Κατά την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων παρατηρείται κάθε χρονιά μια αύξηση της ζήτησης συγκεκριμένων ειδών τροφίμων, κυρίως ζωικής προέλευσης. Καθώς η προμήθεια τροφίμων γίνεται φέτος με την τήρηση ειδικών κανόνων για την προστασία της δημόσιας υγείας, ο ΕΦΕΤ ευθυγραμμίζεται με τις κατευθύνσεις του ΕΟΔΥ, είναι παρών στο πλευρό του καταναλωτή, εντατικοποιώντας τους ελέγχους του στην αγορά των τροφίμων και επιδιώκει συνεχή επικοινωνία με κάθε πρόσφορο μέσο για την ενημέρωση των καταναλωτών.
Η στόχευσή του είναι στα θέματα υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων, καθώς και στην προστασία από πρακτικές παραπλάνησης. Στο πλαίσιο αυτής της επικοινωνίας ο ΕΦΕΤ δίνει ορισμένες βασικές συμβουλές στους καταναλωτές.
Αγορά τροφίμων στην εορταστική περίοδο:
Στα σημεία λιανικής πώλησης τροφίμων (αγορές, σούπερ μάρκετ), προτείνεται ο διαχωρισμός σε διαφορετικές σακούλες κατά την αγορά και μεταφορά των τροφίμων που αγοράζονται ωμά και χρειάζονται θερμική επεξεργασία πριν καταναλωθούν (π.χ. κρέας και προϊόντα του που χρειάζονται ψήσιμο) από τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες). Έτσι, αποφεύγεται πιθανή διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση. Προτείνεται, επίσης, τα προϊόντα υπό ψύξη και τα κατεψυγμένα τρόφιμα να αγοράζονται τελευταία και η επιστροφή στο σπίτι να γίνεται το συντομότερο δυνατό, ώστε να τοποθετούνται το συντομότερο δυνατό και με ορθή πρακτική διαχωρισμού μέσα σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα στο οικιακό ψυγείο.
Προμήθεια κρέατος:
Η διάθεση του νωπού κρέατος πρέπει να γίνεται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +5ºC, ενώ η διάθεση του κατεψυγμένου σε θερμοκρασία από -18ºC και κάτω. Το κρέας δεν πρέπει να διατίθεται εκτός ψύξης.
Ο καταναλωτής πρέπει να αναζητά τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων που αποδεικνύουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο έλεγχο.
Στα σημεία πώλησης πρέπει να τηρούνται πινακίδες για την καταγωγή-προέλευση του κρέατος, πληροφορία που περιέχεται και στην αυτοκόλλητη ετικέτα που εκδίδεται από την ταμειακή μηχανή.
Προμήθεια κρέατος πουλερικών (όπως γαλοπούλες και κοτόπουλα) ή προϊόντων πτηνοτροφίας:
– Οι γαλοπούλες διατίθενται προς πώληση είτε νωπές (συσκευασμένες ή μη) είτε κατεψυγμένες.
– Οι νωπές γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +4ºC και ποτέ σε ανοιχτούς μη ψυχόμενους χώρους. Οι κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται σε κατάψυξη στους –18ºC ή σε χαμηλότερη θερμοκρασία.
– Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες), αποπτιλωμένες (δίχως πούπουλα) και να φέρουν σήμανση καταλληλότητας (είτε με τη μορφή σφραγίδας είτε, συνηθέστερα, σε καρτελάκι μιας χρήσης, κατάλληλα τοποθετημένο πάνω στο κρέας).
– Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, ώστε να είναι ευανάγνωστη).
– Τα κατεψυγμένα πουλερικά, τα οποία προέρχονται από ομαδική συσκευασία και πωλούνται ασυσκεύαστα, μπορούν να πωλούνται χωρίς ατομική ένδειξη, με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις της δεύτερης συσκευασίας θα έχουν μεταφερθεί στην προθήκη του καταψύκτη πώλησης.
– Η διάθεση στην αγορά πτηνοτροφικών προϊόντων (όπως πουλερικά ή αυγά ορνίθων), με ενδείξεις περί ειδικού τρόπου παραγωγής τους (π.χ. ελευθέρας βοσκής, εκτατικής εκτροφής, κ.ά.), πρέπει να συνοδεύεται και από το ειδικό, κατά περίπτωση, σήμα που χορηγεί ο Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π. – AGROCERT για τις Ειδικές Πτηνοτροφικές Εκτροφές.
