Παραχωρήσεις της ελληνικής πλευράς χωρίς να έχουν διασφαλιστεί διαβεβαιώσεις από τον αμερικανικό παράγοντα για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας διαπιστώνει από την επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτικη-Συμμαχια Γιώργος Κατρουγκαλος.
Στην συνέντευξή του στο newsique.gr σημειώνει πως η πολιτική της κυβέρνησης έναντι των ΗΠΑ συνοψίζεται στην έκφραση Μητσοτάκη πως είμαστε ένας πιστός και προβλέψιμος σύμμαχος ενώ για τα ελληνοτουρκικά επιμένει ότι ο πρωθυπουργός δεν προσδιορίζει ποιες διαφορές θεωρεί ελάσσονες όταν κάνει λόγο για “μείζονα διαφορά”. Αναφερόμενος στην Επιτροπή Δεοντολογίας που θα λειτουργεί στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ο Γιώργος Κατρούγκαλος σχολιάζει ότι δεν θα πρέπει να έχει τον χαρακτήρα αστυνομίας σκέψης αλλά να θυμίζει την υποχρέωση για σεβασμό στο κόμμα και την προσωπικότητα του καθενός.
Συνέντευξη στην Βούλα Κεχαγιά
Κύριε Κατρούγκαλε ποια είναι τα συμπεράσματά σας από την επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα και τις επαφές του με τους κ.κ. Μητσοτάκη και Δένδια;
Θετικές είναι οι επισκέψεις υπουργών εξωτερικών από κάθε χώρα, πολύ περισσότερο από μια δύναμη όπως οι ΗΠΑ με τις οποίες έχουμε στρατηγικό διάλογο. Θεωρώ, ωστόσο, ότι η επίσκεψη αυτή ήταν μια συνέχεια της συνάντησης Τραμπ-Μητσοτάκη στη Ουάσιγκτον, όπου ο κ Μητσοτάκης έκανε σημαντικές παραχωρήσεις ακόμα και σε σχέση με πάγιες εθνικές θέσεις, χωρίς να εξασφαλίζει ουσιαστικές διαβεβαιώσεις για την αντιμετώπιση της Τουρκικής επιθετικότητας. Ιδίως ο Αμερικανός ΥΠΕΞ απλώς επανέλαβε τη σημασία που έχει να κινηθεί και η Τουρκία στην κατεύθυνση του διαλόγου όπως η Ελλάδα και ότι οι διαφορές πρέπει να επιλύονται με βάση το διεθνές δίκαιο. Ο γερουσιαστής Μενέντεζ, σε πρόσφατη συνέντευξη του στην ΕΡΤ, αμέσως πριν από την επίσκεψη, είχε σχολιάσει την τακτική αυτή ίσων αποστάσεων λέγοντας το προφανές, ότι «δεν πρέπει να καλούμε όλα τα μέρη να αποφεύγουν τις εντάσεις. Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν δημιουργούν προβλήματα ή εντάσεις στην περιοχή. Μόνο η Τουρκία δημιουργεί προβλήματα. Δεν μπορούμε να βάζουμε όλες τις χώρες στην ίδια κατηγορία σαν να είναι το ίδιο. Δεν είναι».
Πόσο καθοριστικός μπορεί να είναι ο αμερικανικός παράγοντας στην αποκλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία;
Δεν πρέπει να αναζητούμε στην διεθνή σκηνή προστάτες και σωτήρες. Η σωτηρία είναι επικερδής επιχείρηση μόνον για το σωτήρα, έλεγε ο Ασημάκης Πανσέληνος. Παρ’όλα αυτά, η αμερικανική παρέμβαση θα μπορούσε να είναι πολύ καθοριστικότερη, με σαφέστερα μηνύματα και πιο ψηλά στην αμερικανοτουρκική ατζέντα. Για να είχαμε όμως παρόμοια ουσιαστική στήριξη, θα έπρεπε να είχαμε μια πολύ πιο ενεργητική ελληνική διπλωματία. Υπάρχει σαφής διαφοροποίηση της λογικής, με την οποία συνομιλούμε πλέον με τις ΗΠΑ. Η δική μας πολιτική, που ξεκίνησε τον στρατηγικό διάλογο με την υπερδύναμη, βασιζόταν στην αμοιβαιότητα και την ευθυγράμμιση των συμφερόντων Ελλάδας- ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, για τη γενικότερη σταθεροποίηση της κατάστασης, με μέσο τη θετική ατζέντα γύρω από το ενεργειακό που κορυφώθηκε με τη συμφωνία 3+1 και τον East Med. Αντιθέτως, η πολιτική της ΝΔ συνοψίζεται στη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, στη συνάντηση που είχε τον Ιανουάριο με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ότι “είμαστε ένας πιστός και προβλέψιμος σύμμαχος” .
