Ο κοροναϊός εξαπλώνεται συνεχώς στη χώρα μας και ο καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας Λοιμώξεων ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες, Νικόλαος Σύψας, απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα που απασχολούν τον κόσμο.
Ο έμπειρος επιστήμονας εξηγεί πώς μεταδίδεται ο κορονοϊός και τι ισχύει για την χώρα μας. «Η επιδημία δεν είναι μόνο αντικείμενο του κράτους, αλλά κυρίως αντικείμενο του πολίτη. Είναι η ώρα της ατομικής ευθύνης Προστατεύουμε το σύστημα υγείας μας, δεν το απασχολούμε χωρίς λόγο. Προστατεύουμε τους υγειονομικούς. Προστατεύουμε τις ευπαθείς ομάδες, τους ηλικιωμένους μας», δηλώνει εμφατικά στο Πρακτορείο fm.
Στην Κίνα βλέπουμε μια καμπύλη, εντός διμήνου να υποχωρεί η επιδημία. Πιστεύετε ότι θα γίνει κάτι αντίστοιχο και στην Ελλάδα ή στις υπόλοιπες χώρες;
«Αυτό είναι το πολύ καλό νέο και πιστεύω ότι κι εμείς ακριβώς σε δύο μήνες γύρω στο Μάιο θα έχουμε βγει σε ήρεμα νερά πλέον».
Τα δεδομένα που συνεχώς βγαίνουν για τον καινούργιο ιό προκαλούν απορίες και μία από αυτές είναι αν τελικά μεταδίδεται από τα aircondition;
«Tα aircondition είναι ένα σύστημα, με το οποίο ανακυκλώνεται πρακτικά ο αέρας. Δεν έχουν σύστημα βιολογικών φίλτρων, τα οποία να κατακρατούν τα παθογόνα. Επομένως μία καλή ιδέα είναι να κλείνουμε τα aircondition στη διάρκεια μιας επιδημίας».
Στον αέρα επιζεί;
«Στον αέρα παραμένει μόνο στα σταγονίδια που εκπέμπει ένας ασθενής που βήχει και φτερνίζεται, και μάλιστα σε απόσταση έως και ενός μέτρου. Από εκει μεταδίδεται, και μην ακούτε τα υπόλοιπα».
Στις επιφάνειες μάθαμε πόσο χρόνο επικάθεται; Γιατί και εκεί υπάρχουν θεωρίες, οι οποίες όμως είναι υπό αίρεση.
«Μπορώ να σας πω για τα μέταλλα που είναι π.χ. τα πόμολα ή οι χειρολαβές στα λεωφορεία, που είναι δύο έως τρεις ώρες. Για τις υπόλοιπες επιφάνειες πραγματικά όντως αυτό αλλάζει, βγαίνουν συνέχεια νέα στοιχεία. Υπενθυμίζω ότι δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τον ιό. Πάντως η καλύτερη στρατηγική είναι όταν αγγίζουμε επιφάνεια δημόσιας χρήσης να καθαρίζουμε μετά τα χέρια μας, και κυρίως να μην ακουμπάμε τα χέρια μας στο πρόσωπο μας. Όπως είπε και ο πρωθυπουργός καθένας έχει ατομική ευθύνη για τα ατομικά μέτρα προστασίας. Και πρέπει να τα ενεργοποιήσουμε όλοι. Να αλλάξουμε τις συνήθειες μας».
Για την περίοδο της επώασης έχουμε επίσης διαβάσει διάφορες θεωρίες- η τελευταία από το Hopkins που μπορεί και να μην είναι η τελευταία τούτη την ώρα που μιλάμε- έκανε λόγο για μέσο διάστημα επώασης πέντε μέρες. Έχουμε διαβάσει όμως ότι μπορεί να είναι και 27 ημέρες. Τι ισχύει;
«Και πάλι δεν είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Δεν έχουμε όλες τις πληροφορίες που θέλουμε. Φαίνεται όμως ότι στα παιδιά ενδεχομένως να μεταδίδεται για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που η επιτροπή εμπειρογνωμόνων έδωσε οδηγία-συμβουλή προς την πολιτική ηγεσία να κλείσει τα σχολεία. Στον υπόλοιπο πληθυσμό όμως στους ενήλικες, φαίνεται ότι η ενδιάμεση επώαση είναι αυτό που είπατε, δηλαδή πέντε ημέρες. Η περίοδος επώασης είναι από 3-7 ημέρες, χωρίς βέβαια να αποκλείεται σε λίγους ανθρώπους ο χρόνος επώασης να είναι μεγαλύτερος».
Τώρα μια και αναφερθήκατε στα παιδιά, υπάρχουν θεωρίες ότι με το προληπτικό κλείσιμο των σχολείων μειώνεται η ένταση των επιδημιών. Από την άλλη δεν φαίνεται να τα κρατάνε και στο σπίτι οι γονείς.
