Αίσθηση προκάλεσαν οι δηλώσεις του προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του υπουργείου Εξωτερικών, Χρήστου Ροζάκη, αναφορικά με τις τουρκικές διεκδικήσεις σε σχέση με τα χωρικά ύδατα και το Καστελόριζο, το οποίο -όπως είπε- «είναι απομονωμένο από τη Ρόδο» και κοντά στις ακτές της Τουρκίας.
Ο καθηγητής έκανε λόγο, μέσω εκπομπής της Κρήτη TV, για «μαξιμαλιστικές θέσεις στα ελληνοτουρκικά», οι οποίες προκάλεσαν την αντίδραση των καλεσμένων. Μάλιστα, σημείωσε ότι όσον αφορά την προκλητικότητα της Άγκυρας, το Διεθνές Δίκαιο «μας προστατεύει, αλλά δεν μας προστατεύει πάντα», ενώ ανέφερε ως ιδανική λύση «τα δέκα ναυτικά μίλια».
Αρχικά, ο κ. Ροζάκης επισήμανε:
«Αυτήν τη στιγμή έχουμε αναπτύξει μια μαξιμαλιστική θέση, ή μια σειρά μαξιμαλιστικών θέσεων. Είναι διαπραγματευτικές θέσεις αυτές, ένα κράτος ξεκινά πάντα μια διαπραγμάτευση με μαξιμαλισμούς και από ‘κει και πέρα υποχωρεί σε δεύτερες θέσεις. Νομίζω ότι το Διεθνές Δίκαιο σαφώς μας προστατεύει και είναι η μόνη μας ασπίδα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Αλλά δεν μας προστατεύει πάντα… Το Καστελόριζο είναι απομακρυσμένο από τη Ρόδο, αλλά είναι κοντά στις ακτές τις τουρκικές».
Στην παρατήρηση του δημοσιογράφου ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ανήκει στη συστάδα της Δωδεκανήσου και δεν περιγράφεται στις περίφημες συνθήκες, απάντησε: «Όχι, δεν είναι έτσι. Είναι απομονωμένο το Καστελόριζο».
«Δεν είναι συνέχεια, δηλαδή, του ελλαδικού νησιωτικού χώρου κατ’ εσάς;», ρώτησε ο δημοσιογράφος Γιώργος Σαχίνης. «Είναι συνέχεια, αλλά τι σημαίνει συνέχεια…», σημείωσε ο κ. Ροζάκης.
Ο κ. Σαχίνης συνέχισε: «Οπότε, πώς είναι απομονωμένο; Απομονωμένο σημαίνει, αν κάνω λάθος, και θέλω να μας το εξηγήσετε απόψε, γιατί προξενεί αίσθηση και είναι και είδηση αν θέλετε, να μας το εξηγήσετε, γιατί το Καστελόριζο το περιγράφουμε ως μεμονωμένο, επειδή είναι κοντά στις τουρκικές ακτές, όταν κοντά στις τουρκικές ακτές είναι Χίος, Σάμος, Μυτιλήνη, Ρόδος, Κως, τόσα μικρά και μεγάλα νησιά σε μια συνέχεια, αυτό είναι η πατρίδα μας. Γιατί ντε και καλά το Καστελόριζο το ξεκόβουμε εμείς ως Έλληνες, και λέμε είναι απομονωμένο και σε απόσταση; Γιατί είναι σε απόσταση; Δεν είναι σε συνέχεια;».
«Δεν είναι συνέχεια, κύριε. Δεν είναι σε συνέχεια. Είναι σε απόσταση», ήταν η απάντηση του καθηγητή.
«Με την ίδια λογική είναι σε απόσταση και η Γαύδος από την Κρήτη, ξέρετε… Είναι και αυτή αμφισβητήσιμη;», ήταν η επόμενη παρατήρηση. «Σε μια μια περίπτωση οριοθέτησης με τη Λιβύη;», ρώτησε ο κ. Ροζάκης, για να πάρει την καταφατική απάντηση του δημοσιογράφου, που στη συνέχεια άκουσε τον καθηγητή να λέει: «Η Λιβύη δεν δέχεται ότι η Γαύδος έχει υφαλοκρηπίδα».
