Γάζα: Τα τρία σημεία που απειλούν την εκεχειρία Χαμάς – Ισραήλ και τον ρόλο του Ντόναλντ Τραμπ

Η πολυαναμενόμενη εκεχειρία στη Γάζα τέθηκε σε ισχύ πριν από 24 ώρες, αλλά η σταθερότητά της κρέμεται από μια λεπτή κλωστή. Την ώρα που χιλιάδες Παλαιστίνιοι επιστρέφουν στα ερείπια των σπιτιών τους και κομβόι ανθρωπιστικής βοήθειας αναμένουν άδεια εισόδου, τα βλέμματα στρέφονται στον Ντόναλντ Τραμπ, τον άνθρωπο που φέρεται να έχει καθοριστικό ρόλο στο ειρηνευτικό σχέδιο.

Παρά την προσωρινή ηρεμία, αναλυτές τονίζουν πως η κατάπαυση του πυρός είναι το εύκολο κομμάτι. Τα δύσκολα ξεκινούν τώρα — στη φάση της ανταλλαγής ομήρων και κρατουμένων, αλλά κυρίως στη συζήτηση για το ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν οι ισραηλινές δυνάμεις αποσυρθούν. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων παραμένουν τρεις “εκρηκτικές” εκκρεμότητες που απειλούν να τινάξουν στον αέρα την εύθραυστη συμφωνία.

Το πρώτο σημείο είναι το μέλλον της Χαμάς. Το Ισραήλ επιμένει ότι δεν θα ανεχθεί την επιστροφή της οργάνωσης στην εξουσία, την ώρα που η Χαμάς θεωρεί πως η απομάκρυνσή της ισοδυναμεί με πολιτική ήττα. Το δεύτερο σημείο είναι η πλήρης αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Γάζα — μια διαδικασία που το Τελ Αβίβ θέλει να γίνει σταδιακά, υπό όρους ασφαλείας, κάτι που προκαλεί δυσφορία στην παλαιστινιακή πλευρά. Το τρίτο σημείο αφορά το ποιος θα διοικήσει τον θύλακα μετά την εκεχειρία. Οι ΗΠΑ προωθούν τη λύση μιας προσωρινής διεθνούς αρχής υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, αλλά το Ισραήλ και η Χαμάς δείχνουν απροθυμία να παραδώσουν τον έλεγχο.

Στο μεταξύ, η ανταλλαγή κρατουμένων και ομήρων βρίσκεται σε εξέλιξη. Η Χαμάς αναμένεται να απελευθερώσει περίπου 20 Ισραηλινούς, ενώ το Ισραήλ θα αποφυλακίσει 250 Παλαιστίνιους κρατούμενους και 1.700 άτομα που είχαν συλληφθεί στη Γάζα τα τελευταία δύο χρόνια χωρίς επίσημες κατηγορίες. Ωστόσο, από τη λίστα του Ισραήλ απουσιάζουν επτά ονόματα που ζήτησε η Χαμάς, μεταξύ των οποίων οι Μαρουάν Μπαργούτι και Άχμαντ Σααντάτ, θεωρούμενοι «σύμβολα αντίστασης» από τους Παλαιστινίους.

Ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ είχε δεσμευθεί να θέσει το ζήτημα στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ωστόσο το Ισραήλ αρνήθηκε κατηγορηματικά να τους συμπεριλάβει. Αυτή η εξέλιξη αυξάνει τον κίνδυνο εμπλοκής και εντάσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Την ίδια ώρα, 200 Αμερικανοί στρατιώτες καταφθάνουν στο Ισραήλ για να βοηθήσουν στην επίβλεψη της εκεχειρίας, σύμφωνα με το ABC News. Οι πρώτοι έφτασαν ήδη από βάσεις των ΗΠΑ και της Μέσης Ανατολής, ως μέρος διεθνούς αποστολής που θα παρακολουθεί τη διαδικασία ανταλλαγής και την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την πλευρά του, δήλωσε αισιόδοξος πως «η ανταλλαγή θα ολοκληρωθεί με ασφάλεια και αξιοπρέπεια», επιβεβαιώνοντας ότι η Χαμάς έχει αρχίσει να συγκεντρώνει τους ομήρους που θα απελευθερωθούν. Ωστόσο, διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν ότι αν δεν διατηρηθεί η εμπλοκή των ΗΠΑ και αν συνεχιστούν οι εκατέρωθεν καθυστερήσεις, η εκεχειρία κινδυνεύει να καταρρεύσει πριν καν σταθεροποιηθεί.

Η επόμενη εβδομάδα θεωρείται καθοριστική. Αν επιτευχθεί η πλήρης ανταλλαγή και υπάρξει συμφωνία για τη διοίκηση της Γάζας, θα ανοίξει ένα παράθυρο σταθερότητας. Αν όχι, ο κύκλος της βίας μπορεί να ξεκινήσει ξανά — και αυτή τη φορά με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.