Υπό το φόβο νέας κλιμάκωσης της βίας ζει η Μέση Ανατολή, μετά τo λουτρό αίματος στον Λίβανο από τις εκρήξεις σε βομβητές των μελών της Χεζμπολάχ που στοίχισαν τη ζωή σε 12 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά. Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου δήλωσε την Τετάρτη ότι επιτέθηκε με ρουκέτες εναντίον θέσεων του ισραηλινού πυροβολικούστην πρώτη διασυνοριακή επίθεση μετά τις εκρήξεις των βομβητών την Τρίτη.
Εκατοντάδες ασύρματες συσκευές εξερράγησαν ταυτόχρονα σε όλο τον Λίβανο την Τρίτη, ώρες αφότου το Ισραήλ δήλωσε ότι διεύρυνε τους στόχους του πολέμου στη Γάζα για να συμπεριλάβει τον αγώνα του εναντίον της συμμάχου της Χαμάς, Χεζμπολάχ. Το υπουργείο Εξωτερικών του Λιβάνου χαρακτήρισε τις εκρήξεις «ισραηλινή κυβερνοεπίθεση», αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες για το πώς είχε φτάσει στο αυτό το συμπέρασμα. Ο υπουργός Πληροφοριών του Λιβάνου δήλωσε ότι η επίθεση ήταν μια επίθεση κατά της κυριαρχίας του Λιβάνου.
Την Τετάρτη, ο υπουργός Υγείας του Λιβάνου Φιράς Αμπιάντ δήλωσε ότι 12 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 2.750 έως 2.800 τραυματίστηκαν, αναθεωρώντας τον απολογισμό. Μεταξύ των νεκρών ήταν ένα κορίτσι και ένα αγόρι καθώς και τέσσερις εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας από ιδιωτικά νοσοκομεία στα νότια προάστια της Βηρυτού που είχαν βομβητές. Ο Αμπιάντ είπε ότι “η επίθεση ήταν πολύ μεγάλη” με περίπου 2.800 τραυματίες να εισέρχονται στα νοσοκομεία του Λιβάνου “μέσα σε μισή ώρα”.
Οι βομβητές πυροδοτήθηκαν στα κύρια προπύργια της υποστηριζόμενης από το Ιράν ομάδας Χεζμπολάχ στη νότια Βηρυτό και στα ανατολικά και νότια του Λιβάνου. Ορισμένα κρούσματα υπήρξαν στην ανατολική κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου. Περίπου 750 τραυματίες εντοπίστηκαν στο νότο, περίπου 150 στην κοιλάδα Μπεκάα και περίπου 1.850 στη Βηρυτό και στα νότια προάστια της.
Οι εκρήξεις ξεκίνησαν γύρω στις 3:30 μ.μ. (1230 GMT) στο νότια προάστια της Βηρυτού. Διήρκεσαν περίπου μία ώρα, με μάρτυρες του Reuters να λένε ότι μπορούσαν ακόμα να ακούσουν εκρήξεις στις 4:30 μ.μ. Σύμφωνα με πηγές ασφαλείας και βίντεο που εξετάστηκαν, ορισμένες από τις εκρήξεις σημειώθηκαν μετά από ειδοποίηση στους βομβητές, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες τους να βάλουν τα χέρια τους πάνω τους ή να τα φέρουν μέχρι τα πρόσωπά τους για να ελέγξουν τις οθόνες.
«Λίγο λιγότεροι από 300 ασθενείς βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση», με κάποιους να υποφέρουν από τραυματισμούς στο πρόσωπο και αιμορραγία στον εγκέφαλο, είπε ο υπουργός Υγείας του Λιβάνου. «Οι τραυματίες που έφτασαν στα επείγοντα δεν ήταν όλοι νεαροί άνδρες. Είδαμε παιδιά και ηλικιωμένους» πρόσθεσε.
