«Πουθενά δεν υπάρχουν τα 24 δισ. ευρώ για τη στήριξη της οικονομίας, που ανέφερε ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του. Όσο για τον κ. Βρούτση, διαθέτει εκτενές μητρώο σε αντεργατικές πατέντες». Ο αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Τσίπρας, στη συνέντευξή του στο newsique.gr κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη ύφεση, καλεί την κυβέρνηση «να ρίξει χρήμα στην αγορά τώρα» και εκφράζει την ανησυχία του, εκτιμώντας ότι μετά την περίοδο 2011-2014 η ΝΔ ετοιμάζεται να καταστρέψει την οικονομία για δεύτερη φορά μέσα σε μία δεκαετία.
Ο ίδιος θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ακόμη έτοιμος για μία εκλογική αναμέτρηση καθώς ανακόπηκε η διαδικασία μετασχηματισμού του, λόγω πανδημίας, ωστόσο πιστεύει πως όταν τα περιοριστικά μέτρα θα είναι παρελθόν, «τότε είναι δημοκρατικά αναγκαίο να γίνουν εκλογές». Κατά την εκτίμησή του, η δυναμική των εξελίξεων λόγω της οικονομικής κρίσης θα φέρει πιο κοντά τα πολιτικά κόμματα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου. «Είναι θέμα χρόνου», λέει χαρακτηριστικά.
Συνέντευξη στην Βούλα Κεχαγιά
Κύριε Τσίπρα, στον ΣΥΡΙΖΑ πόσο υπολογίζετε την ύφεση για το 2020 και γιατί αμφισβητείτε τις κυβερνητικές προβλέψεις;
Δεν υπάρχουν σοβαρές κυβερνητικές προβλέψεις. Υπάρχει η άρνηση Μητσοτάκη να παρέμβει το κράτος σε ρόλο μηχανικής υποστήριξης της οικονομίας, όπως σε όλη την ευρωζώνη. Για να καλύψει αυτή την άρνηση, η κυβέρνηση προχωρά σε σκόπιμα χαμηλές εκτιμήσεις της ύφεσης, με μοναδικό στόχο τον καθησυχασμό. Για αυτό και δεν ενημέρωσε το ΥΠΟΙΚ στη Ελλάδα για το δυσμενές σενάριο της έκθεσης προς την Κομισιόν, που αναφέρει ύφεση 7,9%. Σε ξένα ΜΜΕ, όπου ο κ. Μητσοτάκης είναι κατά κανόνα ο πραγματικός του εαυτός, μιλά για 10% ύφεση, όσο και η Κομισιόν. Αυτή η εκτίμηση, όπως και το δυσμενές σενάριο του ΥΠΟΙΚ, είναι πιο κοντά στο βασικό σενάριο μέχρι σήμερα που μιλάμε. Ακόμη και αυτή η εφιαλτική βύθιση μπορεί να αποδειχτεί πολύ χειρότερη, όσο το ελληνικό πακέτο στήριξης παραμένει στην τάξη του 3-4% του ΑΕΠ, εκ των οποίων μόνο 0,7% έχει εκταμιευτεί. Πού είναι τα 24 δισ. που ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης σε διάγγελμα; Πουθενά! Αν πραγματικά ήθελε η κυβέρνηση να περιορίσει την ύφεση, θα ήταν η πρώτη που θα επεσήμαινε το ενδεχόμενο χειρότερων σεναρίων για να ρίξει χρήμα στην αγορά, τώρα.
Χωρίς καμιά διάθεση να υπερβάλω, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδεικνύεται μια επικίνδυνη κυβέρνηση.
