Η έρευνα διενεργήθηκε από την αρμόδια Μονάδα Ασφάλειας Σιδηροδρόμων και Διαλειτουργικότητας (ΜΑΣΔ) της ΡΑΣ και επικεντρώθηκε σε δύο πεδία:
Πρώτον: Στον εντοπισμό παραβάσεων που αφορούν τους κανονισμούς και τις διατάξεις της σιδηροδρομικής νομοθεσίας.
Δεύτερον: Στην ορθή εφαρμογή των Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας τα οποία είναι υποχρεωμένοι να συντάσσουν και να τηρούν ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και η Σιδηροδρομική Επιχείρηση Hellenic Train Α.Ε. μέσω των οποίων αξιολογούν, ελέγχουν και προλαμβάνουν οποιοδήποτε κίνδυνο.
Οι εμπειρογνώμονες της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων συνέλεξαν, ερεύνησαν και αξιολόγησαν λεπτομερώς έγγραφα, πληροφορίες, μαρτυρίες και ηχητικά ντοκουμέντα που αφορούν το προσωπικό του Διαχειριστή Υποδομής και της Σιδηροδρομικής Επιχείρησης που εμπλέκονται στο δυστύχημα, ολοκληρώνοντας την έρευνα σε εύλογο χρόνο.
Μετά το πέρας της αυτεπάγγελτης έρευνας το επιστημονικό προσωπικό της Μονάδας Ασφάλειας συνέταξε πόρισμα/έκθεση ελέγχου, στο οποίο καταγράφονται οι διαφαινόμενες παραβάσεις των κανονισμών και των διατάξεων της σιδηροδρομικής νομοθεσίας αλλά και των απαιτήσεων των Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας (ΣΔΑ) του ΟΣΕ και της Hellenic Train A.E.
Η Ολομέλεια της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων στην οποία κατατέθηκε το πόρισμα/ έκθεση ελέγχου της ΜΑΣΔ αποφάσισε την άμεση κλήση σε ακρόαση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος και της Hellenic Train A.E με αντικείμενο τον έλεγχο των φερόμενων παραβάσεων.
Μόλις ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία της ακρόασης στην οποία τα εμπλεκόμενα μέρη θα καταθέσουν τις θέσεις τους για τις παραβάσεις που τους έχουν αποδοθεί, θα εκδοθεί η τελική απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων για το δυστύχημα των Τεμπών.
Η εν λόγω απόφαση θα περιλαμβάνει λεπτομερώς τις φερόμενες παραβάσεις της σιδηροδρομικής νομοθεσίας και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων που αυτές επισείουν. Θα καταγράφονται επίσης και οι σχετικές συστάσεις βελτίωσης των συστημάτων ασφάλειας των ελεγχόμενων σιδηροδρομικών φορέων, οι οποίες θα έχουν χαρακτήρα δεσμευτικών προτάσεων συμμόρφωσης.
Τέλος θα περιλαμβάνονται συνολικότερες προτάσεις για την αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών.
