Μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις στη Γενεύη, Ουάσιγκτον και Κίεβο συμφώνησαν σε επικαιροποιημένο πλαίσιο 28 σημείων, ενώ οι Ευρωπαίοι κατέθεσαν δική τους αντιπρόταση.
Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ουκρανίας επιβεβαίωσαν με κοινή τους δήλωση ότι οποιαδήποτε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία θα πρέπει να διασφαλίζει πλήρως την εθνική κυριαρχία του Κιέβου. Η ανακοίνωση, η οποία εκδόθηκε από τον Λευκό Οίκο, ήρθε μετά από μια ημέρα εντατικών συνομιλιών στη Γενεύη με τη συμμετοχή Αμερικανών, Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Η αμερικανική κυβέρνηση χαρακτήρισε τις συζητήσεις «σημαντικό βήμα μπροστά», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί «πολύ σύντομα». Σύμφωνα με την κοινή δήλωση, η διαδικασία εξελίχθηκε σε «πολύ παραγωγικό και επικεντρωμένο» περιβάλλον, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση των δύο πλευρών για μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Οι διαπραγματεύσεις βασίστηκαν στο αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων που παρουσίασε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο τη διαμόρφωση ενός συνολικού πλαισίου για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων, Ουάσιγκτον και Κίεβο ανακοίνωσαν πως συμφώνησαν σε «επικαιροποιημένη» και πιο «επεξεργασμένη» εκδοχή του σχεδίου.
Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις —Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία— κατέθεσαν μια πλήρη αντιπρόταση 28 σημείων. Το κείμενο δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην προστασία της ουκρανικής κυριαρχίας και προτείνει σειρά μέτρων ασφαλείας, οικονομικής υποστήριξης και θεσμικών δεσμεύσεων.
Μεταξύ των βασικών ευρωπαϊκών προτάσεων περιλαμβάνονται:
– ρητή επαναβεβαίωση της ουκρανικής κυριαρχίας,
– σύναψη συμφώνου μη-επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και ΝΑΤΟ,
– αυστηρές εγγυήσεις ασφαλείας,
– ανώτατο όριο 800.000 στρατιωτών για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις,
– πιθανή πρόσβαση της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή αγορά και μελλοντική ένταξη στην ΕΕ,
– σταδιακή επανένταξη της Ρωσίας στη διεθνή οικονομία υπό όρους,
– αξιοποίηση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για αποζημιώσεις και ανοικοδόμηση,
– θεσμοθέτηση μηχανισμών εποπτείας και άμεση κατάπαυση πυρός με επιστροφή σε συμφωνημένες θέσεις.
Τanto ο επικεφαλής των ουκρανικών διαπραγματεύσεων Αντρίι Γιέρμακ όσο και ο ίδιος ο πρόεδρος Ζελένσκι εξέφρασαν ικανοποίηση για την πρόοδο που σημειώθηκε. Ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι το επικαιροποιημένο πλαίσιο αντανακλά πλέον «την πλειονότητα των προτεραιοτήτων-κλειδιών» του Κιέβου.
Η αρχική αμερικανική πρόταση είχε συναντήσει αντιδράσεις σε Κίεβο και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, γεγονός που οδήγησε τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία να συμμετάσχουν ενεργά στις διαβουλεύσεις ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε πίεση προς την ουκρανική πλευρά. Όπως τονίζουν ευρωπαϊκές πηγές, η διαπραγμάτευση πρέπει να ξεκινά από τη γραμμή του μετώπου και όχι από παραδοχή απώλειας εδαφών.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει θέσει ως προθεσμία την 27η Νοεμβρίου για την επίσημη απάντηση της ουκρανικής ηγεσίας, διευκρινίζοντας όμως ότι η πρόταση δεν αποτελεί «τελεσίγραφο». Με τις συνομιλίες να συνεχίζονται, οι εμπλεκόμενες πλευρές προσπαθούν να διαμορφώσουν το τελικό κείμενο μέσα σε περιορισμένα χρονικά περιθώρια.
Παρά τη σημαντική πρόοδο, κρίσιμα ζητήματα όπως οι εδαφικές ρυθμίσεις, οι εγγυήσεις ασφάλειας και το μέλλον των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων παραμένουν ανοιχτά. Όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, η τελική συμφωνία θα χρειαστεί όχι μόνο διεθνή συναίνεση αλλά και πολιτική αποδοχή στο εσωτερικό της ίδιας της Ουκρανίας.