Την διπλή υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της αρχής της μη επαναπροώθησης αλλά και της ενδελεχούς διερεύνησης καταγγελιών για προσβολές των δικαιωμάτων από τις εθνικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ υπογραμμίζει η Επίτροπος Γιοχάνσον στην απάντησή της σε ερώτηση 17 Ευρωβουλευτών από 3 Πολιτικές Ομάδες.
Η Επίτροπος παραπέμπει το θέμα στην FRONTEX, από την οποία και ζητεί απαντήσεις για τα καταγγελόμενα.
Η ερώτηση που συνυπογράφουν και οι έξι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, κατατέθηκε έπειτα από καταγγελίες που έφτασαν στους τρεις Ευρωβουλευτές της Αριστεράς/The Left Κώστα Αρβανίτη, Σίρα Ρέγκο και Κορνήλια Ερνστ κατά τη διάρκειά επίσκεψής τους σε προσφυγικές δομές στον Έβρο.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ:
Την διπλή υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της αρχής της μη επαναπροώθησης από τη μία αλλά και της ενδελεχούς διερεύνησης καταγγελιών για προσβολές των δικαιωμάτων αυτών από τις εθνικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ υπογραμμίζει η Επίτροπος Γιοχάνσον στην απάντησή της σε ερώτηση 17 Ευρωβουλευτών από 3 Πολιτικές Ομάδες (Αριστερά, Πράσινοι, Σοσιαλιστές), οι οποίοι με πρωτοβουλία του Κώστα Αρβανίτη έφεραν ενώπιον της Κομισιόν τις σοβαρότατες καταγγελίες για άσκηση βίας κατά προσφύγων και μεταναστών από τις Βουλγαρικές αρχές και τη μεταφορά και εγκατάλειψή τους σε Ελληνικό έδαφος.
Μάλιστα, η Επίτροπος προχωρά ένα ακόμη βήμα και παραπέμπει το θέμα στην FRONTEX, από την οποία και ζητεί απαντήσεις για τα καταγγελλόμενα, όπως σημειώνει στο κλείσιμο της απάντησής της. Μία κίνηση που δεν μπορεί παρά να ερμηνευτεί ως αναγνώριση της συνευθύνης του οργανισμού και της ανάγκης να ερευνηθεί ο ρόλος του στην σκοτεινή αυτή υπόθεση, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ.
Η Ύλβα Γιοχάνσον σε κάθε περίπτωση «απονομιμοποιεί» τις καταγγελλόμενες πρακτικές των Βουλγαρικών Αρχών σημειώνοντας ρητά πως «Η μεταφορά παράτυπα διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών σε άλλο κράτος μέλος δεν μπορεί αφεαυτής να θεωρηθεί επιστροφή βάσει του δικαίου της Ένωσης», υιοθετώντας στην πράξη τη συλλογιστική της Ερώτησης και αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω ενεργειών. Αφήνει ωστόσο ανοιχτό ένα μικρό παράθυρο νομιμότητας κάνοντας λόγο για πιθανές «διμερείς συμφωνίες ή διευθετήσεις», πετώντας έτσι το «μπαλάκι» στις αρχές των δύο κρατών-μελών.
Ιδιαίτερης σημασίας κρίνεται η αναφορά της στην υποχρέωση ελέγχου των καταγγελιών παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων, αναφορά που γίνεται μεν με αφορμή ερώτημα για ευθύνες των Βουλγαρικών αρχών, ωστόσο γίνεται στον απόηχο της δημόσιας άρνησης της Ελληνικής Κυβέρνησης να προχωρήσει στη δημιουργία ανεξάρτητου ελεγκτικού μηχανισμού για όσα καταγγέλλονται στα σύνορα της χώρας.
Υπενθυμίζεται πως η ερώτηση που συνυπογράφουν και οι έξι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, φέρει συνολικά τις υπογραφές 16 Ευρωβουλευτών (και τη στήριξη ενός ακόμη) και κατατέθηκε έπειτα από καταγγελίες που έφτασαν στους τρεις Ευρωβουλευτές της Αριστεράς/The Left Κώστα Αρβανίτη, Σίρα Ρέγκο και Κορνήλια Ερνστ κατά τη διάρκειά επίσκεψής τους σε προσφυγικές δομές στον Έβρο και αφορούσαν τόσο την απάνθρωπη και βίαιη πρακτική των Βουλγαρικών αρχών, όσο και την περίεργη σιωπή της FRONTEX, στελέχη της οποίας ήταν παρόντα σε περιστατικά εντοπισμού ατόμων που καταγγέλλουν στις Ελληνικές αρχές βίαιη απώθηση στο Ελληνικό έδαφος από τις επίσημες αρχές της γειτονικής χώρας.
Ακολουθούν το πλήρες κείμενο της απάντησης αλλά και της ερώτησης:
Απάντηση της κ. Johansson
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(18.10.2021)
Η Επιτροπή πάντα λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη καταγγελίες σχετικά με μέτρα που λαμβάνουν οι αρχές των κρατών μελών κατά παράβαση των διατάξεων του εφαρμοστέου δικαίου της Ένωσης όσον αφορά τον έλεγχο στα σύνορα, το άσυλο και την επιστροφή.
