Ηαφαίρεση του επικίνδυνου και καρκινογόνου αμίαντου από τα δημόσια κτίρια αποτελεί προτεραιότητα και είναι ξεκάθαρα υποχρέωση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτό τόνισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντώντας σε ερώτημα που κατέθεσε πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της Left και μέλος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (EMPL) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Κώστας Αρβανίτης, σχετικά με τη συνεχιζόμενη έκθεση πολιτών και εργαζομένων σε επικίνδυνα μικροσωματίδια αμίαντου σε δημόσια κτίρια στην Ελλάδα.
Παρά την απαγόρευση χρήσης του αμίαντου στις οικοδομικές κατασκευές από το 2005, στην Ελλάδα το υλικό εξακολουθεί να εντοπίζεται σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, στρατόπεδα, υπηρεσίες και ακόμη και χωματερές, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων και των πολιτών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε πρόσφατα σε τροποποίηση της Οδηγίας 2009/148/ΕΚ για την Προστασία των Εργαζομένων από την Έκθεση σε Αμίαντο στον Χώρο Εργασίας. Σύμφωνα με αυτήν η αφαίρεση του αμίαντου ή των υλικών που περιέχουν αμίαντο έχει προτεραιότητα έναντι άλλων μορφών χειρισμού του.
Η Κομισιόν δήλωσε ξεκάθαρα ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την αφαίρεση του υλικού από τα δημόσια κτίρια και να διασφαλίσουν την προστασία εργαζομένων και πολιτών. Η προθεσμία για την ενσωμάτωση της αναθεωρημένης οδηγίας στις εθνικές νομοθεσίες είναι η 21η Δεκεμβρίου 2025.
Αυτό το διάστημα, η Κομισιόν επεξεργάζεται κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της αναθεωρημένης Οδηγίας οι οποίες προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2025.
Aκολουθεί η απάντηση της Roxana Mînzatu, εκτελεστικής Αντιπροέδρου της Κομισιόν και Επιτρόπου για Κοινωνικά Δικαιώματα και Δεξιότητες, Ποιοτικές Θέσεις Εργασίας και Ετοιμότητα:
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία για την προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε αμίαντο στην εργασία (1) καθορίζει τις οριακές τιμές για την προστασία των εργαζομένων από την έκθεση στον αμίαντο, καθώς και άλλες ειδικές απαιτήσεις, ιδίως όσον αφορά τους εργοδότες, οι οποίες αποτελούν ελάχιστες απαιτήσεις που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να θεσπίσουν αυστηρότερες και λεπτομερέστερες διατάξεις που υπερβαίνουν τις απαιτήσεις της οδηγίας.
Εν προκειμένω, η πρόσφατη τροποποίησή της (2) του άρθρου 3 παράγραφος 2 ορίζει ότι η αφαίρεση του αμιάντου ή των υλικών που περιέχουν αμίαντο πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι άλλων μορφών χειρισμού του αμιάντου (3).
Εναπόκειται στα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την αφαίρεση του αμιάντου όσον αφορά τα κτίρια που τους ανήκουν, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι εργαζόμενοι που εκτελούν τις εργασίες αυτές υπόκεινται στις εθνικές διατάξεις μεταφοράς της παρούσας οδηγίας. Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως τις 21 Δεκεμβρίου 2025 (4) για να μεταφέρουν την τροποποιητική οδηγία.
Η Επιτροπή επεξεργάζεται επί του παρόντος κατευθυντήριες γραμμές για τη διευκόλυνση της εφαρμογής της αναθεωρημένης οδηγίας, οι οποίες θα εκπονηθούν έως το τέλος του 2025.
1. Οδηγία 2009/148/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για την προστασία των εργαζομένων από κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση στον αμίαντο κατά την εργασία (κωδικοποιημένη έκδοση) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΕΕ L 330 της 16.12.2009, σ. 28.
2. Οδηγία (ΕΕ) 2023/2668 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Νοεμβρίου 2023, για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/148/ΕΚ για την προστασία των εργαζομένων από κινδύνους σχετιζόμενους με την έκθεση στον αμίαντο κατά την εργασία ΕΕ L, 2023/2668, 30.11.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2023/2668/oj.
3. « Σε περίπτωση οποιασδήποτε δραστηριότητας που ενδέχεται να συνεπάγεται κίνδυνο έκθεσης σε σκόνη που προέρχεται από αμίαντο ή υλικά που περιέχουν αμίαντο, ο κίνδυνος αυτός εκτιμάται κατά τρόπο ώστε να προσδιορίζεται η φύση και ο βαθμός έκθεσης των εργαζομένων σε σκόνη που προέρχεται από αμίαντο ή υλικά που περιέχουν αμίαντο και να δίνεται προτεραιότητα στην αφαίρεση αμιάντου ή υλικών που περιέχουν αμίαντο έναντι άλλων μορφών χειρισμού αμιάντου».
4. Μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου 2029, όσον αφορά τη μέθοδο μέτρησης των ινών αμιάντου και τη σχετική οριακή τιμή, βλέπε άρθρο 1, σημείο 6 στοιχεία γ) και δ) (όσον αφορά το άρθρο 7 παράγραφος 7 δεύτερο εδάφιο της οδηγίας 2009/148/ΕΚ) και σημείο 7 (όσον αφορά το άρθρο 8 παράγραφοι 2 και 3 της οδηγίας 2009/148/ΕΚ).