«Η επιστήμη της επιδημιολογίας, μας λέει από την επιδημία της γρίπης, ότι κλείνοντας τα σχολεία, κερδίζουμε περίπου δύο εβδομάδες όσον αφορά την κορύφωση της επιδημίας. Δηλαδή αφήνουμε τα περιστατικά να απλωθούν περισσότερο στο χρόνο, και δεν έχουμε μεγάλη εισροή κρουσμάτων σε μικρό χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να πιεστεί πολύ το σύστημα υγείας. Άρα στηριζόμαστε σε επιστημονικά δεδομένα της γρίπης για το κλείσιμο των σχολείων. Αυτό κάνει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων και αυτή πρέπει να ακούει ο κόσμος και όχι θεωρίες από δω κι από εκεί. Όσον αφορά τα παιδιά που είναι έξω, θα επανέλθω στην ομιλία του πρωθυπουργού με δύο λέξεις: Ατομική ευθύνη. Η επιδημία δεν είναι μόνο αντικείμενο του κράτους, αλλά κυρίως αντικείμενο του πολίτη. Αν ο κάθε πολίτης δεν πάρει στα χέρια του το θέμα και δεν κάνει αυτά που πρέπει, μην περιμένετε πολλά πράγματα. Είναι η ώρα της ατομικής ευθύνης των γονέων, αλλά και των μεγάλων παιδιών».
Υψηλές θερμοκρασίες. Είναι καλό τώρα που μπαίνει η Άνοιξη; Γιατί έχουμε ακούσει πολλές εκδοχές.
«Δεν γνωρίζουμε, είναι η σωστή απάντηση, γιατί ο ιός είναι καινούργιος. Κανείς δεν ξέρει πώς θα συμπεριφερθεί το καλοκαίρι, όταν ανέβουν οι θερμοκρασίες. Ελπίζουμε να συμπεριφερθεί όπως οι υπόλοιποι κορονοϊοί, δηλαδή αυτός του κοινού κρυολογήματος, ή το SARS και το MERS, που το καλοκαίρι μπαίνουν σε μεγάλη ύφεση. Αυτή είναι η ελπίδα μας».
Στην Ιταλία βλέπουμε ότι το πρόβλημα έχει μετεξελιχθεί σε κρίση εντατικής. Σας τρομάζει κάτι αντίστοιχο για την Ελλάδα;
«Όταν έχουμε έναν νέο ιό ο οποίος κάνει επιδημία και μάλιστα πανδημία, δεν θέλω να κάνω προβλέψεις για το τι θα γίνει στην Ελλάδα. Εκείνο το οποίο όμως θέλω να πω σίγουρα, είναι ότι ο καθένας έχει ατομική ευθύνη για την επιδημία. Προστατεύουμε το σύστημα υγείας μας, δεν το απασχολούμε χωρίς λόγο. Προστατεύουμε τους υγειονομικούς. Προστατεύουμε τις ευπαθείς ομάδες. Αυτές είναι κινήσεις που πρέπει να γίνουν τώρα».
Το εθνικό σύστημα υγείας είναι ικανό να αντεπεξέλθει στην πανδημία;
«Ναι. Υπό την προϋπόθεση ότι ο πολίτης θα το χρησιμοποιεί μόνο όταν υπάρχει ανάγκη. Εάν έχει ένα κοινό κρυολόγημα, βήχα και πυρετό θα κάθεται σπίτι του. Επίσης όταν ο πολίτης είναι πολύ άρρωστος και θέλει ιατρική βοήθεια, ενημερώνει από πρίν το νοσοκομείο που θα πάει, από την πύλη ότι ενδεχομένως να μεταδίδει, μπαίνει στο νοσοκομείο με μάσκα, και έχει ειδοποιηθεί ήδη ο γιατρός ότι έρχεται κάποιο πιθανό κρούσμα, έτσι ώστε να το διαχειριστεί σωστά. Αυτό που βλέπουμε τις τελευταίες μέρες στα νοσοκομεία, τα άτομα δηλαδή με πυρετό και βήχα να περιφέρονται, είναι λάθος».
Η νόσηση που ακούμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις μεταβάλλεται επί τα χείρω μετά την έκτη- έβδομη μέρα, μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε ή σχετίζεται περισσότερο με άτομα που έχουν επιβαρυμένη υγεία;
«Αυτό συμβαίνει κυρίως σε ανθρώπους που είναι υψηλού κινδύνου. Να σας επαναλάβω ότι το 80-85% έχει ήπια νόσηση, κάθεται σπίτι του, πίνει νερό και παίρνει αντιπυρετικά. Σε άτομα κάτω των 40 ετών η θνησιμότητα είναι 0.2%. Δηλαδή πιο πολύ κινδυνεύεις από τροχαίο πάρα από κορονοϊό. Στα παιδιά δε κάτω των δέκα ετών η θνησιμότητα είναι μηδέν. Αυτά είναι τα πραγματικά νούμερα. Άρα όλοι να είμαστε ήρεμοι».
