Στο σχέδιο του για έξοδο από την κρίση και την ανασυγκρότηση της ελληνικής κοινωνίας, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα ζητήσει την συμμετοχή όσων δεν χωράνε στο παρωχημένο μοντέλο ανάπτυξης για λίγους, που υλοποιεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Ο τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Χαρίτσης στην συνέντευξή του στο newsique.gr επισημαίνει πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδηγεί την οικονομία όλο και βαθύτερα στην ύφεση, την ώρα που οι πολιτικές της δεν δημιουργούν καμία προϋπόθεση για ταχεία ανάκαμψη το 2021. Ο κ. Χαρίτσης αναφέρει ότι η κυβέρνηση της ΝΔ χρησιμοποιεί την καταστολή για να επιβάλει αποφάσεις που δεν μπορεί να υλοποιήσει με πολιτικούς όρους.
Συνέντευξη στη Βούλα Κεχαγιά
Κύριε Χαρίτση, η ύφεση στο γ’ τρίμηνο του 2020 έφθασε στο 11,7% όμως η κυβέρνηση την εντάσσει σε μία συνολική εικόνα, της πτώσης της οικονομίας στην Ευρώπη. Έχει άδικο;
Είναι γνωστή πλέον η τακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση προκειμένου να υπεκφύγει των τεράστιων ευθυνών της. Είτε προσπαθώντας να αποπροσανατολίσει την κουβέντα είτε παρουσιάζοντας μια εξωραϊσμένη εικόνα όσον αφορά τα κύρια ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία. Ζητήματα που αρνείται και αδυνατεί να διαχειριστεί η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη.
Η σκληρή πραγματικότητα όμως είναι ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ευρώπης, καταγράφοντας στο 3ο τρίμηνο του 2020 νέα βαθιά ύφεση, 11,7%. Επομένως, το αφήγημα της κυβέρνησης ότι βρισκόμαστε στον μέσο όρο της Ευρώπης είναι πλέον απολύτως έωλο. Ταυτόχρονα, επιβεβαιώνεται αυτό που από την πρώτη στιγμή της πανδημίας επισημαίνουμε στον ΣΥΡΙΖΑ. Ότι δηλαδή χρειάζεται ουσιαστική στήριξη της οικονομίας έγκαιρα, με λήψη ουσιαστικών και επαρκών μέτρων. Η κυβέρνηση όμως εξακολουθεί να επιμένει να κινείται βάσει της παραδοχής ότι η ανάκαμψη της οικονομίας μετά το δεύτερο lock down θα προκύψει αυτόματα. Αυτό ουσιαστικά μας λέει και με τον προϋπολογισμό για το 2021. Παρά το γεγονός ότι τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα αυτής της λογικής είναι πλέον φανερά και οδηγούν σε πλήρες οικονομικό και κοινωνικό αδιέξοδο ολοένα και περισσότερους εργαζόμενους, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Και παρά το ότι είχε τη δυνατότητα να πράξει διαφορετικά. Αξιοποιώντας τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η χώρα.
Οι πολιτικές της κυβέρνησης δεν δημιουργούν καμία προϋπόθεση για ταχεία ανάκαμψη το 2021. Οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών για αναιμική ανάπτυξη επιβεβαιώνουν την παταγώδη αποτυχία και αναδεικνύουν τις τεράστιες ευθύνες της στη διαχείριση της πανδημικής κρίσης.
Πάντως ο προϋπολογισμός για το 2021 προβλέψει ανάπτυξη 4,8% . Πάμε για μία καλύτερη χρονιά ;
Υπενθυμίζω ότι στον νέο προϋπολογισμό η κυβέρνηση αναθεωρεί τις δικές της προβλέψεις προς το χειρότερο, κάνοντας λόγο για 10,5% ύφεση για το 2020 αλλά και αναιμική ανάκαμψη για το 2021, την οποία μάλιστα βασίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης που ενέχουν μεγάλους βαθμούς αβεβαιότητας ως προς τους χρόνους εισροής τους. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, παρά μόνο αποσπασματικά και ελλιπή μέτρα. Ενώ με τον προϋπολογισμό για το 2021 επιλέγει να συνεχίσει την πολιτική των προηγούμενων μηνών, χωρίς ουσιαστική στήριξη για το ΕΣΥ, τον τουρισμό, τον πολιτισμό, τους άνεργους, τους εργαζόμενους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση οδηγεί την ελληνική οικονομία όλο και βαθύτερα στην ύφεση. Υπό αυτούς τους όρους, το 2021 προμηνύεται εξαιρετικά δύσκολο, με τον ΟΟΣΑ να εκτιμά μόλις στο 0,9% την ανάπτυξη για τη χώρα μας, παραπέμποντας ουσιαστικά την ανάκαμψη για το 2022. Αυτό που θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση είναι να προχωρήσει σε δραστικές παρεμβάσεις στην οικονομία τώρα. Με θετικές επεκτατικές πολιτικές, ισχυρές δημόσιες επενδύσεις και αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης.