«Με βάση το Διεθνές Δίκαιο έχει;», ήταν η επόμενη ερώτηση στον πρόεδρο του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ, που απάντησε: «Βεβαίως. Το μήκος των ακτών της Τουρκίας απέναντι στο μήκος των ακτών της Κύπρου είναι πολύ μεγαλύτερο. Ως εκ τούτου, Η Τουρκία τράβηξε μια οριοθετική γραμμή, η οποία είναι πιο κοντά στις ακτές της Κύπρου παρά στις δικές της. Δηλαδή, πήρε περισσότερη υφαλοκρηπίδα, ή ΑΟΖ, τέλος πάντων».
«Παρ’ όλα αυτά, οριοθέτησε υφαλοκρηπίδα με το ψευδοκράτος, που στα δικά μας νησιά δεν αναγνωρίζει. Και το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης δεν μιλά για μικρό, μεσαίο και μεγάλο νησί. Κάνει ορισμένους διαχωρισμούς. Πρώτα – πρώτα, λέει να είναι κατοικημένα. Και το Καστελόριζο είναι», ήταν η παρατήρηση του κ. Σαχίνη. Με τον κ. Ροζάκη να λέει: «Έχετε μείνει στο Καστελόριζο. Το ζήτημα είναι ότι το Καστελόριζο βρίσκεται πολύ κοντά στις ακτές της Τουρκίας».
Στο ότι το Καστελόριζο είναι ελληνική επικράτεια, σημείωσε: «Βεβαίως, φυσικά και είναι. Από ‘κει και πέρα, το μήκος των ακτών που βρίσκονται αντικείμενα προς στις ακτές του Καστελορίζου είναι πολύ μεγαλύτερο».
Ο καθηγητής σημείωσε στην τοποθέτησή του: «Τα δέκα ναυτικά μίλια είναι ιδανική λύση. Διότι αφήνεις μέσα από τα δέκα ναυτικά μίλια διόδους να περνάνε τα πλοία ελεύθερα. Δηλαδή, δεν καταργείς την ελευθερία των θαλασσών και ταυτόχρονα διατηρείς τον εναέριο χώρο».
«Εφόσον δεν έχει καταργηθεί η αβλαβής διέλευση, γιατί να μη το κάνουμε στα δώδεκα;», ήταν η επόμενη ερώτηση στον καθηγητή, ο οποίος είπε: «Διότι σας είπα, κλείνουμε όλο το Αιγαίο με τα δώδεκα».
Τέλος, στην επισήμανση ότι το Διεθνές Δίκαιο τη Θαλάσσης μας δίνει το δικαίωμα έως τα δώδεκα ναυτικά μίλια, αλλά εάν το κάνουμε περιορίζουμε την ελευθερία των θαλασσών και ότι αυτό είναι αντιφατικό, ο κ. Ροζάκης σημείωσε: «Έτσι είναι το Διεθνές Δίκαιο, τι να κάνουμε τώρα;».
Κύκλοι ΥΠΕΞ: Ο κ. Ροζάκης δεν είναι πλέον πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του υπουργείου Εξωτερικών
Με αφορμή δημοσιεύματα στον Τύπο για τα όσα δήλωσε ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Χρήστος Ροζάκης, σε συνέντευξή του σε τηλεοπτικό σταθμό της Κρήτης, κύκλοι του ΥΠΕΞ διευκρινίζουν ότι η τριετής θητεία του κ. Ροζάκη, ως προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του υπουργείου Εξωτερικών, έληξε στις 7 Ιουνίου 2020. Αυτονόητο είναι, συνεπώς, ότι ο κ. Ροζάκης εκφράζει προσωπικές του απόψεις, επισημαίνουν.