Το 1822 μια σπουδαία αλλά όχι τόσο γνωστή μάχη που γίνεται στο νησί της Μυκόνου και έχει ως αποτέλεσμα να νικηθούν οι Τούρκοι κατακτητές είναι ό,τι χρειάζεται για να αναπτερωθεί το πεσμένο εκείνον τον καιρό ηθικό των Ελλήνων.
11 Οκτωβρίου 1822. Μια μοίρα του τουρκικού στόλου εμφανίζεται στα ανοιχτά της Μυκόνου. Κάποια μάλιστα σκάφη πλησιάζουν πολύ κοντά στην ακτή.
από τη Μυρτώ Τζώρτζου
Παρακολουθώντας οι κάτοικοι με τηλεσκόπιο βλέπουν ότι κυματίζουν αλγερινές σημαίες. Μαθημένοι στις επιδρομές των Πειρατών οι Μυκονιάτες ετοιμάζονται για μία ακόμα μάχη. Μια μάχη που τη θέλουν σαν εκδίκηση για τη φοβερή καταστροφή της Χίου τον Μάρτιο του 1822 από τους Τούρκους.
Έτσι στη Μύκονο σημαίνει συναγερμός. Συγκεντρώνονται όλοι στο λιμάνι. Οι πρώτοι 100 Αλγερινοί αποβιβάζονται στο νησί. Ο λόγος της επιδρομής; Να κλέψουν ζωοτροφές αλλά και να τιμωρήσουν τους Έλληνες για λογαριασμό των Τούρκων. Το 1822, δεύτερος χρόνος της Επανάστασης, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος πρωταγωνιστεί στο Αιγαίο. Λεηλατεί και καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά του.
Επικεφαλής των Ελλήνων στη Μύκονο είναι μια σπουδαία γυναίκα. Μια μαχήτρια που το θάρρος της δίνει δύναμη και ελπίδα στους Έλληνες. Η Μαντώ Μαυρογένους.
Η Μαντώ (Μαγδαληνή) Μαυρογένους γεννιέται το 1796 στην Τεργέστη. Πατέρας της είναι ο Νικόλαος Μαυρογένης, γόνος της γνωστής φαναριώτικης οικογένειας των Μαυρογένηδων. Η μητέρα της, Ζαχαράτη Χατζή Μπατή, γεννήθηκε στη Μύκονο, με καταγωγή από τη Σπάρτη.
Τα τουρκικά πλοία πηγαίνουν προς την Κωνσταντινούπολη όπου θα ξεχειμωνιάσουν. Και καθοδόν ετοιμάζονται για επίθεση στη Μύκονο.
Η Μαντώ Μαυρογένους ντυμένη στα μαύρα και κρατώντας το ξίφος της αψηφά τα πάντα και αμέσως οργανώνει τους άντρες που θέλουν να πολεμήσουν. Και ρίχνεται με τους υπόλοιπους στη μάχη.
Οι Οθωμανοί αρχίζουν να ρίχνουν με τα κανόνια. Μετά την απόβασή τους ακολουθεί μάχη. Σώμα με σώμα. Αποχωρούν τελικά αφήνοντας πίσω 17 νεκρούς και 60 τραυματίες. Και επιστρέφουν στα πλοία τους.
Το θάρρος και η τόλμη της Μαυρογένους σε αυτή τη μάχη θα μείνουν στην ιστορία. Τίποτα δεν τη σταματάει. Και μετά τη Μύκονο ακολουθεί η Εύβοια, το Πήλιο, η Φωκίδα. Παρούσα σε όλους τους αγώνες της πατρίδας της.
Στα ανοιχτά της Μυκόνου αρχίζει να φυσάει νοτιάς. Ο τουρκικός στόλος αναγκάζεται να φύγει για να προλάβει να περάσει στον Ελλήσποντο. Ο Καπουδάν Πασάς θεωρεί χάσιμο χρόνου να μείνει και να ξανακάνει απόβαση στο νησί. Έτσι αποχωρεί στις 14 Οκτωβρίου. Η Μύκονος νιώθει ελεύθερη.
Η Μαντώ πέρα από παθιασμένη αγωνίστρια για την ελευθερία, είναι και εξαιρετικά μορφωμένη. Μιλάει άπταιστα Ιταλικά και Γαλλικά. Είναι επίσης γνωστή και για την ομορφιά της.
Πραγματική αμαζόνα, τα δίνει όλα. Στην κυριολεξία. Όλη της η περιουσία πηγαίνει για τον αγώνα των Ελλήνων, κάτι που τη φέρνει σε ρήξη με τη μητέρα της. Μιλάμε για 700 χιλιάδες γρόσια. Μέχρι και τα κοσμήματά της έδωσε να εκποιηθούν και να διατεθούν για την περίθαλψη δύο χιλιάδων Μεσολογγιτών που σώθηκαν από την Έξοδο.
Η μητέρα της διαφωνεί με το πώς εκείνη διαχειρίζεται την περιουσία της. Όμως για τη Μαντώ δεν υπάρχει τίποτα άλλο πέρα από το μεγάλο όνειρο, να δει ελεύθερη την πατρίδα. Και σε αυτό βοηθάει με όλες της τις δυνάμεις.
Η ηρωίδα της Μυκόνου αλλά ηρωίδα και σε άλλες μάχες, τα τελευταία χρόνια της ζωής της ζει απομονωμένη. Πεθαίνει σε ηλικία 44 ετών, προσβεβλημένη από τυφοειδή πυρετό στην Πάρο τον Ιούλιο του 1840 και, όπως γίνεται συχνά σε αυτόν τον τόπο, είναι φτωχή και ξεχασμένη. Πριν από λίγο καιρό είχε στείλει επιστολή στον Όθωνα με την οποία ζητούσε οικονομική ενίσχυση για το σύνολο της προσφοράς της στον Αγώνα.