Κατηγορείτε την κυβέρνηση ότι δεν αξιοποιεί τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει την οικονομία. Τι θα μπορούσε να κάνει και δεν κάνει;
Για πρώτη φορά η χώρα έχει τη δυνατότητα, σε μια τόσο κρίσιμη μάλιστα συγκυρία, να αξιοποιήσει μια σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων για να στηρίξει με γενναία ρευστότητα την οικονομία. Η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, το «μαξιλάρι» ασφαλείας των 37 δισ., η ρευστότητα από την ΕΚΤ η οποία μάλιστα επεκτάθηκε τις τελευταίες μέρες αλλά και τα κονδύλια των ευρωπαϊκών προγραμμάτων προσφέρουν αυτή τη στιγμή στην κυβέρνηση πληθώρα επιλογών σε αυτή την κατεύθυνση. Το θέμα όμως είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία τέτοια διάθεση, αφού επιμένει να υλοποιεί ανεπαρκή μέτρα που οδηγούν σε λουκέτα, εκτόξευση της ανεργίας και κατάρρευση των δημοσίων εσόδων ύψους 10 δισ. μόνο για το 9μηνο.
Το είδαμε με το τρέχον ΕΣΠΑ. Από όπου μπορούσε με πλήρη ευελιξία, με αναδρομική ισχύ από τον Φλεβάρη και χωρίς κανένα κόστος για τα δημόσια ταμεία, να ενισχύσει εμπροσθοβαρώς κρίσιμους τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και οι μεταφορές αλλά και τις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και τα νοικοκυριά. Και με τα άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα, όμως, κινήθηκε στη λάθος κατεύθυνση. Όταν η Πορτογαλία, με ανάλογο πληθυσμό και μικρότερη ανεργία, εξασφάλισε υπερδιπλάσιο ποσό από το πρόγραμμα SURE σε σύγκριση με την Ελλάδα και μάλιστα υλοποίησε ολοκληρωμένα μέτρα στήριξης της εργασίας, αντί να αρκεστεί στην επιδότηση της αναστολής των συμβάσεων. Αναξιοποίητες όμως αφήνει η κυβέρνηση και τις χρηματοδοτικές δυνατότητες της Αναπτυξιακής Τράπεζας, την οποία ιδρύσαμε το 2018 για τη στήριξη της καινοτομίας, των εξαγωγών και των επιχειρήσεων – ειδικά των μικρομεσαίων, που δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες χρηματοδοτικές πηγές- με μικροπιστώσεις που θα έδιναν μεγάλη ανάσα στην αγορά.
Η κυβέρνηση δείχνει ότι συμμερίζεται και τη φιλοσοφία και τις προτάσεις της έκθεσης Πισσαρίδη για την οικονομία. Εάν εφαρμοστεί στην πράξη, τι να περιμένουμε;
Η κυβέρνηση δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας ότι η έκθεση Πισσαρίδη συνιστά το σχέδιο της για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας. Επαναφέρει τις ίδιες παρωχημένες και αναποτελεσματικές πολιτικές που μας οδήγησαν στα μνημόνια πριν από μια δεκαετία και σήμερα υπονομεύουν τις αναπτυξιακές μας δυνατότητες. Μέσω της έκθεσης Πισσαρίδη, και κατ’ επέκταση του κυβερνητικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, δρομολογούνται ιδιωτικοποιήσεις κρίσιμων για το δημόσιο συμφέρον υποδομών ακόμη και αυτών της υγείας. Ενώ για την επιχειρηματικότητα επιφυλάσσεται συνολική αναδιάρθρωση σε βάρος μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και υπέρ μεγάλων ομίλων. Οι πολιτικές της κυβέρνησης για την επόμενη μέρα δεν συνάδουν ούτε με την κρισιμότητα της περιόδου που διανύουμε ούτε όμως και με την τάση που αναδύεται διεθνώς στη συζήτηση για την επόμενη μέρα. Τάση η οποία αναγνωρίζει την κρισιμότητα της κρατικής παρέμβασης με την υλοποίηση δημόσιων επενδύσεων για την ενίσχυση και επέκταση των κοινωνικών υποδομών. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι οι δημόσιες επενδύσεις επιδρούν άμεσα και πολλαπλασιαστικά στο ΑΕΠ μιας χώρας και αποτελούν βασική προϋπόθεση για την προσέλκυση και των ιδιωτικών επενδύσεων.
