Οι πύλες του κήπου του Προεδρικού Μεγάρου άνοιξαν λίγο μετά τις 7 της Τετάρτης (24/7) με την πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου να υποδέχεται τους περίπου 1.500 καλεσμένους για να γιορτάσουν την επέτειο της συμπλήρωσης μισού αιώνα από την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Αρχηγοί κομμάτων, υπουργοί, βουλευτές αλλά και τιμώμενοι καλεσμένοι πολίτες – πρόσωπα που φέρουν υψηλό συμβολισμό, έδωσαν το παρόν.
Στο μήνυμά της η πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε ειδική αναφορά στο Κυπριακό, κάλεσε άπαντες σε αυτοκριτική και εγρήγορση κάνοντας ειδική μνεία στις τραγωδίες σε Μάτι και Τέμπη.
«Περάσαμε, ωστόσο, αυτόν τον μισό αιώνα, μεγάλες δοκιμασίες και ανατροπές. Βιώσαμε τις αλλεπάλληλες κρίσεις της εποχής μας, με κορυφαία τη δημοσιονομική. Αναμετρηθήκαμε με συσχετισμούς και παράγοντες εξωτερικούς, αλλά και με τις δικές μας αδυναμίες και παθογένειες. Γίναμε μάρτυρες τραγικών συμβάντων, στο Μάτι και τα Τέμπη, που μας πλήγωσαν βαθιά. Τα τραύματα της Μεταπολίτευσης μας καλούν σε αυτοκριτική, αναστοχασμό και εγρήγορση. Μας υπενθυμίζουν τη σημασία των συναινέσεων και του γενικού συμφέροντος έναντι της μικροπολιτικής και της αδράνειας για λόγους πολιτικού κόστους. Όπως και το καθήκον μας για μηδενική ανοχή σε κάθε μορφή πολιτικής βίας και αμφισβήτησης των θεμελιωδών αξιών του πολιτεύματός μας. Η ποιότητα της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένη, ούτε η ιστορία έχει γραμμική εξέλιξη. Ιδίως σε έναν κόσμο μεταβατικό και μετέωρο», είπε μεταξύ άλλων.
Η διαφύλαξη των συνόρων είναι ευρωπαϊκή υπόθεση τόνισε ως απάντηση στο μεταναστευτικό, ενώ αναφέρθηκε και στα δύο ανοιχτά πολεμικά μέτωπα.
Τα πηγαδάκια και οι συζητήσεις – Κ. Μητσοτάκης: «Το προνόμιο της επιλογής επιτρόπου ανήκει αποκλειστικά στη χώρα»
Όση ώρα η πρόεδρος της Δημοκρατίας χαιρετούσε τους εκπροσώπους των οργανώσεων της εθνικής αντίστασης σχηματίστηκαν τα πρώτα πηγαδάκια μεταξύ των πολιτικών αρχηγών. Ο πρωθυπουργός είχε συζήτηση με τον πρόεδρο της βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα, ενώ συνομιλία με τον πρώην πρωθυπουργό, Λουκά Παπαδήμο, είχε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης.
Με τον πρώην πρόεδρο της βουλής και ιστορικό στέλεχος του κινήματος, είχε συνομιλία ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, ενώ με την Ζωή Κωνσταντοπούλου συνομιλούσε ο Αλέξης Χαρίτσης.
Η πρόεδρος της Δημοκρατίας μαζί με τους πολιτικούς αρχηγούς κατευθύνθηκαν στο περίπτερο του Προεδρικού Μεγάρου. Κυριάκος Μητσοτάκης και Αλέξης Χαρίτσης είχαν ένα σύντομο διάλογο για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. «Η αγορά ενέργειας είναι ρηχή, στρεβλή είναι ολιγοπωλιακή», είπε ο Αλέξης Χαρίτσης και ο Πρωθυπουργός απάντησε, «σε όλη την Ευρώπη έτσι είναι» με τον Αλ. Χαρίτση να τονίζει, «η Ελλάδα είναι εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη».
Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ρώτησε πώς προχωρούν οι προετοιμασίες του γάμου του στην Κρήτη με τον Στέφανο Κασσελάκη να απαντά ότι όλα πηγαίνουν καλά με το 90% των καλεσμένων του να είναι ξένοι. Στη συζήτηση παρενέβη ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κάνοντας έμμεση αναφορά στα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για την επιλογή Έλληνα επιτρόπου. «Η χώρα θα έχει έναν Επίτροπο και το προνόμιο της επιλογής Επιτρόπου ανήκει αποκλειστικά στη χώρα μας. Η κάθε χώρα στέλνει ένα πρόσωπο. Δεν ξέρουμε ακόμα το χαρτοφυλάκιο» είπε.
Ένα σύντομο διάλογο είχε με δημοσιογράφους και η πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Θα είστε εδώ και την επόμενη πενταετία», την ρώτησε δημοσιογράφος και εκείνη απάντησε πως, «δεν αποφασίζω εγώ. Είναι αυτό που λέμε και στα Νομικά, αλυσιτελώς με ρωτάτε».
Τα πηγαδάκια δεν έλειψαν και μεταξύ βουλευτών και πολιτικών αρχηγών. Τον Στέφανο Κασσελάκη πλησίασε ο Παύλος Χρηστίδης με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να λέει: «Έχω πολύ καλή σχέση με όλους τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ εδώ μέσα. Εξαιρετική».
Απευθυνόμενος στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτρο Παππά ο πρωθυπουργός του είπε: «Σας βλέπω μαχητικό αλλά ευπρεπή και αυτό οφείλω να σας το αναγνωρίσω».
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος ξεχώρισαν οι ειδικοί προσκεκλημένοι ανάμεσά τους οι γονείς της Εριέττας, του μοναδικού από τα 57 θύματα της τραγωδίας των Τεμπών που δεν έχουν εντοπιστεί ίχνη του, πλημμυροπαθείς από τη Θεσσαλία, καθώς και εγκαυματίες και συγγενείς θυμάτων από την πυρκαγιά στο Μάτι.
Από τον χώρο του αθλητισμού, με αφορμή την συμπλήρωση 20 ετών από τη νίκη του Euro 2004, βρέθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου που είχε σηκώσει το ευρωπαϊκό κύπελλο.
Στη δεξίωση δεν παρέστησαν παρότι είχαν προσκληθεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, ο πρόεδρος της Νίκης, Δημήτρης Νατσιός, ενώ ο Βασίλης Στίγκας των Σπαρτιατών, δεν είχε προσκληθεί.
Αναλυτικά η ομιλία της Κ. Σακελλαροπούλου:
«Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα. Πενήντα χρόνια μετά την επάνοδο στην Ελλάδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και την αποκατάσταση της δημοκρατίας, οι μνήμες παραμένουν ολοζώντανες. Μας γεμίζουν συγκίνηση και ευγνωμοσύνη σε όσους αγωνίστηκαν με αυτοθυσία απέναντι στη δικτατορία. Που βασανίστηκαν απάνθρωπα, όπως ο Σπύρος Μουστακλής, ο Αλέκος Παναγούλης, ο Σάκης Καράγιωργας. Τιμάμε όλους εκείνους, παρόντες και απόντες, που διακινδύνευσαν τη νεότητά τους, την ελευθερία και τη ζωή τους, για το καλό όλων μας.
Ανακαλούμε, επίσης, με οδύνη το Κυπριακό, τη μεγαλύτερη και ανοικτή πληγή του ελληνισμού, πέντε δεκαετίες μετά την αποτρόπαιη τουρκική εισβολή. Η Κύπρος κέρδισε τη θέση που της αξίζει στην Ευρώπη. Είναι, όμως, ακόμη μια ημικατεχόμενη χώρα. Δεν ξεχνάμε ποτέ το πιο υψηλό εθνικό μας χρέος, την οριστική δικαίωση του κυπριακού αγώνα, στη βάση των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και του ενωσιακού κεκτημένου.
Γιορτάζουμε σήμερα τη Μεταπολίτευση, την πιο ομαλή και προοδευτική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας. Μια πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κατάκτηση των Ελλήνων. Με ορόσημο την καθολική απόλαυση της δημοκρατίας και την άρση των αποκλεισμών και των διακρίσεων. Το πολιτειακό επιλύθηκε, το Κομμουνιστικό Κόμμα νομιμοποιήθηκε, η εθνική αντίσταση αναγνωρίστηκε, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων καταργήθηκαν. Μπορεί αυτά να ηχούν τώρα αυτονόητα, αλλά υπήρξαν σημαντικά βήματα για μια Πολιτεία ελευθερίας και ισότητας. Οι αδιάβλητες εκλογές, η απρόσκοπτη εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία και η σταθερότητα του κοινοβουλευτισμού δείχνουν το βάθος και την αντοχή των δημοκρατικών μας θεσμών, ακόμα και σε δύσκολες στιγμές για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα.
Η Μεταπολίτευση είναι περίοδος διανοητικής ανάτασης. Τη λογοκρισία διαδέχθηκε η ελευθερία της έκφρασης, η άνοιξη στα γράμματα και τις τέχνες. Η ιδιωτική ζωή, τα ήθη και τα πρότυπα συμπεριφοράς, ξέφυγαν από τον συντηρητισμό του παρελθόντος. Η εκπαίδευση, προνόμιο άλλοτε των λίγων, κατέστη κοινό αγαθό και ιμάντας της κοινωνικής κινητικότητας. Οι Έλληνες απέκτησαν περισσότερες δυνατότητες και εμπλούτισαν τις παραστάσεις τους, σπούδασαν και ταξίδεψαν στο εξωτερικό.
Την ιστορία μας σημάδεψε, όσο κανένα άλλο γεγονός, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνέχεια στην Ευρωζώνη. Συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, στους θεσμούς, στις αντιλήψεις και στον τρόπο ζωής μας. Η ευρωπαϊκή και η ελληνική ταυτότητα δεν διακρίνονται, είναι αναπόσπαστες. Η χώρα μας παγίωσε την παρουσία της στην καρδιά της Ένωσης, αποτελώντας εγγυητή ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Οι Έλληνες πρέπει να είναι περήφανοι για όσα κατάφεραν. Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης άφησε πίσω της τη μεταπολεμική υστέρηση. Είναι πια μια άλλη Ελλάδα.
Περάσαμε, ωστόσο, αυτόν τον μισό αιώνα, μεγάλες δοκιμασίες και ανατροπές. Βιώσαμε τις αλλεπάλληλες κρίσεις της εποχής μας, με κορυφαία τη δημοσιονομική. Αναμετρηθήκαμε με συσχετισμούς και παράγοντες εξωτερικούς, αλλά και με τις δικές μας αδυναμίες και παθογένειες. Γίναμε μάρτυρες τραγικών συμβάντων, στο Μάτι και τα Τέμπη, που μας πλήγωσαν βαθιά. Τα τραύματα της Μεταπολίτευσης μας καλούν σε αυτοκριτική, αναστοχασμό και εγρήγορση. Μας υπενθυμίζουν τη σημασία των συναινέσεων και του γενικού συμφέροντος έναντι της μικροπολιτικής και της αδράνειας για λόγους πολιτικού κόστους. Όπως και το καθήκον μας για μηδενική ανοχή σε κάθε μορφή πολιτικής βίας και αμφισβήτησης των θεμελιωδών αξιών του πολιτεύματός μας. Η ποιότητα της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένη, ούτε η ιστορία έχει γραμμική εξέλιξη. Ιδίως σε έναν κόσμο μεταβατικό και μετέωρο.
Oι προκλήσεις είναι πολλαπλές και υπερβαίνουν τα εθνικά μας σύνορα. Η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει επαναστατικές αλλαγές σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, η εργασία, η εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, ανησυχούμε για τις στρεβλώσεις της, τη διάβρωση της δημοκρατίας και της προσωπικής μας σφαίρας από τις ψευδείς ειδήσεις, την υποκατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από τους αλγόριθμους. Η ακρίβεια, η μείωση της αγοραστικής δύναμης και το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στους κερδισμένους και τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης υπαγορεύουν την ανάγκη ρυθμίσεων και δημόσιων πολιτικών με άξονα την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα των ευκαιριών. Επιδιώκουμε ένα καλύτερο και αποτελεσματικότερο Κράτος, φιλικό στον πολίτη, δίκαιο, με βιώσιμη ανάπτυξη. Η κλιματική κρίση μας απειλεί υπαρξιακά. Δεν συγχωρείται στην αντιμετώπισή της καμία αναβλητικότητα.
Απαιτείται διεθνής συντονισμός και καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης όλων μας. Στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, η διαφύλαξη των συνόρων, μια υπόθεση ευρωπαϊκή, πρέπει να εναρμονίζεται με τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξίας. Τραγωδίες όπως της Πύλου προσβάλλουν τον πυρήνα του πολιτισμού μας. Οι ένοπλες συρράξεις στην Ουκρανία και το Ισραήλ και η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα αναδεικνύουν τις εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες, καθώς και την ευθύνη μας να υπερασπιστούμε τις βασικές αρχές μας, αυτές που υπηρετούν την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ των λαών. Η φιλελεύθερη δημοκρατία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και πρέπει να επινοήσει ξανά και να ανανεώσει τον εαυτό της.
Απόψε βρίσκονται εδώ πρόσωπα της κοινωνίας των πολιτών, στα οποία αναγνωρίζουμε τη Μεταπολίτευση, τις επιτυχίες της, αλλά και τις πληγές της. Θέλω να τους διαβεβαιώσω ότι το βλέμμα μας δεν στρέφεται μόνο στο παρελθόν και στον απολογισμό. Είναι προσανατολισμένο στο μέλλον της Πολιτείας μας, σε αυτά που έρχονται, τους φόβους και τις προσδοκίες του λαού μας. Οφείλουμε στους Έλληνες και στις επόμενες γενιές, που θα αναλάβουν τα βάρη της πατρίδας μας, μια συνέχεια αντάξια και ακόμη καλύτερη αυτών των πενήντα ετών. Αντλώντας δύναμη από το δημοκρατικό και φιλελεύθερο παράδειγμά τους και δίνοντάς του νέα πνοή, νόημα και ορμή».
