Χώρες της ΕΕ εκφράζουν επιφυλάξεις για αμερικαντική πρόταση που προβλέπει εδαφικές υποχωρήσεις και περιορισμούς στις ουκρανικές δυνάμεις, τονίζοντας ότι η ειρήνη δεν μπορεί να ισοδυναμεί με παράδοση.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εμφανίστηκαν επιφυλακτικές απέναντι σε ένα υπό επεξεργασία ειρηνευτικό πλαίσιο για την Ουκρανία, το οποίο —σύμφωνα με πληροφορίες— θα προϋπέθετε νέες εδαφικές παραχωρήσεις από το Κίεβο και μερικό αφοπλισμό, όροι που για χρόνια θεωρούνταν από τους συμμάχους της χώρας ταυτόσημοι με συνθηκολόγηση.
Δύο πηγές με γνώση των συζητήσεων ανέφεραν στο Reuters ότι η Ουάσινγκτον έχει μεταφέρει στον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πως η Ουκρανία οφείλει να αποδεχθεί ένα αμερικανικό πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο εμπεριέχει μείωση στρατιωτικών δυνατοτήτων και παραχώρηση εδαφών.
Η ένταση της αμερικανικής διπλωματικής δραστηριότητας συμπίπτει με μια δύσκολη φάση για το Κίεβο. Οι ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται σε υποχώρηση, ενώ η κυβέρνηση Ζελένσκι αντιμετωπίζει πολιτική φθορά λόγω σκανδάλου διαφθοράς, το οποίο οδήγησε σε αποπομπή δύο υπουργών. Παράλληλα, η Ρωσία συνεχίζει τους νυχτερινούς βομβαρδισμούς σε πόλεις και βασικές υποδομές, προκαλώντας θύματα και εκτεταμένες ζημιές. Το τελευταίο πλήγμα, που κατέστρεψε πολυκατοικία τα ξημερώματα της Τετάρτης, άφησε 26 νεκρούς και 22 αγνοούμενους.
ΕΕ: Η ειρήνη δεν μπορεί να σημαίνει παράδοση
Στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κράτησαν χαμηλούς τόνους σχετικά με τις αμερικανικές ιδέες, οι οποίες δεν έχουν παρουσιαστεί δημόσια. Ωστόσο, πολλοί τόνισαν ότι θα αντισταθούν σε οποιαδήποτε απαίτηση που θα αφαιρούσε από την Ουκρανία τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό της.
«Οι Ουκρανοί επιδιώκουν ειρήνη – μια δίκαιη ειρήνη που σέβεται την κυριαρχία και δεν επιτρέπει μελλοντική επιθετικότητα», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό. «Η ειρήνη όμως δεν μπορεί να είναι συνθηκολόγηση».
Αντίστοιχα, ο Πολωνός ομόλογός του Ράντοσλαβ Σικόρσκι υπογράμμισε ότι η Ουκρανία, ως χώρα που δέχθηκε την επίθεση, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσει περιορισμούς στην άμυνά της.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, σημείωσε ότι καμία συμφωνία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη βούληση των Ευρωπαίων και της ίδιας της Ουκρανίας. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, είπε ότι η Ουάσινγκτον «συνεχίζει να επεξεργάζεται πιθανές ιδέες» για τον τερματισμό της σύγκρουσης, επισημαίνοντας ότι οι δύσκολες παραχωρήσεις θα είναι αναπόφευκτες.
Αμερικανική στρατιωτική αντιπροσωπεία βρίσκεται στο Κίεβο και αναμένεται να συναντηθεί με τον Ζελένσκι. Την Τετάρτη συναντήθηκαν με τον αρχηγό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, Αλεξάντρ Σίρσκι, ο οποίος επανέλαβε ότι η προστασία του ουρανού, η ενίσχυση της δυνατότητας χτυπημάτων εντός ρωσικού εδάφους και η σταθεροποίηση της γραμμής άμυνας είναι κρίσιμα για μια δίκαιη ειρήνη.
Η μάχη στον τέταρτο χειμώνα
Με τον τέταρτο χειμώνα του πολέμου να πλησιάζει, η Ρωσία συνεχίζει σταδιακά να προελαύνει και φαίνεται να πλησιάζει στην κατάληψη του Ποκρόφσκ, της πρώτης σημαντικής πόλης που θα τεθεί υπό τον έλεγχό της από το 2022. Η Μόσχα ελέγχει ήδη περίπου το ένα πέμπτο της Ουκρανίας και επιμένει ότι ο πόλεμος δεν θα τελειώσει αν το Κίεβο δεν αποδεχτεί νέες εδαφικές απώλειες, μόνιμη ουδετερότητα και αναδιάρθρωση των ένοπλων δυνάμεών του.
Το Κίεβο αντιτείνει ότι μια τέτοια συμφωνία θα συνιστούσε ουσιαστική παράδοση και θα το άφηνε εκτεθειμένο σε μελλοντική επίθεση. Μετά την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης το 2023, η γραμμή του μετώπου παραμένει σταθερή αλλά αιματηρή, με τις δύο πλευρές να πολεμούν σε μια καμένη ουδέτερη ζώνη, αξιοποιώντας κυρίως drones.
Αλλαγή στάσης από την Ουάσινγκτον
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που επέστρεψε φέτος στον Λευκό Οίκο με υπόσχεση να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο, έχει υιοθετήσει πολιτική περισσότερο ανεκτική απέναντι στις ρωσικές αιτιάσεις, ασκώντας ταυτόχρονα πίεση στη Μόσχα να κάνει βήματα πίσω. Η προγραμματισμένη σύνοδος κορυφής με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ακυρώθηκε πρόσφατα, όταν η Ρωσία έδειξε απροθυμία να δεχθεί αμερικανικές απαιτήσεις.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ωστόσο επιβάλει κυρώσεις σε δύο από τις μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες, κίνηση που δεν είχε κάνει ούτε η διοίκηση Μπάιντεν. Η Παρασκευή 21 Νοεμβρίου έχει τεθεί ως προθεσμία για τη σταδιακή μείωση των αγορών ρωσικού πετρελαίου από ξένους αγοραστές.