«Η σωτηρία είναι επικερδής επιχείρηση μόνον για το σωτήρα, έλεγε ο Ασημάκης Πανσέληνος» *
Πάνω σε ποια βάση πρέπει να εκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία;
Μία διαφορά έχουμε να συζητήσουμε με την Τουρκία, την οριοθέτηση των θαλάσσιων οικονομικών ζωνών, με βάση το διεθνές δίκαιο. Για να εγκαταλείψει την επιθετική της τακτική όμως η γείτονα, θα πρέπει να γνωρίζει ότι η επιθετικότητα έχει κόστος. Για το σκοπό αυτό απαιτείται ένα σχέδιο εθνικής στρατηγικής που αυτή τη στιγμή λείπει. Έχουμε εξειδικεύσει πλευρές αυτού του σχεδίου ζητώντας από την κυβέρνηση να καταστήσει τις κόκκινες γραμμές μας ευρωτουρκικές κόκκινες γραμμές, ώστε να πάψει να αντιδρά αντανακλαστικά στην επόμενη επιθετική κίνηση της Άγκυρας. Η ΕΕ πρέπει να υιοθετήσει διττή πολιτική απέναντι στην Τουρκία: Αφενός να ασκείται με κάθε μέσο πίεση για την ανατροπή των παράνομων μεθοδεύσεων της, ιδανικά πριν εκδηλωθούν, με ισχυρές ευρωπαϊκές κυρώσεις, και αφετέρου να αποκαταστήσει συνθήκες ουσιαστικού διαλόγου μαζί της, βάζοντας στο τραπέζι την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης και την εφαρμογή και επικαιροποίηση της Δήλωσης για το προσφυγικό. Και όλα αυτά με συνείδηση του γεγονότος ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας μας έχει δύο πάγιους πυλώνες: Την προάσπιση της κυριαρχίας μας και τον σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας.
«Για να εγκαταλείψει την επιθετική της τακτική η γείτονα, θα πρέπει να γνωρίζει ότι η επιθετικότητα έχει κόστος».
Πάντως ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας κ. Κολίν έθεσε ζητήματα για την εκκίνηση που θεωρητικώς δεν αποδέχεται η ελληνική πλευρά…
Ανάλογη ήταν πάντα η συμπεριφορά της Τουρκίας. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς. Ο κ Μητσοτάκης επέλεξε στη συνέντευξη του στη Θεσσαλονίκη να μιλήσει μεν για μία διαφορά που έχουμε με την Τουρκία αλλά ταυτόχρονα και για «μείζονα διαφορά, βασική διαφορά και για κύρια διαφορά», εκφράσεις, από όπου μπορεί να συνάξει κανείς ότι υπάρχουν και άλλα που ενδεχομένως θα ήταν έτοιμος να συζητήσει με την Τουρκία. Δεν διευκρινίζει όμως ποιες είναι οι υπόλοιπες διαφορές που αναγνωρίζει ως ελλάσονες. Είναι διαφορά η αποστρατιωτικοποίηση; Ο κ Καλίν μας ενημέρωσε ότι όχι μόνο είναι αλλά υπάρχουν στρατιωτικές συνομιλίες για “μηχανισμό για τον αέρα, τη θάλασσα και τα σύνορα στο Αιγάιο”. Απαντώντας αν συμφωνεί με την Τουρκία ότι υπάρχει διαφορά που αφορά αποστρατοωτικοποιημένα νησιά, ο κ Πομπέο είπε στην συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ότι υπάρχουν μηχανισμοί για να λύνονται οι διαφορές. Όλα αυτά είναι εξαιρετικά ανησυχητικά.
Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση της ΝΔ πατάει πάνω στην εθνική γραμμή για τα ελληνοτουρκικά;
Έχουμε λόγους να ανησυχούμε από τις παλινωδίες και τις αντιφάσεις και για το λόγο αυτό έχουμε επανειλημμένα ζητήσει τη σύγκληση Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών. Σε αρκετές περιπτώσεις, η Νέα Δημοκρατία συσκότισε συνειδητά το χαρακτήρα των τουρκικών προκλήσεων, για να συγκαλύψει την αδυναμία της να τις προλάβει ή να τις αποκρούσει, για παράδειγμα πρόσφατα με τις διαρροές περί «θορύβων» που δεν επιτρέπουν τις έρευνες του Oruc Reis, παλαιότερα με τους ισχυρισμούς ότι το “πήρε ο άνεμος”. Παραβιάστηκαν τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας για πάνω από 40 μέρες, από τις παράνομες έρευνες του Oruc Reis, ολοένα και πιο κοντά στο Καστελόριζο, και ο μόνος άνθρωπος που είπε την αλήθεια από την Κυβέρνηση, απολύθηκε. Προβληματικό γεγονός είναι επίσης ότι μάθαμε δύο φορές για πρωτοβουλίες διαλόγου από την Τουρκία από τρίτους, μία φορά από τον Τούρκο Υπεξ για την τριμερή στο Βερολίνο και μία από τον ΓΓ ΝΑΤΟ για συνομιλίες στο ΝΑΤΟ. Στη μία περίπτωση η Κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι ήταν “μια συνάντηση υπηρεσιακών” και μετά μας είπε ότι υπήρχε “έγγραφη συνεννόηση”. Στην άλλη, ότι “ο ΓΓ ΝΑΤΟ δεν μπορεί να βαφτίζει συνομιλίες την κατάθεση τεχνικών προτάσεων” , ενώ έχουμε ήδη φτάσει στον 6ο γύρο συνομιλιών, με τον κ. Δένδια να λέει ότι “υπάρχει πρόοδος” και τον κ. Πομπέο να συγχαίρει την Ελλάδα για τις στρατιωτικές συνομιλίες επί ενός αγνώστου “μηχανισμού”.
«Σε αρκετές περιπτώσεις, η Νέα Δημοκρατία συσκότισε συνειδητά το χαρακτήρα των τουρκικών προκλήσεων, για να συγκαλύψει την αδυναμία της να τις προλάβει ή να τις αποκρούσει»
Ψέξατε τον κ. Μητσοτάκη γιατί για πρώτη φορά Έλληνας πρωθυπουργός δεν ανέφερε κουβέντα για το Κυπριακό στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Υπάρχει λόγος γι’ αυτήν την παράλειψη;
Η ετήσια αυτή ομιλία συνοψίζει τις προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Το υπ’αριθμόν ένα εθνικό μας θέμα, και ταυτόχρονα μείζον ζήτημα παραβίασης του διεθνούς δικαίου, είναι το Κυπριακό. Δεν θέλω ούτε να διανοηθώ ότι ο κ. Μητσοτάκης συνειδητά παρέλειψε να αναφερθεί σε αυτό, ενόψει της έναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Όποια και να είναι όμως η εξήγηση, η διπλωματική ζημία είναι μεγάλη και ιδιαίτερα προβληματικό το μήνυμα που στάλθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις.
Πώς σχολιάζετε την διαγραφή της λέξης «ιστορική» από το κοινό ανακοινωθέν Ελλάδας-ΗΠΑ σε σχέση με τη συμφωνία των Πρεσπών;
Η κυβέρνηση αυτογελοιοποιείται, αλλά ταυτόχρονα εκθέτει σοβαρά τη χώρα. Πληρώνει τώρα ο κ. Μητσοτάκης τον τυχοδιωκτισμό και την υποκρισία της πολεμικής που άσκησε στη Συμφωνία των Πρεσπών. Όταν ο κ Βορίδης μιλούσε για Συμφωνία “εθνικής μειοδοσίας” και ο ίδιος χειροκροτούσε στα έδρανα. Είναι σήμερα δέσμιος της ακραίας δεξιάς πτέρυγας του κόμματος του, που όρθια χειροκροτούσε στη Βουλή τον κ. Σαμαρά όταν έλεγε ότι «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική», σε αντίθεση με την πάγια εθνική γραμμή μετά το 2005 ότι η ονομασία της γειτονικής χώρας θα έπρεπε να είναι σύνθετη, με γεωγραφικό προσδιορισμό. Αυτό φαίνεται από την αμηχανία στην ψήφιση των μνημονίων αλλά και στην αρχική απόκρυψη των συνομιλιών με δύο αντιπροέδρους και ένα υπουργό της Βόρειας Μακεδονίας προχθές στη Θεσσαλονίκη.