Βομβητές από την Ταϊβάν ή την Ευρώπη;
Μια ανώτερη πηγή της ασφάλειας του Λιβάνου και μια άλλη πηγή δήλωσαν στο Reuters ότι η ισραηλινή υπηρεσία κατασκοπείας Μοσάντ τοποθέτησε εκρηκτικά μέσα σε 5.000 βομβητές που εισήγαγε η λιβανέζικη οργάνωση Χεζμπολάχ μήνες πριν από τις εκρήξεις της Τρίτης.
Λιβανέζικη πηγή είπε ότι η ομάδα είχε παραγγείλει να κατασκευαστούν βομβητές από την Gold Apollo με έδρα την Ταϊβάν. Η πηγή αναγνώρισε μια φωτογραφία του μοντέλου του βομβητή, ενός AR-924. Εικόνες κατεστραμμένων τηλεειδοποιητών που αναλύθηκαν από το Reuters δείχνουν αυτοκόλλητα στο πίσω μέρος που παραπέμπουν στην Gold Apollo, έναν κατασκευαστή τηλεειδοποίησης με έδρα την Ταϊβάν.
Ο ιδρυτής της Gold Apollo είπε ότι η εταιρεία δεν κατασκεύασε τους βομβητές που χρησιμοποιήθηκαν στις εκρήξεις στο Λίβανο. Αυτοί κατασκευάστηκαν, όπως είπε, από εταιρεία στην Ευρώπη που είχε το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το εμπορικό σήμα της ταϊβανέζικης εταιρείας.
Ο ιδρυτής της Gold Apollo Χσου Τσινγκ-Κουάνγκ δήλωσε πως οι βομβητές που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση κατασκευάστηκαν από μια εταιρία στην Ευρώπη που η Gold Apollo κατονόμασε σε μια ανακοίνωση ως BAC. “Το προϊόν δεν ήταν δικό μας. Είχε μόνο το δικό μας εμπορικό σήμα πάνω”, δήλωσε σήμερα ο Χσου στους δημοσιογράφους στα γραφεία της εταιρίας στην πόλη Νέα Ταϊπέι της βόρειας Ταϊβάν.
Η δηλωμένη διεύθυνση της BAC Consulting στη Βουδαπέστη είναι ένα κτήριο σε δρόμο προαστίου στο οποίο υπάρχουν κυρίως κατοικίες. Η επωνυμία της εταιρίας αναγράφεται σε μια κόλλα A4 κολλημένη στη γυάλινη πόρτα του κτηρίου.
Ένας άνθρωπος στο κτήριο, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, ανέφερε πως η BAC Consulting είναι καταχωρισμένη στη διεύθυνση αλλά δεν έχει φυσική παρουσία εκεί. Η διευθύνουσα σύμβουλος της BAC Consulting Κριστιάνα Μπαρσόνι-Αρτσιντιάκονο αναφέρει στο προφίλ της στο LinkedIn πως έχει εργαστεί ως σύμβουλος για διάφορες οργανώσεις περιλαμβανομένης της UNESCO. Δεν απάντησε σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Reuters. Οι καταχωρισμένες δραστηριότητες της BAC καλύπτουν ευρύ φάσμα, από παραγωγή βιντεοπαιχνιδιών μέχρι παροχή συμβουλών τεχνολογίας πληροφοριών και εξόρυξη πετρελαίου.
Τι προκάλεσε τις εκρήξεις
Υψηλόβαθμη πηγή ασφαλείας του Λιβάνου δήλωσε πως οι συσκευές είχαν τροποποιηθεί από την υπηρεσία κατασκοπείας του Ισραήλ “στο στάδιο της παραγωγής τους”. “Η Μοσάντ εισήγαγε έναν πίνακα μέσα στη συσκευή που έφερε εκρηκτικό υλικό το οποίο μπορούσε να πυροδοτηθεί με έναν κωδικό. Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί με οποιοδήποτε μέσο”, είπε η πηγή. Η πηγή δήλωσε πως 3.000 από τους βομβητές εξερράγησαν όταν ένα κωδικοποιημένο μήνυμα στάλθηκε σε αυτούς, ενεργοποιώντας τα εκρηκτικά.