Λέτε, ότι το πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση δεν επαρκεί και ότι το Μαξίμου δεν έχει καταλάβει τι έρχεται. Τί έρχεται λοιπόν κατά την γνώμη σας;
Να δούμε πρώτα αυτό που ήδη ήρθε. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όχι μόνο η οικονομική πτώση και ο κύκλος της αθέτησης πληρωμών που προκάλεσε η καραντίνα αφέθηκαν να αναπτυχθούν σε όλη τους την έκταση, απουσία κρατικής παρέμβασης, αλλά πολλές ενέργειες της κυβέρνησης ενέτειναν τον φαύλο κύκλο. Κορυφαία εκδήλωση της λογικής Μητσοτάκη κόντρα στο ευρωπαϊκό ρεύμα ήταν η μοναδική σε όλη την ΕΕ πατέντα, να ωθήσει τις επιχειρήσεις στη μισή δουλειά – μισό μισθό και στην επιδότηση της αναστολής εργασίας αντί να επιδοτήσει την εργασία μέσω των επιχειρήσεων. Σε πολλές επιχειρήσεις έχουν συμβεί και χειρότερα, αφού πια δεν υπάρχει κανένας έλεγχος.
Έχουμε μια επανάληψη του 2010, όταν ο Γ. Παπανδρέου, έχοντας παραλάβει μια ελλειμματική οικονομία, προχώρησε σε τραγικές επιλογές «θεραπείας» που μεγιστοποίησαν την κρίση. Σήμερα η ΝΔ, έχοντας να διαχειριστεί μια διεθνή και εσωτερική οικονομική κρίση, οδηγεί με την ανερμάτιστη λογική των «εφεδρειών» στη μεγιστοποίηση της ύφεσης και της καταστροφής. Έρχεται έτσι το κλείσιμο, ρευστοποίηση ή εξαγορά εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και ιδιοκτησιών, εκτόξευση της ανεργίας, νέα εκτίναξη του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, ελλείμματα, νέα λιτότητα, και στο βάθος νέος επαχθής δανεισμός και μνημόνια. Η ΝΔ θα έχει καταστρέψει την οικονομία δυο φορές σε μια δεκαετία: το 11-14 και ξανά τώρα.
Η επομένη της πανδημίας θα βρει τον πλανήτη σε οικονομική ανακατάταξη. Η Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη οδεύει προς υποβάθμιση. Για παράδειγμα, φανταστείτε του χρόνου Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία με ανοιχτά ξενοδοχεία και επιχειρήσεις τουρισμού και εμείς με χρεωκοπημένες ή αγορασμένες από Ιταλούς, Ισπανούς, Τούρκους. Αυτό είναι που κυρίως δεν αντιλαμβάνονται: Όταν οι πάντες δίνουν αθρόα κρατική ενίσχυση στις οικονομίες τους, με δανεικά ή χωρίς, το να μένεις πίσω κρατώντας «εφεδρείες» συνεπάγεται ότι θα βγεις διπλά χαμένος, με μαθηματική βεβαιότητα.
Η πιο εφιαλτική προοπτική είναι ότι θα επιδιώξουν να επαναφέρουν απεχθείς μνημονιακές ρυθμίσεις, όπως ίσως ο υποκατώτατος μισθός και μια γενικευμένη χωρίς προηγούμενο εργασιακή απορρύθμιση. Ο κ. Βρούτσης διαθέτει εκτενές μητρώο σε τέτοιες πατέντες.
Έχετε καταθέσει προτάσεις για τη στήριξη των επιχειρήσεων. Ποιες είναι αυτές;
Σε όλη την Ευρώπη υπάρχει πλήθος παρεμβάσεων σε τρία πεδία.
Το πρώτο πεδίο είναι οι απευθείας (μη επιστρεπτέες) ενισχύσεις. Στη Γερμανία ήδη από τον Μάρτιο εκταμιεύεται ενίσχυση 9 χιλ. ευρώ σε ΜΜΕ, με μέχρι πέντε εργαζόμενους και 15 χιλ. ευρώ για μέχρι δέκα εργαζόμενους. Το σημαντικότερο, στις περισσότερες χώρες αποφασίστηκαν προγράμματα ενίσχυσης του μισθολογικού κόστους. Στη Δανία καλύπτεται από το κράτος το 75% των μισθών των πληττόμενων επιχειρήσεων, με την επιχείρηση να καλύπτει το υπόλοιπο 25% και την υποχρέωση μη απόλυσης. Εδώ, εκτός από τα 8οοευρα σε μικρομεσαίους επιχειρηματίες, ένα ασήμαντο σύνολο 480 εκατ. ευρώ το μέγιστο, δεν έχουμε καμιά άλλη απευθείας ενίσχυση. Κι αυτό πολύ αργά.
