«Είμαστε μάρτυρες μιας έξαρσης της επιθετικής ρητορικής και μιας αύξησης των προκλήσεων στο πεδίο», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά τη διάρκεια της 26ης συζήτησης στρογγυλής τραπέζης του Economist.
Όπως επισήμανε, «μέχρι πρόσφατα ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της διεθνούς κοινότητας θεωρούσε αυτή την αμφισβήτηση των κανόνων και της νομιμότητας στην περιοχή μας σαν ένα περιφερειακό, ίσως καμιά φορά αδιάφορο πρόβλημα», όμως τώρα «το σύνολο της διεθνούς κοινότητας βιώνει την αναβίωση του αναθεωρητισμού και ως θεωρία, αλλά και πολύ χειρότερα ως πρακτική είτε με έναν νεωτερικό μανδύα, είτε με έναν νέο-οθωμανικό μανδύα».
«Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί ένα σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Όσα θεωρούσαμε δεδομένα έχουν ανατραπεί», τόνισε χαρακτηριστικά. «Βασικές αρχές του ευρωπαϊκού, του παγκόσμιου γίγνεσθαι, ο σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα στην εθνική κυριαρχία, στους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου. Όλα αυτά πια έχουν πάψει να είναι δεδομένα στην Ευρώπη».
Ο υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι η αμφισβήτηση αυτών των κανόνων της διεθνούς κοινότητας αποτέλεσε για πολλές χώρες της Δύσης μια «οδυνηρή αιφνίδια αφύπνιση», όμως «για την Κύπρο και την Ελλάδα δεν είναι καινοφανής αυτή η αφύπνιση».
«Εμείς μάθαμε να ζούμε πολλά χρόνια τουλάχιστον από το 1974 με την αμφισβήτηση αυτών των κανόνων. Είμαστε η μόνη χώρα εμείς και η Κυπριακή Δημοκρατία στον πλανήτη που ζούμε υπό μια διαρκή διατυπωθείσα απειλή πολέμου», τόνισε.
Ο κ. Δένδιας επισήμανε ότι τα μέσα που χρησιμοποιούν οι χώρες που μετέρχονται τον αναθεωρητισμό έχουν πολλά κοινά στοιχεία την απειλή χρήσης βίας, την ίδια τη χρήση βίας, την κατοχή ξένων εδαφών, τις υβριδικές επιθέσεις, την έμφαση στην προπαγάνδα, και πιο πρόσφατα το καινούργιο εργαλείο, την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, του πόθου του ανθρώπου για μια καλύτερη ζωή.
«Εμείς θεωρούμε ότι η απάντηση συνοψίζεται σε τρεις βασικές λέξεις για την Ευρώπη εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», σημείωσε.
«H μεγάλη πρόκληση της ΕΕ είναι να παραμείνει ενωμένη»
Αναφερόμενος στο ευρωπαϊκό εγχείρημα σημείωσε ότι είναι πάρα πολύ νέο, είναι ακόμα σε αρχικές φάσεις και πρέπει να αναπτυχθεί μέσω της εμβάθυνσης και της διεύρυνσης.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια ένωση αξιών και αρχών και το πιο επιτυχημένο παράδειγμα συνεργασίας στενής συνεργασίας κρατών στην ιστορία της ανθρωπότητας», σημείωσε. «Οι αρχές που ασπάζεται και η χώρα μας συνιστούν συγχρόνως το ευαγγέλιο της εξωτερικής μας πολιτικής. Ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, το οποίο αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού μας κεκτημένου».
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση για να ανταποκριθεί σ’ αυτό το ασταθές περιβάλλον έχει μία απάντηση: να γίνει η ίδια πολύ πιο σταθερή και μετά να εκπέμψει αυτή τη σταθερότητα, πέραν των ορίων της να προβάλλει δηλαδή την ήπια ισχύ της στο διεθνές στερέωμα», επισήμανε.
Τόνισε δε πως η μεγάλη πρόκληση σε αυτήν την μεγάλη προσπάθεια είναι να παραμείνει ενωμένη, να υπερβεί τις προκλήσεις της ενέργειας, του πληθωρισμού, της αμφισβήτησης, να λάβει από κοινού τις αποφάσεις που χρειάζονται για την προστασία και των δικών της εξωτερικών συνόρων και να συνεχίσει να επιβάλλει κυρώσεις σε όσους παραβαίνουν το διεθνές δίκαιο.
«Να υπογραμμίσει δηλαδή με την πρακτική της αυτή τη δομική της διαφορετικότητα απέναντι στους ετεροχρονισμένους αναθεωρητισμούς άλλων δυνάμεων και να πειστεί η ίδια για την ανάγκη συμπαράστασης και στα μέλη της όταν απειλούνται», σημείωσε. «Αυτό θα είναι ίσως το μόνο ευεργετικό αποτέλεσμα αυτού του τεράστιου αναχρονισμού που αποτελεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία».
Επισήμανε δε πως η Ελλάδα καταβάλει κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση χτίζοντας γέφυρες με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής στη Μέση Ανατολή, στον Κόλπο, αλλά και ακόμη πιο πέρα, την Κίνα, την Ινδία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, το Βιετνάμ, ενώ βασίζεται στις εξαιρετικές μας σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Ο κ. Δένδιας μάλιστα καλωσόρισε τον νέο πρέσβη των ΗΠΑ που ήταν στο ίδιο πάνελ και υπογράμμισε πόσο σημαντικό είναι που οι ΗΠΑ εμπιστεύθηκαν την εκπροσώπηση των συμφερόντων της στην Ελλάδα σε έναν Ελληνοαμερικανό.
«Κύριε πρέσβη, η παρουσία σας εδώ να είναι η αρχή μιας διαρκούς επιλογής, ώστε οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να εκπροσωπούνται στην Ελλάδα πάντοτε από έναν Ελληνοαμερικανό», σημείωσε.
Ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε ακόμη στην ανάγκη να αυξηθεί η στρατιωτική ικανότητα της ΕΕ, «η οποία θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ και όχι εναντίον του ΝΑΤΟ», ενώ τόνισε πως χρειαζόμαστε την παρουσία των ΗΠΑ, ιδιαίτερα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ως σταθεροποιητικό παράγοντα.