Μια άλλη πηγή ασφαλείας δήλωσε στο Reuters πως έως τρία γραμμάρια εκρηκτικά είχαν φυτευτεί στους νέους βομβητές και “δεν είχαν εντοπιστεί” από τη Χεζμπολάχ επί μήνες.
Η ισραηλινή Μοσάντ, “φημίζεται” για τις σύνθετες επιχειρήσεις της ήδη από τα χρόνια του 1960 με την παράτολμη απαγωγή του ναζί Άντολφ Άιχμαν. Πιο πρόσφατα, η υπηρεσία φέρεται να είχε την ευθύνη για κυβερνοεπιθέσεις και για τη δολοφονία ενός κορυφαίου Ιρανού επιστήμονα το 2020 με πολυβόλο που ενεργοποιήθηκε από απόσταση.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν έχουν απαντήσει προσώρας σε αιτήματα του Reuters για σχόλια.
Οι μαχητές της Χεζμπολάχ άρχισαν να χρησιμοποιούν βομβητές πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να αποφύγουν τον εντοπισμό των τοποθεσιών τους από το Ισραήλ, είπαν στο Reuters πηγές που γνωρίζουν τις επιχειρήσεις της ομάδας. Τρεις πηγές ασφαλείας είπαν στο Reuters ότι οι βομβητές που πυροδοτήθηκαν ανήκουν στο τελευταίο μοντέλο που έφερε η Χεζμπολάχ τους τελευταίους μήνες.
Η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ είπε ότι ξεκίνησε έρευνα για τα αίτια των εκρήξεων και ότι το Ισραήλ θα λάβει «τη δίκαιη τιμωρία του». Διπλωματικές πηγές και πηγές ασφαλείας εικάζουν ότι οι εκρήξεις ίσως προκλήθηκαν από τις μπαταρίες των συσκευών, πιθανώς λόγω υπερθέρμανσης.
Αλλά άλλοι είπαν ότι το Ισραήλ μπορεί να είχε διεισδύσει στην εφοδιαστική αλυσίδα για βομβητές της Χεζμπολάχ. Οι New York Times ανέφεραν ότι το Ισραήλ έκρυψε εκρηκτικό υλικό μέσα σε μια νέα παρτίδα βομβητών πριν εισαχθούν στο Λίβανο, επικαλούμενοι αμερικανούς και άλλους αξιωματούχους που είχαν ενημερωθεί για την επιχείρηση.
Αρκετοί εμπειρογνώμονες που μίλησαν στο Ρόιτερς είπαν ότι αμφιβάλλουν για το εάν η μπαταρία από μόνη της θα ήταν αρκετή για να προκαλέσει τις εκρήξεις. Ο Πολ Κρίστενσεν, ειδικός στην ασφάλεια των μπαταριών στο Newcastle University, δήλωσε ότι η ζημιά δεν φαίνεται να συνάδει με προηγούμενες περιπτώσεις βλάβης τέτοιων μπαταριών.
Ένας άλλος λόγος για να αμφιβάλλει κανείς ότι οι εκρήξεις προκλήθηκαν από υπερθέρμανση των μπαταριών είναι ότι συνήθως μόνο μια πλήρως φορτισμένη μπαταρία μπορεί να πάρει φωτιά ή να εκραγεί, δήλωσε ο Ofodike Ezekoye, ένας καθηγητής μηχανολογίας του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν.
Διεθνείς αντιδράσεις
Το Κρεμλίνο προειδοποίησε την Τετάρτη ότι μια επίθεση κατά της λιβανέζικης οργάνωσης Χεζμπολάχ και άλλων με τη χρήση εκρηκτικών βομβητών θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση και ζήτησε να τιμωρηθούν οι δράστες.