Στο αρχικό «Μένουμε Όρθιοι», που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας πριν ένα μήνα, κοστολογούσαμε 8,5 δισ. ευρώ την κάλυψη μισθών και εισφορών επιχειρήσεων καθώς και του 1/6 του περσινού τζίρου ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων. Υπάρχει άλλωστε και το πρόγραμμα SURE.
Το δεύτερο πεδίο είναι οι κάθε είδους αναστολές πληρωμών και απαλλαγές. Στην Πολωνία απαλλάχθηκαν οι ΜΜΕ για τρεις μήνες από τις ασφαλιστικές εισφορές ενώ οι ζημίες από την καραντίνα θα αφαιρεθούν από τον φόρο που θα πληρωθεί για το 2019. Στην Πορτογαλία απαλλάχθηκαν από τις εισφορές για επτά μήνες και παγώνει η πληρωμή φόρων μέχρι 2 χρόνια. Στη Γαλλία το κράτος ανέλαβε ενοίκιο, αέριο και ρεύμα για μικρές επιχειρήσεις. Στην Ισπανία παγώνει η εξυπηρέτηση τόκων και χρεολυσίων στις τράπεζες για ένα χρόνο στην τουριστική βιομηχανία. Ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς.
Εκτός της κάλυψης εισφορών που προανέφερα, είχαμε προτείνει πριν ένα μήνα την αναστολή καταβολής φορολογικών υποχρεώσεων για έξι μήνες και το πάγωμα δανειακών οφειλών για όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση.
Δυστυχώς ακόμη και η έκπτωση ενοικίου (με την οποία η κυβέρνηση ασκεί κοινωνική πολιτική με την τσέπη των ιδιοκτητών) θα πάψει για όσους ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους, δεν υπάρχει κάλυψη δανειοληπτών που είναι φυσικά πρόσωπα και οι τράπεζες δεν υποχρεούνται στην προεξόφληση επιταγών που πήραν παράταση.
Το τρίτο πεδίο και μεγαλύτερο είναι ο δανεισμός με κρατικές εγγυήσεις και ευνοϊκούς όρους. Εδώ κι αν είμαστε απόντες συγκριτικά με δυσθεώρητα πακέτα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αξιοποιώντας τα τουλάχιστον 12 δισ. που μας αντιστοιχούν από το έκτακτο πρόγραμμα PEPP της ΕΚΤ καθώς και την ύπαρξη του μαξιλαριού, πρέπει το κράτος να φροντίσει για δάνεια με εγγύηση του δημόσιου και την αναγκαία μόχλευση. Τώρα, όχι το φθινόπωρο. Και δεν μπορεί να γίνει αυτό με απλές συστάσεις προς τις τράπεζες που έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί τρεις φορές με χρήματα του ελληνικού λαού.
Η μεν επιστρεπτέα προκαταβολή είναι ψίχουλα. Πχ. για επιχείρηση σε αναστολή με 4 εργαζόμενους, περσινό τζίρο 400 χιλ. ευρώ και 10% πτώση στο πρώτο τρίμηνο του ’20, βγαίνει μόνο 933 ευρώ! Το δε ΤΕΠΙΧ, που άνοιξε για δύο μόνο μέρες ενώ ήθελε δεκάδες δικαιολογητικά (ποιοι ήταν έτοιμοι άραγε;), αξιοποιήθηκε από πολύ λίγες επιχειρήσεις και καμιά ανάμεσά τους δεν είναι από αυτές που δεν είχαν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Αν πάει με τέτοια κριτήρια και η υπόλοιπη όποια ρευστότητα, όποτε δοθεί, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων θα μείνει εκτός στήριξης.
Τέλος, είναι αναγκαία μια στρατηγική κρατικής διάσωσης δημόσιων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, τώρα που το καθεστώς της EE για τις κρατικές ενισχύσεις έχει ανασταλεί. Δυστυχώς, ακούμε μόνο για την Aegean. Δεν υπάρχει καμία στρατηγική, ενώ στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης εξαγγέλλουν προγράμματα διάσωσης.
