Σαν σήμερα, πριν από 12 χρόνια, η Ελλάδα συγκλονίστηκε από ένα έγκλημα που σημάδεψε τη σύγχρονη ιστορία της.
Ο 34χρονος μουσικός και αντιφασίστας Παύλος Φύσσας έπεσε νεκρός από το μαχαίρι του Γιώργου Ρουπακιά, μέλους της Χρυσής Αυγής, στη γειτονιά της Αμφιάλης στο Κερατσίνι. Η δολοφονία του αποτέλεσε σημείο καμπής για την ελληνική κοινωνία, αποκαλύπτοντας με τον πιο σκληρό τρόπο τον εγκληματικό χαρακτήρα της οργάνωσης.
Το χρονικό της νύχτας
Το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου 2013, ο Παύλος Φύσσας βρισκόταν με φίλους του σε καφετέρια της περιοχής για να παρακολουθήσει ποδοσφαιρικό αγώνα. Μια φαινομενικά ασήμαντη ένταση με θαμώνες της καφετέριας στάθηκε αφορμή για να κληθούν ενισχύσεις από μέλη της Χρυσής Αυγής. Σε λίγη ώρα, περίπου 40-50 άτομα, οργανωμένα σε «τάγμα εφόδου», κατευθύνθηκαν στην οδό Παναγή Τσαλδάρη.
Η ομάδα περικύκλωσε τον Φύσσα και την παρέα του. Μέσα σε αυτό το κλίμα τρομοκρατίας, ο Γιώργος Ρουπακιάς έφτασε με το αυτοκίνητό του, στάθμευσε ανάποδα στον δρόμο και πλησίασε τον μουσικό. Με τρεις μαχαιριές –μία στο μηρό και δύο στον θώρακα– αφαίρεσε τη ζωή του. Ο Φύσσας, λίγο πριν χάσει τις αισθήσεις του, υπέδειξε στους αστυνομικούς τον δράστη, ο οποίος συνελήφθη επί τόπου. Λίγη ώρα αργότερα, στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας, διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Η αντίδραση της κοινωνίας
Η δολοφονία προκάλεσε σοκ και οργή σε ολόκληρη τη χώρα. Δεν ήταν το πρώτο θύμα φασιστικής βίας –είχαν προηγηθεί η δολοφονία του Πακιστανού μετανάστη Σαχζάτ Λουκμάν στα Πετράλωνα, οι επιθέσεις σε Αιγύπτιους αλιεργάτες στο Πέραμα, οι ξυλοδαρμοί μελών του ΚΚΕ– αλλά ήταν το γεγονός που οδήγησε στην αποφασιστική κινητοποίηση της Δικαιοσύνης. Οι διάσπαρτες δικογραφίες ενώθηκαν και σχηματίστηκε η μεγάλη δίκη της Χρυσής Αυγής.
Η δίκη ιστορικό ορόσημο
Η δίκη της Χρυσής Αυγής ξεκίνησε το 2015 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2020, έπειτα από πέντε χρόνια μαρτυριών και αποκαλύψεων. Ο Γιώργος Ρουπακιάς καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Παράλληλα, η ηγεσία της Χρυσής Αυγής, συμπεριλαμβανομένου του Νίκου Μιχαλολιάκου, κρίθηκε ένοχη για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
Ήταν μια απόφαση-σταθμός, η οποία απέδειξε ότι οι πράξεις της οργάνωσης δεν ήταν μεμονωμένα περιστατικά, αλλά οργανωμένο σχέδιο που στόχευε στη διάδοση του μίσους και της βίας.
Η Μάγδα Φύσσα – σύμβολο δύναμης
Στην καρδιά αυτής της μακράς πορείας βρέθηκε η μητέρα του Παύλου, η Μάγδα Φύσσα. Με αξιοπρέπεια και αλύγιστη δύναμη, στάθηκε στο εδώλιο του ακροατηρίου επί πέντε χρόνια, ακούγοντας λεπτομέρειες για το πώς δολοφονήθηκε ο γιος της. Τα λόγια της μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, «Δικαιωθήκαμε! Παύλο τα κατάφερες… Γιε μου», έμειναν χαραγμένα στη συλλογική μνήμη.
Η Μάγδα Φύσσα έγινε φωνή των αδικημένων, στηρίζοντας με την παρουσία της οικογένειες θυμάτων όπως της Ελένης Τοπαλούδη, του Ζακ Κωστόπουλου και του Βασίλη Μάγγου. Έγινε σύμβολο του αγώνα ενάντια στον φασισμό και τη βία.
Η παρακαταθήκη
Δώδεκα χρόνια μετά, η δολοφονία του Παύλου Φύσσα παραμένει ζωντανή στη μνήμη της κοινωνίας. Ο «Killah P», όπως ήταν γνωστός στη μουσική σκηνή, έγινε σύμβολο αντίστασης απέναντι στον φασισμό. Το όνομά του συνδέθηκε με την ιστορική καταδίκη της Χρυσής Αυγής και με το μήνυμα ότι η δημοκρατία μπορεί να σταθεί απέναντι στο μίσος και τη βία.