«Αυτό που συνέβη, ό,τι κι αν ήταν, σίγουρα οδηγεί σε μια κλιμάκωση της έντασης. Η ίδια η περιοχή (η Μέση Ανατολή) βρίσκεται σε μια εκρηκτική κατάσταση και σίγουρα ένα περιστατικό όπως αυτό, μπορεί να κάνει την κατάσταση να ξεφύγει από τον έλεγχο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στους δημοσιογράφους.
Ο Tούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε σήμερα τηλεφωνικά στο λιβανέζο πρωθυπουργό Νατζίμπ Μικάτι τη θλίψη του για τις θανατηφόρες εκρήξεις βομβητών στο Λίβανο, μετέδωσε το κρατικό τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. Ο Ερντογάν δήλωσε επίσης στο Μικάτι κατά την τηλεφωνική επικοινωνία τους ότι οι απόπειρες του Ισραήλ να επεκτείνει στην ευρύτερη περιοχή τη σύγκρουση, που μαίνεται στη Γάζα, είναι επικίνδυνες και ότι θα συνεχισθούν οι προσπάθειες για να σταματήσει το Ισραήλ, πρόσθεσε το Anadolu.
Εξάλλου, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι είπε στον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, μετά τις εκρήξεις των βομβητών, ότι το Κάιρο απορρίπτει οποιεσδήποτε απόπειρες κλιμάκωσης στην περιοχή και υποστηρίζει το Λίβανο, ανακοινώθηκε σήμερα από την αιγυπτιακή προεδρία.
«Ο πρόεδρος υπογράμμισε ότι η Αίγυπτος απορρίπτει απόπειρες να κλιμακωθεί η σύγκρουση και να επεκταθεί περιφερειακά, επισημαίνοντας την ανάγκη όλα τα μέρη να ενεργούν υπεύθυνα και επαναλαμβάνοντας την υποστήριξη της Αιγύπτου προς το Λίβανο», προστίθεται στην ανακοίνωση. Ο Μπλίνκεν επισκέπτεται την Αίγυπτο με την ελπίδα να δώσει ώθηση στις προσπάθειες για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και να ενισχύσει τις σχέσεις με το Κάιρο.
Στο Αμμάν, ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας δήλωσε σήμερα πως το Ισραήλ ωθεί ολόκληρη τη Μέση Ανατολή στο χείλος ενός περιφερειακού πολέμου συντηρώντας μια επικίνδυνη κλιμάκωση σε αρκετά μέτωπα. Σε σχόλιά του έπειτα από μια συνεδρίαση υπουργών της ομάδας επαφής ισλαμικών και αραβικών χωρών στο Αμμάν, ο υπουργός Εξωτερικών Αϊμάν Σαφάντι υπογράμμισε πως η ειρήνη δεν θα επικρατήσει χωρίς μια λύση δύο κρατών.
Οι επιπτώσεις στη σύγκρουση Ισραήλ – Χεζμπολάχ
Οι αναλυτές βλέπουν την απειλή κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, οι οποίες ανταλλάσσουν διασυνοριακά πυρά από τις έναρξη του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς στη Γάζα τον περασμένο Οκτώβριο.
Αλλά οι ειδικοί είναι πιο επιφυλακτικοί, προς το παρόν, για το ενδεχόμενο πρόκλησης ενός επικείμενου ολοκληρωτικού πολέμου μεταξύ Ισραήλ – Χεζμπολάχ, τον οποίο οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει να αποτρέψουν.
Ο Matthew Levitt, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών και συγγραφέας ενός βιβλίου για τη Χεζμπολάχ, δήλωσε ότι οι εκρήξεις των βομβητών θα μπορούσαν να διαταράξουν τις επιχειρήσεις της για κάποιο χρονικό διάστημα.
