Από τη Δευτέρα οι θεσμοί επιστρέφουν στην Αθήνα για έναν εκτενή κύκλο συναντήσεων και ελέγχων, που θα διαρκέσει περίπου δέκα ημέρες. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη δεν αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως μια απλή διαδικαστική υπόθεση, αλλά δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς αναμένεται να υπάρξει ενδελεχής εξέταση της οικονομικής κατάστασης της χώρας.
Στο επίκεντρο θα βρεθούν πρωτίστως τα δημοσιονομικά στοιχεία, οι μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να έχουν προχωρήσει για να εκταμιευτεί η επόμενη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και η συνολική πορεία της ελληνικής οικονομίας. Οι επικεφαλής της αποστολής αναμένεται επίσης να προβούν σε δημόσιες δηλώσεις για τα ευρήματά τους, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις που έχει μπροστά της η Ελλάδα.
Ειδικότερα, οι θεσμοί θα εξετάσουν προσεκτικά μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων, όπως τα φορολογικά έσοδα, οι οφειλές του Δημοσίου, η πρόοδος των δημόσιων έργων και η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στο τραπεζικό σύστημα, αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε νέους, αυστηρότερους ελέγχους στις τράπεζες της Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ θα αξιολογήσει περίπου 100 μεγάλες τράπεζες ανά την Ευρώπη ως το 2027, με σενάρια που περιλαμβάνουν ακόμα και σοβαρή επιβράδυνση της οικονομίας λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι έτοιμα για παν ενδεχόμενο και δεν παρουσιάζουν υπεραισιόδοξες προβλέψεις, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν.
Οι πιέσεις από τις Βρυξέλλες και το μέλλον των ευρωπαϊκών κονδυλίων
Ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής για Οικονομικές και Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ντέκλαν Κοστέλο, έχει προειδοποιήσει ότι υπάρχει υπερβολική αισιοδοξία από την ελληνική πλευρά, επισημαίνοντας την ανάγκη καλύτερης αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων. Οι Βρυξέλλες ήδη συζητούν το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε., το οποίο θα καθορίσει πώς θα κατανεμηθούν τα κοινοτικά κονδύλια για τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, τα διαθέσιμα ποσά μειώνονται, καθώς χώρες με αυξημένες αμυντικές δαπάνες ή ανάγκες για τεχνολογική ανάπτυξη ζητούν μεγαλύτερο μερίδιο. Η Ελλάδα, που βασίζεται σε αυτά τα κονδύλια για επενδύσεις και έργα, μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη θέση αν αλλάξουν οι όροι διανομής.
Να σημειωθεί ότι το Ταμείο Ανάκαμψης έχει στηρίξει σημαντικά την ελληνική οικονομία, όμως η χρηματοδότησή του τελειώνει το 2026. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να λαμβάνει χρήματα ως το 2027, αλλά δεν υπάρχει εγγύηση για νέα χρηματοδότηση στη συνέχεια. Αν δεν βρεθούν νέες πηγές ανάπτυξης, η οικονομία μπορεί να επιβραδυνθεί ή ακόμα και να περιέλθει σε ύφεση.
Παράλληλα, η χώρα εξαρτάται από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, τα οποία διανέμονται κυρίως σε κράτη με χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Αν οι όροι αλλάξουν, η Ελλάδα μπορεί να δυσκολευτεί να διατηρήσει το σημερινό επίπεδο χρηματοδότησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τώρα τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Ανταγωνιστικότητας, το οποίο θα αντικαταστήσει αρκετά υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των ευρωπαϊκών πόρων για τη χώρα, αν τα κριτήρια δεν την ευνοούν.
Πάντως η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει αυτές τις προκλήσεις. Ιταλία και Ισπανία βρίσκονται σε παρόμοια θέση και διαθέτουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ. Ένας πιθανός συμβιβασμός μπορεί να περιλαμβάνει ένα νέο πακέτο χρηματοδότησης, αλλά με διαφορετικούς όρους. Το βασικό μήνυμα των θεσμών είναι ξεκάθαρο: η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της. Η μείωση της εξάρτησης από τα ευρωπαϊκά κονδύλια και η ενίσχυση των εξαγωγών και των επενδύσεων είναι οι μόνες βιώσιμες λύσεις.