«Οι πολιτικές της κυβέρνησης δεν δημιουργούν καμία προϋπόθεση για ταχεία ανάκαμψη το 2021»
Από την άλλη, τι λέει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την οικονομία; Πότε να περιμένουμε την παρουσίασή του;
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ που θα παρουσιαστεί πολύ σύντομα κινείται σε δύο άξονες. Αφενός απαντάει πειστικά στις ιδεοληπτικές πολιτικές της κυβέρνησης, αφετέρου εκφράζει τις δικές μας αξιακές αντιλήψεις για το πώς οραματιζόμαστε την επόμενη μέρα. Αντιλήψεις οι οποίες πλέον, μέσα από αυτή την πρωτοφανή κρίση, γίνονται κτήμα όλο και περισσότερων. Με τις δημόσιες επενδύσεις να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη στήριξη ενός συστήματος υγείας με καθολική πρόσβαση και μιας εκπαίδευσης χωρίς ανισότητες και αποκλεισμούς. Αλλά και την υλοποίηση αναπτυξιακών παρεμβάσεων με επενδύσεις σε μια σειρά κρίσιμων για τις τοπικές κοινωνίες υποδομών, με έμφαση στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της αστικής ανάπτυξης. Με την αξιοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας αλλά και των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα, που αποτελούν ιστορική ευκαιρία για την ανασυγκρότηση της οικονομίας μας στην κατεύθυνση της βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης για όλους. Μια αναπτυξιακή προσπάθεια που δεν θα γίνεται αντιληπτή ως πεδίο ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας λίγων και ισχυρών αλλά ως παράγοντας για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Βάσει αυτών των αρχών θα κινηθούμε, με σαφές και ολοκληρωμένο σχέδιο και κυρίως με την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας σε όλη αυτή την προσπάθεια.
Η πανδημία πέραν της υγειονομικής κρίσης έχει προκαλέσει και οικονομική και κατ’ επέκτασιν κοινωνική κρίση; Πιστεύετε ότι όταν αρθεί το lockdown οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να ανακάμψουν;
Αναμφίβολα, η πανδημική κρίση έχει προκαλέσει τεράστιες επιπτώσεις σε υγειονομικό επίπεδο. Σοβαρότατους τριγμούς όμως με ανυπολόγιστο κόστος έχει προκαλέσει και στην οικονομία αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Στον ΣΥΡΙΖΑ είμαστε σαφείς. Τα μεμονωμένα και αποσπασματικά μέτρα δεν αρκούν για να ξανατεθεί η ελληνική οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης. Πόσο μάλλον το να πιστεύει η κυβέρνηση ότι αυτό θα συμβεί αυτόματα. Μόνο ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, που θα περιλαμβάνει μέτρα όπως αυτά που έχουμε προτείνει εξαρχής, μπορεί να αποτελέσει ισχυρή απάντηση στην ανάσχεση της ύφεσης, στην αποτροπή των λουκέτων και στην μείωση της ανεργίας. Τα μόνα μέτρα όμως που λαμβάνει η κυβέρνηση για τη στήριξη της οικονομίας είναι η αναστολή των υποχρεώσεων και ο νέος δανεισμός. Οι παρεμβάσεις είναι όχι απλά ανεπαρκείς αλλά οδηγούν σε οικονομικό στραγγαλισμό τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τη στιγμή που σύσσωμοι οι παραγωγικοί και επαγγελματικοί φορείς εκφράζουν καθημερινά την αγωνία τους και η ετήσια έρευνα SAFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατατάσσει τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη ως προς την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις υποχρεώσεις τους.
Έστω και τώρα, η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει σε στοχευμένα προγράμματα μη επιστρεπτέας ενίσχυσης για αυτοαπασχολούμενους και επιχειρήσεις, επιδότηση της εργασίας και όχι της αναστολής της με κάλυψη ασφαλιστικού και μισθολογικού κόστους και εισόδημα έκτακτης ανάγκης στα νοικοκυριά που έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία. Με αυτούς τους όρους αποτρέπεται η διάλυση του κοινωνικού ιστού και διασφαλίζεται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Στην αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορείτε την κυβέρνηση Μητσοτάκη για αυταρχισμό. Οι απαγορεύσεις που επιβάλλονται από την αστυνομία πιστεύετε ότι μπορεί και να έχουν μόνο ως άλλοθι τη διασπορά του κορωνοϊού;
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν διστάζει να επιστρατεύσει την ακραία καταστολή για να επιβάλει αποφάσεις που αδυνατεί να υλοποιήσει με πολιτικούς όρους. Αυτό έκαναν και στα νησιά τον περασμένο Φλεβάρη, όπου χωρίς καμία ουσιαστική προσπάθεια να δημιουργήσουν συναινέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, προσπάθησαν να επιβάλουν την κατασκευή κλειστών κέντρων κράτησης με τη συνδρομή των ΜΑΤ. Αυτό είδαμε και πρόσφατα, με την απαγόρευση των συναθροίσεων στην επέτειο του Πολυτεχνείου και στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου.
