Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας εκτίμησε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν παίζει με τη φωτιά μετά την επίθεση των ρωσικών δυνάμεων στο πυρηνικό εργοστάσιο Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία και του ζήτησε να πάψει να στοχοθετεί τέτοιες εγκαταστάσεις.
«Ζητάμε από τον Ρώσο πρόεδρο με τον πιο έντονο τρόπο να σταματήσει εντελώς τις επιθέσεις σε εγκαταστάσεις όπως αυτή, καθώς είναι εξαιρετικά επικίνδυνο», επεσήμανε ο Γουάλας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου από την Κοπεγχάγη, όπου πραγματοποιεί επίσκεψη.
«Δεν είναι απλώς επικίνδυνο για την Ουκρανία και τη Ρωσία, είναι επικίνδυνο για την Ευρώπη και παίζει με τη φωτιά, είναι πέρα από κάθε λογική και αναγκαιότητα», τόνισε ο Βρετανός υπουργός.
Ζαπορίζια όπως Τσέρνομπιλ; Οι ειδικοί απαντούν
Με τον εφιάλτη μιας πυρηνικής καταστροφής ξημέρωσε η Παρασκευή για την Ευρώπη, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις σφυροκόπησαν τη νύχτα το εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας της Ζαπορίζια, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά, την οποία οι πυροσβεστικές δυνάμεις μπόρεσαν να κατασβέσουν μόλις στις 6 το πρωί, και αφότου έκαιγε για τουλάχιστον τέσσερις ώρες. Με τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης να έχει περάσει πλέον στον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένκσι κατηγόρησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για «πυρηνική τρομοκρατία», με τους ξένους ηγέτες να καταδικάζουν την επίθεση στην Ζαπορίζια.
«Ευρωπαίοι, παρακαλώ, ξυπνήστε. Πείτε στους πολιτικούς σας ότι Ρωσικές δυνάμεις σφυροκοπούν τον πυρηνικό σταθμό ενέργειας της Ζαπορίζια. Υπάρχουν έξι ενεργειακές μονάδες. Μία μονάδα είχε εκραγεί στο Τσέρνομπιλ», είπε ο Ζελένσκι σε βίντεο τη νύχτα.
Πόσο σημαντικός είναι ο σταθμός;
Το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 1984 και το 1995, είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη και το ένατο μεγαλύτερο στον κόσμο. Έχει έξι αντιδραστήρες, που ο καθένας παράγει ενέργεια 950MW, με συνολική παραγωγή 5.700MW. Πρόκειται για ενέργεια αρκετή για να τροφοδοτήσει περίπου 4 εκατ. σπίτια.
Σε κανονικές εποχές, καλύπτει το ένα πέμπτο των αναγκών της Ουκρανίας σε ρεύμα, καθώς ευθύνεται για τη μισή από την συνολική παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στη χώρα.
Το εργοστάσιο απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από την περιοχή του Ντονμπάς και βρίσκεται 550 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Κιέβου.
Τι έγινε τα ξημερώματα της Παρασκευής;
Φωτιά ξέσπασε σε εκπαιδευτικό κτίριο έξω από το εργοστάσιο στις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, αφότου οι ρωσικές δυνάμεις σφυροκόπησαν τις εγκαταστάσεις.
Στις 2:30 τη νύχτα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας έγραψε στο Twitter ότι ο ρωσικός στρατός χτυπά από όλες τις πλευρές τον σταθμό, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά και κάλεσε για άμεση εκεχειρία, προκειμένου να μπορέσουν οι πυροσβέστες να θέσουν υπό έλεγχο τη φωτιά.
Λίγο μετά, οι ουκρανικές υπηρεσίες ανακοίνωσαν ότι η ραδιενέργεια βρίσκεται μέσα στα κανονικά όρια και η φωτιά καίει σε σημείο εκτός του εργοστασίου.
Στις 2:26 αποσυνδέθηκε η τρίτη μονάδα του εργοστασίου, αφήνοντας μόνο έναν από τους συνολικά έξι αντιδραστήρες να λειτουργούν.
Τα νέα ήταν αρκετά για να τρομάξουν τις αγορές, με τα ασιατικά χρηματιστήρια να πέφτουν και το πετρέλαιο να εκτινάσσεται.
Υπάρχει κίνδυνος ραδιενέργειας;
Οι ουκρανικές αρχές ανακοίνωσαν το πρωί της Παρασκευής ότι η μονάδα έχει ασφαλιστεί και «η πυρηνική ασφάλεια είναι τώρα εγγυημένη».
Νωρίτερα, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας είχε μεταφέρει τις πληροφορίες των Ουκρανών ότι δεν υπάρχει αλλαγή στα επίπεδα της ραδιενέργειας.
Και οι ΗΠΑ αναφέρουν ότι σύμφωνα με τις δικές τους τελευταίες πληροφορίες, δεν έχει αυξηθεί η ραδιενέργεια στο εργοστάσιο. «Οι αντιδραστήρες προστατεύονται από ισχυρές κατασκευές προστασίας και κλείνουν με ασφάλεια», είπε η Αμερικανίδα υπουργός Ενέργειας.
Σημειώνεται ότι ήδη, οι Ρώσοι έχουν καταλάβει το εργοστάσιο Τσέρνομπιλ, που δεν χρησιμοποιείται πια.
Αναλυτές σημειώνουν ότι η μονάδα της Ζαπορίζια είναι διαφορετικού –ασφαλέστερου- τύπου από εκείνη του Τσέρνομπιλ, όπου και σημειώθηκε η χειρότερη πυρηνική καταστροφή στον κόσμο, το 1986.
Οι πιθανότητες έκρηξης ή διαρροής ραδιενέργειας είναι χαμηλές, λέει ο Tony Irwin, καθηγητής του Australian National University που λειτουργούσε πυρηνικά εργοστάσια στη Βρετανία για 30 χρόνια, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι αντιδραστήρες προστατεύονται από μεγάλες τσιμεντένιες κατασκευές και έχουν ενσωματωμένα συστήματα πυρόσβεσης.
«Προφανώς δεν είναι καλή ιδέα εάν αρχίσεις να ρίχνεις μεγάλους πυραύλους στους αντιδραστήρες», τόνισε. Όμως εξήγησε ότι αυτού του τύπου οι αντιδραστήρες (PWR – pressurised water reactor) είναι ασφαλέστεροι γιατί έχουν διπλό κύκλωμα. «Το νερό που ψύχει τον αντιδραστήρα βρίσκεται σε διαφορετικό κύκλωμα από εκείνο που τροφοδοτεί την ενέργεια στην τουρμπίνα και προς τα έξω», εξήγησε.
Επιπλέον, αυτοί οι αντιδραστήρες έχουν και εφεδρικό σύστημα ψύξης για έκτακτες ανάγκες.
Πληροφορίες από moneyreview.gr, Guardian