«Ο κ. Μητσοτάκης πληρώνει τώρα τον τυχοδιωκτισμό και την υποκρισία της πολεμικής που άσκησε στη Συμφωνία των Πρεσπών»
Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση κάνει «μυστική διπλωματία» στην φάση που βρισκόμαστε;
Στη διπλωματία πολλές φορές χρειάζεται εμπιστευτικότητα. Υπάρχουν διπλωματικές συζητήσεις που δεν γίνονται on camera, με πλήρη δημοσιότητα. Άλλο αυτό όμως, άλλο να μην ανακοινώνεται και μάλιστα στο επίπεδο της εμπιστευτικότητας που έχουν οι επικοινωνίες μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, ότι υπήρξε συμφωνία με την Τουρκία, όπως υπήρξε στο Βερολίνο για τα θέματα του οδικού χάρτη των διερευνητικών επαφών. Εμείς είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί γιατί δεν θέλουμε να δημαγωγήσουμε, όπως είχε κάνει η Νέα Δημοκρατία την περίοδο των Πρεσπών, Γι’ αυτό σας θυμίζω ότι όταν ανακοινώθηκε για πρώτη φορά -και μάλιστα από την Τουρκία- ότι έγινε η συνάντηση του Βερολίνου, δεν μιλήσαμε για μυστική διπλωματία, ακριβώς γιατί έχουμε συναίσθηση ότι ορισμένες φορές μία διπλωματική προσπάθεια σε εξέλιξη δεν πρέπει να δημοσιοποιείται. Όταν όμως αργότερα διαπιστώσαμε ότι δεν ειπώθηκε η αλήθεια στους πολιτικούς αρχηγούς, ότι δεν ήταν απλώς μία διαδικασία σε εξέλιξη όπως είχαμε ενημερωθεί, αλλά υπήρξε συμφωνία με υπογραφές που κρατήθηκε κρυφή, τότε πράγματι μίλησε ο Α. Τσίπρας για μυστική διπλωματία, γιατί εκεί πράγματι υπήρξε έλλειψη ενημέρωσης. Ελπίζω να μην επαναληφθούν όλα αυτά με τις υφιστάμενες διαβουλέυσεις του σχήματος Βερολίνου και τις συνομιλίες στο ΝΑΤΟ.
Η κυβέρνηση δείχνει πως θέλει να αποφύγει ένα δεύτερο lockdown. Είναι αυτό εφικτό με βάση τους μέχρι σήμερα χειρισμούς της;
Εάν συνεχιστεί η ίδια πολιτική των αντιφάσεων και της επίρριψης ευθυνών στους πολίτες, η πρόβλεψη είναι ιδιαίτερα δυσοίωνη. Πώς είναι δυνατόν, για παράδειγμα, την άνοιξη, με την πανδημία σε ύφεση, στα σχολεία να εφαρμόζονται ειδικά μέτρα, όπως η διαίρεση των τμημάτων στα δύο, και σήμερα με την ανεξέλεγκτη έκρηξη των κρουσμάτων να λειτουργούν κανονικά, όπως στις ομαλές περιόδους;
(Στο μέτωπο του κορονοϊού)
«Εάν συνεχιστεί η ίδια πολιτική των αντιφάσεων και της επίρριψης ευθυνών στους πολίτες, η πρόβλεψη είναι ιδιαίτερα δυσοίωνη»
Βλέπουμε ότι δίνονται 2 εκατομμύρια ευρώ για ΜΜΕ για καμπάνια που αφορά την πανδημία όμως ούτε λεωφορεία αγοράζονται για να μην στοιβάζονται οι πολίτες ούτε καθηγητές διορίζονται για να αποσυμφορίζονται οι τάξεις στα σχολεία ούτε γιατροί προσλαμβάνονται για να ενισχύσουν την δημόσια υγεία. Τί προβλέπετε ως συνέχεια;
Μα, περί αυτού πρόκειται. Αυτές είναι οι αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν την κυβερνητική πολιτική. Και δεν αναφέρατε το μείζον, που είναι η μη μόνιμη ενίσχυση του ΕΣΥ. Πρόσφατα ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ κ. Δημόπουλος υπενθύμισε τα αυτονόητα μέτρα που πρέπει να ληφθούν: α. Να παραμείνουν στις θέσεις τους όλοι οι Επικουρικοί Ιατροί, των οποίων λήγει η θητεία β. Να ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού όλων των Ιατρών ΕΣΥ, των οποίων έχει ολοκληρωθεί η κρίση γ. Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες διορισμού υγειονομικού προσωπικού δ. Να προγραμματιστούν επιπλέον προκηρύξεις θέσεων μόνιμου προσωπικού με στόχο τη σταδιακή κάλυψη όλων των οργανικών θέσεων των Νοσοκομείων ε. Άμεση ενίσχυση των υλικοτεχνικών υποδομών των Νοσοκομείων με ιδιαίτερη επικέντρωση στις Μονάδες COVID και στις ΜΕΘ. Τίποτα από αυτά δεν έχει ακόμη δρομολογήσει η κυβέρνηση.
