Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου. Για τον νομοθέτη ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου όπως όλα τα άλλα, που με το Νόμο 5056 /23, άρθρο 27, οριζόντια πρέπει να καταργηθεί, στα πλαίσια του εξορθολογισμού της λειτουργίας των ΟΤΑ. Για την Τήνο όμως, τον τόπο που εδώ και αιώνες γράφεται μέρος της ιστορίας της Τέχνης της Ελλάδας, μέσα από τα έργα του Γιαννούλη Χαλεπά, του Νικηφόρου Λύτρα, του Νικολάου Γύζη, του Γιάννη Γαϊτη και τόσων άλλων μεγάλων της γλυπτικής, της ζωγραφικής και της μαρμαροτεχνίας, αλλά και των νεώτερων δημιουργών της, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της τέχνης της, σημαντικό εργαλείο για την προώθηση και την ανάδειξή της.
Δεν θίγεται όμως μόνον η πολιτιστική ιστορία της Τήνου με τον Νόμο 5056/23. Παρατηρώντας γύρω μας, όχι πολύ μακριά, στα γειτονικά κυκλαδονήσια, βλέπουμε ότι σε κάθε τόπο γράφεται και μια άλλη ιστορία, αυτή του εμπορίου ή της ναυσιπλοΐας ή ακόμη και της λογοτεχνίας ή της μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων. Είναι ξεκάθαρο ότι κάθε τόπος χαρακτηρίζεται από τη δική του πορεία, τα σημαντικά και τα χαρακτηριστικά του, που τον καθιστούν μοναδικό για τους κατοίκους και τους επισκέπτες του. Αυτή η μοναδικότητα είναι η πολυσυζητημένη αλλά ακόμη δυστυχώς μη οργανωμένη και μελετημένη επιστημονικά “ταυτότητα” των τόπων μας. Αυτή η «ταυτότητα» είναι λοιπόν που θίγεται. Που «πληγώνεται» με τον προαναφερόμενο Νόμο.
Η «ταυτότητα» της Τήνου, οι «ταυτότητες» των νησιών μας, δεν είναι απλώς λέξεις, είναι οι τόποι ολόκληροι, είναι η ουσία, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον όσων κατοικούν σε αυτούς. Σήμερα μάλιστα όπου οι επεμβάσεις τόσο στην κοινωνική όσο και στην οικονομική ζωή από την έντονη τουριστική ροή, είναι συνεχείς και καθοριστικές. Η αειφόρος εξέλιξη των μικρών τόπων είναι άρρηκτα δεμένη με την ταυτότητά τους. Μια πραγματικότητα που αναγνωρίζει πλέον και η παγκόσμια κοινότητα του τουρισμού, η οποία στηρίζει το βιώσιμο τουρισμό και στρέφεται στους μικρούς τόπους με καθορισμένη και διατηρούμενη ταυτότητα.
Στην Ελλάδα, όπου έχουμε ήδη ανακοινώσεις από το Υπουργείο Τουρισμού για την αειοφόρο και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη των νησιών μας, είναι προτεραιότητα, παράλληλα με τη γενική στρατηγική που ακολουθείται για τον Τουρισμό της χώρας, να οργανωθεί δίκτυο μελετών για τη συλλογή των σημαντικών χαρακτηριστικών και τον καθορισμό της ταυτότητα των νησιών σε απόλυτη προτεραιότητα. Παράδειγμα μελέτης αποτελεί αυτή που εξελίσσεται σήμερα στην Τήνο, ανατεθειμένη από την ΚοινΣεπ το “Μπατίκι”, με τίτλο “Η ολοκληρωμένη Μελέτη βιώσιμης ανάπτυξης της Τήνου υπό το πρίσμα της τουριστικής πίεσης”, στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, και που σκοπό έχει με την ολοκλήρωσή της, να καθορίσει πρόταση στρατηγικής για την ανάπτυξη του τόπου, με ξεκάθαρους αναπτυξιακούς άξονες που βασίζονται στην ταυτότητα του νησιού και συνδυάζουν την ισόρροπη οικονομική και επαγγελματική ανάπτυξη των κατοίκων. Στα πλαίσια της μελέτης αυτή προβλέπεται δημογραφική εξέλιξη στο σύνολο της γεωγραφικής έκτασης του νησιού με σκοπό τη διατήρηση του εξαιρετικού και χειροποίητου τοπίου της Τήνου.
Κατ επέκταση των παραπάνω, οι μελέτες αυτές μπορούν να αποτελέσουν βασικά εργαλεία ώστε η κεντρική διοίκηση να έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί αιτιολογημένα και με σαφή επιχειρηματολογία, γενναίες και καθοριστικές παρεμβάσεις για να καθορίζει την εξελικτική πορεία των τόπων. Ανάμεσα σε αυτές μπορεί να είναι και η συνέχιση δράσεων ή η λειτουργία φορέων ή η εξέλιξη τους, όπως για παράδειγμα το εν λόγω “Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου” το οποίο σαφώς συνδέεται με τον κεντρικό άξονα της ταυτότητας της Τήνου.
Η σημασία της Μαρμαροτεχνίας στην ταυτότητα της Τήνου είναι αδιαμφισβήτητη και αναγνωρισμένη από το κράτος δεδομένου ότι προσφάτως, προς τη διατήρηση της Τέχνης, χρηματοδοτήθηκε η κτηριακή αναβάθμισης της Σχολή Καλών Τεχνών του Πύργου Τήνου, με ποσό που αγγίζει τα δεκατρία εκατομμύρια ευρώ, ιδιαίτερα υψηλό για την κλίμακα του μικρού χωριού στο οποίο αναπτύσσεται εδώ και εξήντα πέντε σχεδόν χρόνια η σχολή αυτή.
Μέχρι όμως να ολοκληρωθεί η μελέτη στρατηγικής για την Ταυτότητα της Τήνου αλλά και για τους άλλους τόπους, ο νομοθέτης οφείλει σημειακά να διερευνήσει την αξία του κάθε φορέα και να προβλέψει, αν όχι τη διατήρησή του, την αντικατάστασή του σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.
*Το άρθρο της Αναστασίας Ψάλτη δημοσιεύθηκε στο airetos.gr