Όπως φαίνεται οι εργαζόμενοι θα πληρώσουν για μία ακόμη φορά το μάρμαρο. Πώς θα μπορούσε να στηριχθεί ο κόσμος της εργασίας;
Το να επιβιώσουν η οικονομία και οι επιχειρήσεις είναι το πρώτιστο και για τους εργαζόμενους. Άρα, πρέπει να αποφύγουμε τη μεγάλη ύφεση. Η ενίσχυση του μισθολογικού και μη κόστους των επιχειρήσεων, η γενναία αναπροσαρμογή της πρόνοιας για τους επιπλέον άνεργους, η προστασία της πρώτης κατοικίας και πάγωμα των πλειστηριασμών αλλά και ένα πρόγραμμα αναβολών παγίων εξόδων και απαλλαγών για τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις που πλήττονται, είναι τα μέτρα στήριξης. Οι εργαζόμενοι για παράδειγμα δεν περιλήφθηκαν στην έκπτωση ενοικίου για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν. Και βέβαια δεν πρέπει να επιτρέψουμε στα εργασιακά ούτε βήμα πίσω, σε μνημονιακές πολιτικές.
Πιστεύετε ότι ο τουρισμός θα μπορούσε να «διασωθεί» κατά την φετινή σεζόν από τους εγχώριους επισκέπτες;
Προφανώς είναι αδύνατο να υποκατασταθούν τα έσοδα από τους ξένους τουρίστες που δεν θα έρθουν. Μπορούν όμως να παρθούν περισσότερα μέτρα εδώ σε σχέση με άλλους τομείς, τόσο για τους εργαζόμενους που φέτος δεν θα εργαστούν όσο και για τις επιχειρήσεις. Απ’ την άλλη μεριά, οι δαπάνες ενός γενναίου προγράμματος εσωτερικού κοινωνικού τουρισμού -εξαγγέλλονται ήδη σε άλλες χώρες, το δε ΕΒΕΑ έχει προτείνει πρόγραμμα 1 δις.– θα βοηθούσαν πολλές περιοχές της χώρας και θα είχαν πολλαπλασιαστική επίπτωση στο ΑΕΠ.
Πολλοί πιστεύουν ότι στον ΣΥΡΙΖΑ διογκώνετε την κατάσταση και ότι καταστροφολογείτε αξιοποιώντας την πανδημία…
Είναι η Κομισιόν που προβλέπει ύφεση 9,7% έχοντας συνυπολογίσει τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, η Morgan Stanley από 6,6% μέχρι 21,3%, ενώ υπάρχουν και δυσμενέστερες εκτιμήσεις από άλλους οργανισμούς. Εύχομαι να μην επιβεβαιωθεί τίποτε από αυτά. Όταν ήμασταν κυβέρνηση, θα θυμάστε την καθημερινή καταστροφολογία ΝΔ και τηλεόρασης για την οικονομία και όχι μόνο. Μέχρι και τέταρτο μνημόνιο διέγνωσαν τον Μάιο του 2018, το οποίο αίφνης εξαφανίστηκε μόλις έγιναν κυβέρνηση. Έχουμε αποδείξει ότι δεν έχουμε τέτοια νοοτροπία ως αντιπολίτευση. Όμως θεωρώ, όπως είπα, τις χαμηλές εκτιμήσεις Σταϊκούρα-Στουρνάρα για την ύφεση πολιτικά σκόπιμες. Για το 2012 ο κ. Στουρνάρας προέβλεπε θετική ανάπτυξη και ήρθε ύφεση -7,3%. Σήμερα είναι διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας. Όπως και τα μνημόνια, έτσι και η παρούσα κρίση είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία να απολιπανθεί η μεσαία τάξη για την οποία τόσο κόπτονται, και να επιβιώσουν μόνον οι πιο δυνατοί. Αν η ύφεση αποδειχτεί μεγαλύτερη από τις εκτιμήσεις τους, θα πουν απλώς ότι έκαναν λάθος…
Πότε εκτιμάτε ότι θα αποτυπωθεί η πλήρης εικόνα των συνεπειών της πανδημίας στην οικονομία;