Η κυβέρνηση υλοποιεί ένα οργανωμένο σχέδιο για τη μετακύλιση του κόστους της κρίσης στα χαμηλότερα και μεσαία στρώματα και να αναδιανείμει τον πλούτο προς τα πάνω. Και είναι τόσο αποφασισμένη να εφαρμόσει αυτό το σχέδιο, που δεν ανέστειλε την υλοποίηση του ούτε για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της πανδημίας. Με την κοινωνία να νιώθει ήδη με επώδυνο τρόπο τις συνέπειες αυτής της πολιτικής, η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να αντιμετωπίσει τις εύλογες κοινωνικές αντιδράσεις με καταστολή. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα σταθεί απέναντι σε τέτοιες αντιδημοκρατικές λογικές, κάτι που θεωρώ ότι θα κάνουν και άλλες πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς αλλά και συνολικά ο προοδευτικός κόσμος. Αυτό εξάλλου απαιτεί και η κοινωνία σε μία περίοδο που τα κοινωνικά κεκτημένα βρίσκονται σε διαρκή απειλή.
Κρίνετε αυστηρά την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό και για θέματα συμπεριφοράς. Έχει το Μαξίμου Λουδοβίκους;
Όλοι είδαμε από τον πρωθυπουργό να μην τηρεί τα περιοριστικά μέτρα. Δεν ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης τόσους μήνες μιλούσε για την ατομική ευθύνη και κουνούσε το δάχτυλο στην κοινωνία και ιδιαίτερα στους νέους. Η ανευθυνότητα αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η κυβέρνηση επέλεξε να μην προετοιμαστεί για το δεύτερο lockdown, επαναπαυόμενη στην συλλογική επιτυχία κατά την πρώτη φάση της πανδημίας. Όσο η κυβέρνηση πανηγύριζε επειδή υποτίθεται ότι νίκησε τον κορονοϊό, άφησε το ΕΣΥ να φτάσει στα όρια της κατάρρευσης, δημιούργησε χάος στα σχολεία και τις μεταφορές και άνοιξε με προχειρότητα τον τουρισμό.
Πιστεύετε ότι θα εκδηλωθούν κάποια στιγμή κοινωνικές αντιδράσεις κι αν ναι πώς θα σταθεί απέναντι σ’ αυτές το κόμμα σας;
Όπως επισήμανα και πιο πάνω, οι κοινωνικές αντιδράσεις είναι αναπόφευκτες μπροστά στο αδιέξοδο στο οποίο συνειδητά μας οδηγεί η κυβέρνηση, τόσο σε υγειονομικό επίπεδο όσο και στην οικονομία. Οι πολίτες καθημερινά σηκώνουν τεράστιο βάρος, συλλογικό και προσωπικό, οικονομικό και ψυχολογικό, και πλέον βλέπουν ότι ζητούνται από αυτούς θυσίες που δεν έχουν αντίκρισμα. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να αντιμετωπίσει κάθε αμφισβήτηση του αντικοινωνικού της προγράμματος με αυταρχικό εκφοβισμό. Πολιτική που στο παρελθόν έχει οδηγήσει σε έξαρση της κοινωνικής έντασης.
Ο δικός μας στόχος είναι να πείσουμε τον ελληνικό λαό ότι υπάρχει μια άλλη προοπτική. Οι πολιτικές της λιτότητας, της περαιτέρω φτωχοποίησης των μεσαίων και ευάλωτων στρωμάτων, του ξεπουλήματος των δημόσιων υποδομών και του κοινωνικού πλούτου, δεν είναι μονόδρομος. Υπάρχει ένας άλλος δρόμος, το δικό μας σχέδιο για έξοδο από την κρίση και την ανασυγκρότηση της ελληνικής κοινωνίας. Σε αυτό θα ζητήσουμε τη συμμετοχή όσων δεν χωράνε στο παρωχημένο μοντέλο ανάπτυξης για λίγους, που υλοποιεί η κυβέρνηση της ΝΔ.
Ο Αλέξης Χαρίτσης είναι βουλευτής Μεσσηνίας ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία – τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων