«Οι ηγέτες σε όλον τον κόσμο εκμεταλλεύονται την πανδημία του κορονοϊού για να κάνουν εξωφρενικά πράγματα με ασφάλεια, ξέροντας ότι θα περάσουν απαρατήρητα…Είναι η τέλεια στιγμή»! Δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς με την επισήμανση αυτή του βρετανικού περιοδικού Economist. Το βλέπουμε καθημερινά γύρω μας. Να γίνονται εξωφρενικά πράγματα ,που σε άλλες εποχές θα μας έβγαζαν από τα ρούχα μας ,αλλά τώρα περνούν απαρατήρητα .Η προσοχή όλου του κόσμου είναι και σωστά στον κορονοϊό και τις τωρινές συνέπειές του. Μετά βλέπουμε, λένε οι περισσότεροι. Εχει ο Θεός…
Μπορεί οι απλοί πολίτες να σκέφτονται έτσι ,αλλά πολλοί ηγέτες «βλέπουν την καταστροφή ως ευκαιρία», όπως γράφει εύστοχα το βρετανικό περιοδικό, που ουδείς φυσικά μπορεί να χαρακτηρίσει ως αντισυστημικό. Η πανδημία-προσθέτει- είναι το όνειρο για μεγαλύτερη ισχύ. «Πολλοί εκμεταλλεύονται την περίσταση για να εξασφαλίσουν περισσότερη ισχύ για τον εαυτό τους»…
Αναμφίβολα ζούμε σε μια εποχή που ο τρόμος της ζωής μας οδηγεί στο σκοτάδι. Η κρίση του COVID-19 έχει πυροδοτήσει έναν απίστευτο εφιάλτη που πλημμυρίζει τις τηλεοπτικές οθόνες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με εικόνες φόβου. Ο διπλανός μας,ο αέρας που αναπνέουμε, αλλά και τα άψυχα αντικείμενα -από τα πόμολα στις πόρτες ως τις πλαστικές σακούλες -τα πάντα τα αισθανόμαστε ως βόμβες έτοιμες να εκραγούν .
Ολοι -από τους πολιτικούς ως τους ειδικούς και φυσικά τα μέσα ενημέρωσης -λένε ότι η καθημερινότητά μας έχει καταστεί πολεμική ζώνη ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό . Ολο και περισσότερο η γλώσσα του πολέμου κυριαρχεί άλλωστε στη ζωή μας, καθώς οι μηχανές της παγκόσμιας οικονομίας έχουν φρενάρει, αν δεν έχουν σταματήσει κιόλας…
Μόνο που η γλώσσα του πολέμου δεν χρησιμοποιείται για να κηρυχθεί γενική επιστράτευση προκειμένου να ενισχυθούν γενναία τα υποχρηματοδοτούμενα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, για την πρόσληψη χιλιάδων γιατρών ,αλλά και την αντιμετώπιση της κοινωνικής λαίλαπας που ακολουθεί ,σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις των ειδικών.
Η γλώσσα του πολέμου χρησιμοποιείται από τους μανδαρίνους της εξουσίας σε όλον τον κόσμο για να παραμερίσουν από την δημόσια συζήτηση όλα αυτά τα δυσοίωνα πράγματα. Αλλά και να κατηγορήσουν όσους τα θέτουν ως κακόπιστους που δεν κατανοούν τις συνθήκες της κρίσης. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Αμάρτια Σεν το είπε πολύ σοφά: «Η αντιμετώπιση της πανδημίας μπορεί να μοιάζει με έναν αγώνα ενάντια σε έναν πόλεμο, αλλά αλλά η πραγματική ανάγκη είναι πολύ μακριά από αυτό».
Σε όλον τον κόσμο οι νόμοι έκτακτης ανάγκης πολλαπλασιάζονται και οι πολίτες θυσιάζουν τα δικαιώματά τους πιστεύοντας ότι όλα αυτά είναι προσωρινά. Θα είναι όμως; Η μήπως μετά το πρώτο κύμα του κορονοϊού, ακολουθήσει το δεύτερο,το τρίτο… με αποτέλεσμα να συνεχιστεί η «αρχιτεκτονική της καταπίεσης», όπως την ονομάζει ο Εντουαρντ Σνόουντεν ,ο πρώην συνεργάτης της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας (NSA) των Ηνωμένων Πολιτειών που είχε διοχετεύσει στον τύπο απόρρητες πληροφορίες για τα πρoγράμματα μαζικής παρακολούθησης. Τα προσωπικά δεδομένα που σήμερα αποθηκεύονται αύριο θα καταστραφούν;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κρίση του κορονοϊού θα δοκιμάσει τα όρια της δημοκρατίας παγκοσμίως.
Ηδη ένας «αυταρχισμός σε προσωρινή βάση» βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή σε ορισμένες χώρες-με πρώτη την Ουγγαρία του Ορμπαν-που εκμεταλλεύονται τα μέτρα για την δημόσια υγεία για την επιβολή μιας σειράς αντιδημοκρατικών πολιτικών .
Αυταρχικοί ηγέτες και πολιτικοί θα θελήσουν να επιβάλουν τα αντιδημοκρατικά προγράμματα σε όλους τους τομείς. Πολύ περισσότερο όταν η πανδημία έχει καταστήσει σαφές ότι οι μηχανισμοί της αγοράς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το βάθος και το εύρος της τρέχουσας κρίσης και όλοι καταφεύγουν στο δημόσιο για να βρούν λύσεις.Η αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού αποκαλύπτει μια βαθιά αίσθηση απελπισίας και ηθικού κενού ακόμη και στους πιο πιστούς οπαδούς του .Και όταν το ξόρκι του νεοφιλελευθερισμού καταποντίζεται και αντιμετωπίζει μια τεράστια κρίση νομιμοποίησης στα μάτια των πολιτών, οι νεοφιλελεύθεροι ηγέτες πως θα αντιδράσουν; Θα κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία και θα αρχίσουν να ανάβουν καντήλια στον Κέινς ή θα ανεβάσουν τα επίπεδα καταπίεσης και περιορισμού των ελευθεριών προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση μαζικών κινημάτων διαμαρτυρίας; Ακούγεται εφιαλτικό αλλά σε συνθήκες κοινωνικής αναταραχής λόγω της αναμενόμενης νέας σκληρής λιτότητας , έκρηξης της ανεργίας και της φτώχειας ,πολλοί ηγέτες θα δελεαστούν να καταφύγουν στην αναστολή των πολιτικών δικαιωμάτων και την καταστολή της διαφωνίας, ακόμη και με αντισυνταγματικά μέτρα. «Μετά τον κορονοϊό ,το χρέος» όπως γράφει στο εξώφυλλό του ο Economist . Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι στην Ευρωζώνη το ποσοστό τους χρέους προς το ΑΕΠ θα εκτιναχτεί κατά μέσο όρο από το 80% στο 130% .
Η Ιταλίδα οικονομολόγος Μαριάνα Ματζουκάτο,το βιβλίο της οποίας «η Αξία των Πράξεων» συνέστησε ό ίδιος ο Πάπας Φραγκίσκος να διαβαστεί απ` όλους τώρα που ο κορονοιός απειλεί την ανθρωπότητα όπως καμιά άλλη κρίση ,λέει ότι αντί να καταφεύγουν οι κυβερνήσεις σε μέτρα καταστολής ,θα πρέπει να επανεξετάσουν την οικονομική τους πολιτική και να πάψουν να επικαλούνται μόνο τον ιδιωτικό τομέα. « Η κρίση στην υγεία έφερε το κράτος σχεδόν σε κάθε γωνιά της οικονομίας, από το σύστημα υγείας έως τη διάσωση ορισμένων βιομηχανιών ή τη ρευστότητα των κεντρικών τραπεζών. Δεδομένου του μεγέθους της έκτακτης ανάγκης, ουδείς ρωτά από πού προέρχονται τα χρήματα, όπως και στη διάρκεια των πολέμων. Αυτό πρέπει να είναι μια αφύπνιση για το πώς διαχειριζόμαστε κρίσιμους τομείς για να κάνουμε τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας πιο ανθεκτικές. Αυτό δεν αφορά μόνο την κατάλληλη χρηματοδότηση, αλλά και τη αναδιάρθρωση του συστήματος δημόσιας υγείας και της δημόσιας εκπαίδευσης, την αποφασιστική στήριξη των πληγεισών χωρών της ευρωζώνης, τον εκσυγχρονισμό του κράτους πρόνοιας με βάση τις νέες ανάγκες και την ενίσχυση της απασχόλησης»
Θα ακουστεί η φωνή της ;
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Δημοκρατία