Προμήθεια κρέατος θηραμάτων:
Κατά την αγορά σφαγίων άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα να είναι εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα. Τυποποιημένα εισαγόμενα ή εγχώρια θηράματα πρέπει να φέρουν, επίσης, σήμανση καταλληλότητας και αναγραφή ημερομηνίας ανάλωσης.
Προμήθεια γαλακτοκομικών προϊόντων:
– Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης, η ημερομηνία ανάλωσης θα πρέπει να αναγράφεται επάνω στη συσκευασία.
– Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο.
– Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι μη γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών.
Προμήθεια προϊόντων ζαχαροπλαστικής:
– Για την ασφάλεια ορισμένων προϊόντων ζαχαροπλαστικής, όταν αυτό απαιτείται, θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να διατηρούνται στο ψυγείο στις ορθές θερμοκρασίες συντήρησης, για τις οποίες ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή.
– Ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή για την ύπαρξη αλλεργιογόνων σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής.
– Να αγοράζουν τρόφιμα από ελεγχόμενα σημεία της αγοράς.
– Να αποφεύγουν τις αγορές τροφίμων από πλανόδιους πωλητές που δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες.
– Να αγοράζουν κάθε είδος κρέατος ή προϊόντων του που επιλέγουν για το τραπέζι των Χριστουγέννων (π.χ. σφάγια πουλερικών) μόνο εφόσον είναι τοποθετημένα σε ψυγεία ή ψυχόμενες προθήκες (προθήκες – ψυγεία).
– Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου από όπου προμηθεύονται κάθε είδος κρέατος ή προϊόντων του ή άλλα ευαλλοίωτα προϊόντα (γαλακτοκομικά, αυγά κ.ά.).
– Η διατροφή κατά την εορταστική περίοδο να στηρίζεται στην ποικιλία και στο μέτρο, όπως παραδοσιακά αρμόζει και να συνοδεύεται με φυσική άσκηση, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ να γίνεται με μέτρο.
– Όταν πραγματοποιούν αγορές τροφίμων να αγοράζουν τελευταία τα προϊόντα που χρειάζονται ψύξη ή κατάψυξη και να τα τοποθετούν το συντομότερο δυνατό στο οικιακό ψυγείο ή στην οικιακή κατάψυξη.
– Να πραγματοποιούν πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος πριν από το μαγείρεμα (π.χ. κατεψυγμένη γαλοπούλα, κατεψυγμένο κοτόπουλο), τοποθετώντας το (κατά προτίμηση) εντός της συντήρησης του οικιακού ψυγείου, καλυμμένο με προστατευτική μεμβράνη συσκευασίας κατάλληλη για τρόφιμα και μέσα σε δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, το οποίο να κρατάει τα υγρά από την απόψυξη. Για το χρόνο πλήρους απόψυξης, ανάλογα με το βάρος του προϊόντος, υπάρχουν προτεινόμενοι χρόνοι από τους προμηθευτές.
– Κατά το ψήσιμο της γαλοπούλας να τηρείται ο χρόνος και η θερμοκρασία ψησίματος που προτείνεται στη συσκευασία.
– Κατά τους προετοιμασία του κρέατος για μαγείρεμα (π.χ. της γαλοπούλας ή του κοτόπουλου) να αποκλείονται επιμολύνσεις ωμού με μαγειρεμένο κρέας ή με τρόφιμα που καταναλώνονται ωμά (π.χ. σαλάτες).
Γραμμή καταγγελιών
Υπενθυμίζεται η ειδική γραμμή επικοινωνίας 11717 του ΕΦΕΤ, η οποία είναι στη διάθεση των καταναλωτών και στην οποία μπορούν να αναφέρουν ή να καταγγείλουν βάσει στοιχείων κάποια μη συμμόρφωση ή παράβαση της νομοθεσίας που μπορεί να αντιληφθούν.
Με αίσθημα ευθύνης για την αποστολή του και με αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του, ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων, με τις δράσεις του κατά την εορταστική περίοδο που ξεκινά με τα Χριστούγεννα, στοχεύει στην προστασία της υγείας και των συμφερόντων των καταναλωτών. Οι έλεγχοι του ΕΦΕΤ συνεχίζονται σε συνεργασία, όποτε χρειαστεί, με τις Περιφέρειες και τις Περιφερειακές Ενότητες με κύριο μέλημα τις ανάγκες των πολιτών υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργεί ο αγώνας κατά της πανδημίας.
