια
4. Κυριακές χωρίς αυτοκίνητα στις πόλεις – 380 λιγότερα βαρέλια
5. Ήπια – οικονομική οδήγηση φορτηγών – 320 λιγότερα βαρέλια
6. Περιορισμός του αριθμού των αεροπορικών ταξιδιών για επαγγελματικούς λόγους – 260 λιγότερα βαρέλια
7. Χρήση δημόσιων μέσων μεταφοράς, ποδηλάτων και περπάτημα – 330 λιγότερα βαρέλια
8. Εναλλάξ πρόσβαση των ΙΧ (μονά, ζυγά) στις πόλεις – 210 λιγότερα βαρέλια
9. Χρήση τρένου αντί αεροπλάνου – 40 λιγότερα βαρέλια
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