Όταν ακόμη η επιδημία δεν είχε φτάσει στην Ευρώπη, είχα πει ότι ο μεγάλος ασθενής είναι η παγκόσμια οικονομία, η οποία βρισκόταν ήδη σε καθοδική πορεία, και ότι ενδεχόμενα διεθνή περιοριστικά μέτρα για τον ιό θα πυροδοτήσουν την εκδήλωση μεγαλύτερων συστημικών αδιεξόδων που σχετίζονται κυρίως με την υπερχρέωση. Από το πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, πώς θα πάει η παγκόσμια οικονομία, πόσο θα υποχωρήσει ειδικότερα ο διεθνής τουρισμός και τι μέτρα θα υιοθετηθούν τώρα -και εννοώ τώρα, έστω και με ενάμιση μήνα καθυστέρηση- το φθινόπωρο θα έχουμε μια πρώτη εικόνα. Ενδεχόμενη εκτίναξη της ανεργίας τους τρέχοντες μήνες θα μας δείξει την εσωτερική δυναμική της κρίσης. Αλλά υπάρχει και η διεθνής…
Εάν με βάση και τις προβλέψεις των διεθνών οργανισμών οι ρυθμοί ανάπτυξης στην χώρα το 2021 είναι καλύτεροι συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες, τότε δεν υπάρχει ελπίδα η οικονομική ανάκαμψη να έρθει γρηγορότερα;
Είναι λάθος να συγκρίνουμε τους προβλεπόμενους ρυθμούς ανάκαμψης το 2021. Το σωστό είναι να συγκρίνουμε το σύνολο ύφεσης και ανάκαμψης για το 2020 και ‘21. Από αυτή την άποψη, δεν έχω υπόψη μου κάποια εκτίμηση της Κομισιόν ή άλλων οργανισμών που να διαψεύδει ότι το τραύμα εδώ θα είναι μεγαλύτερο. Σε όλη την Ευρώπη κυριαρχεί το whatever it takes, δηλαδή να γίνει ό,τι χρειάζεται να γίνει για να μείνουν όρθιες οι οικονομίες, ενώ εδώ κυριαρχεί δυστυχώς το let it come, ας έρθει ό,τι είναι να ‘ρθει και βλέπουμε. Αυτό εννοούν με τις «εφεδρείες», που τάχα κρατούν. Αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει. Τι νόημα έχει να μιλάμε με όρους ελπίδας;
Κατά την γνώμη σας ποιοι κλάδοι θα πρέπει να υποστηριχθούν περισσότερο;
Άμεσα θα χρειαστούν στήριξη ο τουρισμός, η εστίαση, οι μεταφορές και όσοι άλλοι κλάδοι κινδυνεύουν περισσότερο. Μεσοπρόθεσμα πρέπει να στηριχτούν ο πρωτογενής τομέας και η μεταποίηση, οι εξαγωγικοί κλάδοι και οι πιο δυναμικοί από την άποψη της προστιθέμενης αξίας και της θέσης τους στις διεθνείς αλυσίδες αξίας. Μέσα στην πανδημία έχει αυθόρμητα ξεκινήσει μια συζήτηση στους ανθρώπους που παράγουν για την αναγκαία παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, το παραγωγικό μοντέλο, και αυτό είναι ό,τι πιο θετικό γέννησε η κρίση.
Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αποκλείετε μία πιθανή εκλογική αναμέτρηση. Είστε έτοιμοι;
Όχι δεν είμαστε έτοιμοι, γιατί βρισκόμασταν σε μια διαδικασία μετασχηματισμού που ανακόπηκε λόγω της πανδημίας. Χωρίς το μετασχηματισμό αυτό σε ένα σύγχρονο, ανοιχτό κόμμα της Αριστεράς που θα αφήσει πίσω του ορισμένες ιδεοληψίες και παλαιοκομματικούς τρόπους λειτουργίας, ένα κόμμα που θα αγκαλιαστεί από μια κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία, από τους παραγωγικούς και τους σκεπτόμενους ανθρώπους, απ’ όλους τους προοδευτικούς ανθρώπους, δεν θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε ξανά τη διακυβέρνηση με όρους προοπτικής. Δεν θα μπορέσουμε καν να υπερνικήσουμε την αντισυριζα μυθολογία, που καλλιέργησε το μιντιακό σύστημα.