Το υπουργείο Οικονομικών λέει τώρα ότι δεν μπορεί να εκτιμήσει ακριβώς το ύψος της ύφεσης στην οικονομία;
Μια ακόμη από τις συνεχείς δολιχοδρομήσεις και αντιφάσεις της κυβέρνησης: Ξεκίνησαν με πρόβλεψη ετήσιας ύφεσης κάτω από 4%, αναθεώρησαν σε 7-8% και σήμερα που το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής εκτιμά ότι στο τρίτο τρίμηνο θα έχουμε μείωση του ΑΕΠ μεγαλύτερη και από το ρεκόρ του -15% του δεύτερου τριμήνου, σιωπούν.
Στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ συγκροτείται μία επιτροπή δεοντολογίας για τις «παραφωνίες» στον δημόσιο λόγο των στελεχών του κόμματος. Θα βοηθήσει την κατάσταση;
Είμαστε κόμμα της δημοκρατικής αριστεράς. Είναι όχι μόνο λογικό, είναι εγγενές στοιχείο του δυναμισμού μας να έχουμε διαφορετικές απόψεις και σύγκρουση ιδεών στο εσωτερικό μας. Αυτά όμως μέχρις ότου πλειοψηφικά συνθέσουμε τις διαφορές αυτές σε μία ενιαία γραμμή. Από εκεί και μετά, όλοι την ίδια γραμμή πρέπει να εκφράζουμε στο δημόσιο λόγο και να μην επιτρέπουμε στα συστημικά ΜΜΕ να δημιουργούν επικοινωνιακά γεγονότα με τις διαφοροποιήσεις μας. Σε ακραίες περιπτώσεις θεωρώ ότι ναι, πρέπει να επιλαμβάνεται σε παρόμοιες περιπτώσεις μία επιτροπή δεοντολογίας. Όχι ως αστυνομία σκέψης αλλά για την υπενθύμιση της αυτονόητης υποχρέωσης όλων μας να σεβόμαστε τον εαυτό μας και το κόμμα μας.
«Δεν είμαστε κόμμα εναλλαγής, αλλά δομικών αλλαγών στο πολιτικό σύστημα και το παραγωγικό μοντέλο»
Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να ξεπεράσει την εσωστρέφειά του και να κοιτάξει μπροστά; Η κοινωνία αγωνιά και θέλει λύσεις…
Αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο. Να ανταποκριθούμε στις ελπίδες που εναπόθεσε σε εμάς το 32% του ελληνικού λαού. Είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε.
Άρα είσαστε έτοιμοι να κυβερνήσετε;
Κυβερνήσαμε χωρίς κυβερνητική εμπειρία και υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες της ελληνικής μεταπολεμικής ιστορίας το 2015-2019. Βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια, προχωρήσαμε σε μεταρρυθμίσεις-τομές και παραδώσαμε στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας την οικονομία σε ράγες ανάπτυξης και με 37 δισ. «μαξιλαράκι» για τις δύσκολες στιγμές. Σήμερα έχουμε πολύ μεγαλύτερη εμπειρία και σαφή επίγνωση της ευθύνης μας. Δεν είμαστε κόμμα εναλλαγής, αλλά δομικών αλλαγών στο πολιτικό σύστημα και το παραγωγικό μοντέλο. Δεν είμαστε απλώς έτοιμοι να κυβερνήσουμε, έχουμε ιστορική ευθύνη απέναντι στον ελληνικό λαό να διαμορφώσουμε το δυνατό συντομότερο την κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία για κάτι τέτοιο.
—————————————————————-
* Ο Ασημάκης Πανσέληνος (1903 – 1 Σεπτεμβρίου 1984) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, δοκιμιογράφος, πεζογράφος, ποιητής, κριτικός, δημοσιογράφος και πολιτικός. Αποτέλεσε έναν από τους εκπροσώπους και τους κορυφαίους διανοητές της γενιάς του ’30 (Wikipedia)