Η πανδημία και τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας δημιούργησαν πρωτόγνωρες συνθήκες για την εκπαιδευτική κοινότητα. Οι δημόσιοι λειτουργοί στα σχολεία όλης της χώρας κλήθηκαν, σε αντίξοες συνθήκες, να κρατήσουν τις τάξεις «ζωντανές».
Ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτές τις συνθήκες υποστήριξε τη μεταφορά της σχολικής δραστηριότητας σε ψηφιακό περιβάλλον, όπως στήριξε και όλα τα υπόλοιπα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας και της οικονομίας. Παρά τη στάση του αυτή όλο το προηγούμενο διάστημα, αλλά και κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ψήφισης του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγορήθηκε από σύσσωμη την ΝΔ για «λουδίτικη» τεχνοφοβία και αρνητισμό απέναντι στην ιδέα να προωθηθεί ο απαραίτητος τεχνολογικός εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών υποδομών. Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα!
Στην πραγματικότητα ο ΣΥΡΙΖΑ όλο το προηγούμενο διάστημα επεσήμανε δύο θεμελιώδεις ελλείψεις του όλου εγχειρήματος. Από τη μια, το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είχαν την απαραίτητη επιμόρφωση για να υλοποιήσουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Και από την άλλη, το γεγονός ότι οι μαθητές οι οποίοι δε διέθεταν τα τεχνολογικά μέσα για να συνδεθούν στο μάθημα αποκλείονταν από την εκπαιδευτική διαδικασία. Η πίεση αυτή δυστυχώς έπεσε στο κενό. Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να επιμορφωθούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές μας. Ενώ τα ποσοστά της αποχής από τα «μαθήματα», πάνω από 60%, επιβεβαίωσαν τους φόβους μας. Η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας βρήκε πόρους για εκατοντάδες απευθείας αναθέσεις έργων και διαφημίσεων, αλλά όχι για την αγορά εξοπλισμού για μαθητές που δεν είχαν Η/Υ ή tablet.
Η αδιαφορία της κυβέρνησης για τον αποκλεισμό χιλιάδων μαθητών συνοδεύτηκε όμως, και από άλλο ένα ατόπημα. Η κ. Κεραμέως με κάθε τρόπο χρησιμοποίησε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως ευκαιρία για την επιβολή ενός αυταρχικού καθεστώτος επιτήρησης τόσο στους μαθητές όσο και στους εκπαιδευτικούς. Με αποκορύφωμα τη διάταξη στο πρόσφατο νομοσχέδιο για τις κάμερες στις τάξεις και το πλήθος των καταγγελιών για το μη-σεβασμό στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των μαθητών, αποκαλύπτεται μια δυστοπική εικόνα για την εκπαίδευση που οραματίζεται η κυρία Υπουργός, στην οποία εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενοι θα βρίσκονται αενάως κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του «Μεγάλου Αδερφού».
Με τα παραπάνω καθίσταται νομίζω σαφές ότι η πανδημία λειτούργησε ως αφορμή για να εκδηλωθούν όλες οι διαφορές ανάμεσα στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ την παιδεία και το μέλλον της συνολικά. Για την αριστερά, για τον ΣΥΡΙΖΑ και για όλους τους προοδευτικούς πολίτες, η εκπαίδευση είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια διαδικασία μετάδοσης πληροφορίας. Διαφορετικά, ο τρόπος μετάδοσης της πληροφορίας θα ήταν αδιάφορος ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η παιδεία, ωστόσο, είναι πάνω από όλα ένα βασικό κύτταρο κοινωνικοποίησης για όλα τα παιδιά, ένα πεδίο άσκησης του τρόπου με τον οποίο μαθαίνουμε να συνυπάρχουμε, να συνεργαζόμαστε και να δημιουργούμε παρέα με άλλες και άλλους. Και για αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να έχει γερά θεμέλια δημοκρατίας αφού συνιστά και το πρώτο πεδίο άσκησης διαπαιδαγώγησης των νέων πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς και στις θεμελιώδεις αξίες των πολιτικών μας θεσμών.
Τα πολιτικά κόμματα συναίνεσαν στην εφαρμογή ενός εκτεταμένου προγράμματος εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης και οι εκπαιδευτικοί μας, με υψηλό αίσθημα καθήκοντος και υπό αντίξοες συνθήκες ως επί το πλείστον ανταποκρίθηκαν στο μέτρο των δυνατοτήτων τους σε αυτή την αναγκαιότητα. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα εις το εξής θα πρέπει να είναι πάντοτε προετοιμασμένο για το ενδεχόμενο να μπορεί να ανταποκριθεί σε λειτουργία «εκτάκτου ανάγκης» και να μπορεί να στηρίζεται, σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι παλιότερα, στη χρήση νέων τεχνολογιών. Η διαδικασία αυτή προφανώς θα έχει στο μέλλον και ένα παιδαγωγικό περιεχόμενο, στο βαθμό που θα προετοιμάζει τους νέους και τις νέες μας στη χρήση των νέων τεχνολογιών στον επαγγελματικό τους βίο. Αλλά στις παρούσες συνθήκες, πρέπει να αντιληφθούμε ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι μισή-εκπαίδευση και ότι, σε αυτό το πλαίσιο, οι σχέσεις μαθητή-δασκάλου και συμμαθητών είναι μη-σχέσεις και αυτό μακροπρόθεσμα, μας λένε οι ειδικοί, θα έχει επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών μας.
Στις παρούσες συνθήκες όμως είναι, δυστυχώς, απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε και κάτι ακόμα. Ότι για την κυβέρνηση της ΝΔ η πανδημία λειτούργησε και ως ευκαιρία για την ενεργοποίηση της πιο σκληρής νεοφιλελεύθερης επίθεσης στο χώρο της παιδείας. Μια ευκαιρία για να προβεί σε δεκάδες απευθείας αναθέσεις σε εταιρίες πληροφορικής και κέντρα ειδίκευσης πέρα και έξω από το πλαίσιο σύναψης δημόσιων συμβάσεων αποκαλύπτοντας το πλέγμα των ιδιωτικών συμφερόντων, στην εξυπηρέτηση των οποίων η κυρίας Κεραμέως είναι προσανατολισμένη. Αλλά και ευκαιρία για να αποκαλυφθεί μια στρατηγική, που με πρόφαση την αριστεία, την ανταγωνιστικότητα και την τεχνολογική προσβασιμότητα, θα οδηγήσει τελικά στον αποκλεισμό μαθητών από την εκπαιδευτική διαδικασία και στη δημιουργία ταξικών ανισοτήτων.
Στο σχέδιο αυτό της κυρίας Κεραμέως πρέπει όλοι να ορθώσουμε ένα τείχος ώστε να προστατεύσουμε τις δημοκρατικές αξίες του εκπαιδευτικού συστήματος.
*Ο Χάρης Μαμουλάκης είναι Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ν. Ηρακλείου – Πολιτικός Μηχανικός BEng MSc