Κάποιοι λένε ότι εάν και εφόσον γίνει πραγματικότητα ένα εκλογικό σενάριο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να ηττηθεί και μάλιστα με μεγάλη διαφορά. Το πιστεύετε;
Θα ήταν εγκληματικό να γίνουν εκλογές εν μέσω περιοριστικών μέτρων ενώ εκλογές το καλοκαίρι θα αποτελειώσουν έναν τουρισμό που παραπαίει. Όταν όμως τα περιοριστικά μέτρα θα είναι παρελθόν, είναι δημοκρατικά αναγκαίο να γίνουν πρόωρες εκλογές. Η ΝΔ απέσπασε τη λαϊκή εντολή με τελείως άλλο πρόγραμμα σε τελείως άλλες συνθήκες. Όπως κάναμε εμείς τον Σεπτέμβριο του 2015, οφείλουν και αυτοί να νομιμοποιήσουν με εκλογές όσα κάνουν και θα κάνουν μέσα στην υγειονομική και οικονομική κρίση. Τη νομιμοποίηση δεν την παρέχουν τα ελεγχόμενα μίντια και οι δημοσκοπήσεις αλλά η λαϊκή εντολή.
Αν η ΝΔ πίστευε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κινδυνεύει να ηττηθεί με μεγάλη διαφορά, όπως λέτε, θα προχωρούσε πολύ σύντομα σε εκλογές. Αυτοί είναι που φοβούνται, όχι εμείς.
Θα αξιοποιήσετε την απλή αναλογική για ευρύτερες συνεργασίες;
Εννοείται. Πιστεύαμε πάντα στην απλή αναλογική και το αποδείξαμε. Η απλή αναλογική είναι συνώνυμο της πολιτικής συνεργασιών και προγραμματικών συγκλίσεων. Θα ήταν βλακώδες να είμαστε υπέρ της απλής αναλογικής αλλά να μην έχουμε διάθεση για συνεργασίες.
Θεωρείτε ότι εάν απευθυνθείτε σε πολιτικά κόμματα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου για συμπράξεις ότι θα υπάρξει ανταπόκριση;
Η δυναμική των εξελίξεων λόγω της οικονομικής κρίσης θα είναι τέτοια που θα καμφθούν πολλά από τα μέχρι χθες εμπόδια, όπως βέβαια και ο συσχετισμός των κομμάτων στην κοινωνική βάση. Είναι θέμα χρόνου. Αλλά κι εμείς πρέπει στο μεταξύ να κάνουμε βήματα στο δικό μας μετασχηματισμό.
Αυτό είναι κάτι που θα επιδιωχθεί ούτως ή άλλως;
Είναι απολύτως βέβαιο.
Η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ έχει «παγώσει» ή συνεχίζεται;
Με την κρίση και τις διεργασίες που θα γεννήσει μέσα στην κοινωνία, τα διλλήματα που θα τεθούν σε πολύ κόσμο, τα όρια της διεύρυνσης διευρύνονται εκ των πραγμάτων, και οι συμμαχίες που οφείλουμε να συμπτύξουμε θα είναι πιο πλατιές. Η διακυβέρνηση Μητσοτάκη, όπως ήδη διαφαίνεται, θα περιορίζεται με τον χρόνο σε μια ακραία, συντηρητική, πλουτοκρατική και λαίμαργη μειοψηφία, πραγματικότητα που δεν θα μπορεί να κρύψει καμιά μιντιοκρατία. Όλη την υπόλοιπη κοινωνία, την πλειοψηφία, οφείλει να πασχίσει να την εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
* Ο Γιώργος Τσίπρας είναι βουλευτής Δυτικής Αττικής, αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας ΣΥΡΙΖΑ