Η μεταφορά παράτυπα διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών σε άλλο κράτος μέλος δεν μπορεί αφεαυτής να θεωρηθεί επιστροφή βάσει του δικαίου της Ένωσης. Σύμφωνα με την οδηγία 2008/115/ΕΚ1 (οδηγία για την επιστροφή), τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής ή διευθετήσεις που ισχύουν κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της εν λόγω οδηγίας για την αποστολή υπηκόου τρίτης χώρας που διαμένει παράτυπα στο έδαφός τους πίσω σε άλλο κράτος μέλος. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να μεριμνούν ώστε όλες οι δράσεις να σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και την αρχή της μη επαναπροώθησης.
Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/18962 απαιτεί από όλες τις εθνικές αρχές να μεριμνούν ώστε η διαχείριση των εξωτερικών συνόρων τους να γίνεται σε πλήρη συμμόρφωση με το δίκαιο της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διεξάγουν ενδελεχείς και αποτελεσματικές έρευνες, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις του εθνικού τους δικαίου, στο πλαίσιο καταγγελιών για προσβολές θεμελιωδών δικαιωμάτων από τις εθνικές αρχές.
Δεδομένου ότι η ερώτηση σχετικά με τις επακόλουθες ενέργειες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) όσον αφορά το καταγγελλόμενο επεισόδιο εμπίπτει στην αρμοδιότητα του οργανισμού, η Επιτροπή ζήτησε από τον Frontex να παράσχει τα στοιχεία που ζήτησαν τα αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου. Η Επιτροπή θα αποστείλει στα αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου την απάντηση του οργανισμού το συντομότερο δυνατόν.
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-003810/2021
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Konstantinos Arvanitis (The Left), Cornelia Ernst (The Left), Sira Rego (The Left), Clare Daly (The Left), Domènec Ruiz Devesa (S&D), Dimitrios Papadimoulis (The Left), Pernando Barrena Arza (The Left), Stelios Kouloglou (The Left), Katrin Langensiepen (Verts/ALE), Helmut Scholz (The Left), Eugenia Rodríguez Palop (The Left), Damien Carême (Verts/ALE), Elena Kountoura (The Left), Massimiliano Smeriglio (S&D), Alexis Georgoulis (The Left), Petros Kokkalis (The Left)
Θέμα: Ομαδικές επαναπροωθήσεις από τις βουλγαρικές αρχές
Κατά τη διάρκεια αποστολής στη βόρεια Ελλάδα, βουλευτές της Ομάδας της Αριστεράς συνάντησαν θύματα βίαιης απέλασης προς την Ελλάδα από τις βουλγαρικές αρχές. Η ελληνική αστυνομία επιβεβαίωσε τουλάχιστον τρία περιστατικά «ομαδικών επαναπροώθησεων», εκ των οποίων το ένα έλαβε χώρα πριν από ένα μήνα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. 75 άτομα εντοπίστηκαν σε ελληνικό έδαφος γυμνά, κακοποιημένα και χωρίς τα υπάρχοντά τους. Όλοι ανέφεραν ότι οι βουλγαρικές αρχές προέβησαν στην επαναπροώθησή τους από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα. Η ελληνική αστυνομία επιβεβαίωσε στους βουλευτές του ΕΚ ότι υπάλληλοι του Frontex ήταν παρόντες κατά την εξέταση των θυμάτων των εν λόγω περιστατικών. Δεν μπόρεσαν να δώσουν εξήγηση ως προς το τι έκανε ο Frontex με τις πληροφορίες αυτές.
Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί η Επιτροπή όσον αφορά τη Βουλγαρία, δεδομένου ότι το περιστατικό αυτό παραβιάζει την οδηγία 2008/115/ΕΚ και το κεκτημένο της ΕΕ στον τομέα του ασύλου, λαμβανομένης επίσης υπόψη της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που καταδικάζει την Ιταλία για την άνευ καταγραφής, αυθαίρετη επανεισδοχή προσώπων στην Ελλάδα3, καθώς και όσον αφορά την Ελλάδα λόγω των αδυναμιών του συστήματος ασύλου της;
Προτίθεται η Επιτροπή να δώσει συνέχεια σε σχέση με τον Frontex στο πλαίσιο των εν λόγω περιστατικών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εκπλήρωση της αποστολής του σύμφωνα με δεσμευτικούς κανονισμούς;
Ποια ήταν τα μέτρα που έλαβε και οι ενέργειες στις οποίες προέβη ο Frontex όσον αφορά τα περιστατικά;
Υπέβαλε ο Frontex αναφορές σοβαρών συμβάντων (SIR) για κάποιο από τα περιστατικά αυτά και, εάν όχι, γιατί δεν υποβλήθηκαν οι εν λόγω αναφορές και γιατί τα ζητήματα δεν δημοσιοποιήθηκαν;
