«Η Ελλάδα και η Σλοβενία απηχούμε τη φωνή της ΕΕ στο Συμβούλιο Ασφαλείας και είναι ιδιαίτερα σημαντικό αυτή τη στιγμή να είμαστε ενωμένοι», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε κοινές δηλώσεις με Αναπληρωτή Πρωθυπουργό και Υπουργό Εξωτερικών της Σλοβενίας Τάνια Φάγιον (Tanja Fajon) μετά τη συνάντησή τους στη Λιουμπλιάνα.
Όπως ανέφερε, και οι δύο χώρες είναι μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, μοιράζονται κοινές αξίες, αρχές και προκλήσεις και επεσήμανε πως η Ελλάδα προσβλέπει στην περαιτέρω ενίσχυση του συντονισμού Αθήνας και Λιουμπλιάνας για την επερχόμενη ελληνική Προεδρία στο ΣΑΗΕ τον Μάιο.
«Έχουμε μια κοινή προοπτική για τον κόσμο», τόνισε. «Σε πολύ δύσκολους καιρούς, οι ευρωπαϊκές αξίες αποτελούν μια κοινή αίσθηση αρχών και τις υπερασπιζόμαστε σθεναρά, τηρούμε και εφαρμόζουμε πλήρως το διεθνές δίκαιο», ανέφερε.
Κυπριακό: Αισιοδοξία για επανέναρξη συνομιλιών μετά από οκτώ χρόνια ακινησίας
Ο κ. Γεραπετρίτης ταξίδεψε στη Σλοβενία απευθείας από τη Γενεύη, όπου τη Δευτέρα και την Τρίτη συμμετείχε στη διάσκεψη με διευρυμένο σχήμα για το Κυπριακό.
«Πιστεύουμε ακράδαντα στη σημασία της συνέχισης των συζητήσεων», επεσήμανε. «Πιστεύουμε ότι το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών αποτελεί το θεμέλιο για να προχωρήσουμε στην επίλυση του Κυπριακού που θα οδηγήσει στην επανένωση του νησιού».
«Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που καταφέραμε να αναζωογονήσουμε τις συνομιλίες για την Κύπρο. Αυτή είναι ίσως η καλύτερη είδηση που έχουμε ακούσει μετά από 8 χρόνια ακινησίας και αδράνειας».
«Βρισκόμαστε ακόμα πολύ μακριά από την επίτευξη λύσης, η οποία μπορεί να σχεδιαστεί μόνο εντός του πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία», ανέφερε και πρόσθεσε όμως πως είναι σημαντικό ότι οι δύο πλευρές μπορούν να συζητήσουν.
Υπάρχουν κάποια απτά αποτελέσματα που προέκυψαν, όπως ανέφερε: ο διορισμός ενός προσωπικού απεσταλμένου, ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σχετικά με τα επόμενα βήματα, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό και ιδιαίτερα η επόμενη συνάντηση με την διευρυμένη μορφή των πέντε και ένας κατάλογος θετικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
«Πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε», σημείωσε ο Έλληνας υπουργός. «Έχω μια μικρή αισιοδοξία. Δεδομένων των δυσμενών συνθηκών σε όλο τον κόσμο, έχουμε μια μικρή ελπίδα ότι θα μπορούσαμε να έχουμε κάποιες καλές ειδήσεις. Και καλή είδηση θα μπορούσε να είναι μόνο η επανένωση».
Διμερείς σχέσεις: Ενίσχυση συνεργασίας σε οικονομία, τουρισμό και ενέργεια
Ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε ακόμη στην ανάγκη ενίσχυσης των διμερών σχέσεων με τη Σλοβενία στην οικονομία, το εμπόριο, τις επενδύσεις και στον τομέα της ενέργειας.
Στον τουρισμό, υπάρχουν αρκετές αφίξεις και η Ελλάδα είναι δεύτερος αγαπημένος προορισμός των Σλοβένων, με τον Έλληνα υπουργό να σχολιάζει πως «η δεύτερη καλύτερη θέση δεν είναι αρκετή, αλλά θα εργαστούμε για να φτάσουμε στην κορυφή».
Πρωτοβουλία Τριών Θαλασσών: Η Ελλάδα ως «τέταρτη» θάλασσα
Τόνισε ακόμη τη σημασία για ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσών. Η Ελλάδα έγινε το 13ο μέλος το 2023.
«Είναι σημαντικό ότι το Αιγαίο γίνεται «τέταρτη» θάλασσα στο όλο εγχείρημα που ενώνει πολλές χώρες».
«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι αυτή η νότια διάσταση είναι σημαντική, διότι χρησιμεύει για τη γεφύρωση του Νότου και του Βορρά και διευρύνει τις προοπτικές των γεωπολιτικών συμφερόντων στην περιοχή».
Συζητήθηκε επίσης η πρωτοβουλία MED-9. Δεδομένου ότι η Σλοβενία προεδρεύει φέτος, θα υπάρχει στενή συνεργασία. Είναι σημαντικό «να υπάρχουν αυτού του είδους τα περιφερειακά αποτελέσματα, όταν πρόκειται για κοινές προκλήσεις και υποστηρίζουμε πλήρως όλες τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Σλοβενία».
Διεύρυνση της ΕΕ: Ανάγκη επιτάχυνσης της διαδικασίας για τα Δυτικά Βαλκάνια
Μια από τις προτεραιότητες της σλοβένικης προεδρίας είναι η εξωτερική πολιτική της ΕΕ και η διεύρυνση.
«Και οι δύο πιστεύουμε ότι η διαδικασία διεύρυνσης στο πλαίσιο της ΕΕ είναι μια διαδικασία αναζωογόνησης και για την ΕΕ», σημείωσε και πρόσθεσε:
«Έχουν παρέλθει 22 χρόνια από την ατζέντα της Θεσσαλονίκης, η οποία έθεσε το πλαίσιο για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων. Νομίζω πως πρέπει να αναλάβουμε κατάλληλη και ισχυρή δράση για την επιτάχυνση της διαδικασίας προφανώς στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του διεθνούς δικαίου και της αρχής των ίδιων επιδόσεων. Αλλά πρέπει να επισπεύσουμε τη διαδικασία».
«Η διεύρυνση είναι κομβική για την Ευρώπη, χρειαζόμαστε μια συμπεριληπτική Ευρώπη και όσο μεγαλύτερη είναι η Ευρώπη, τόσο ισχυρότερη γίνεται», ανέφερε.
«Ειδικά στις μέρες μας, που χρειάζεται να επιδείξουμε ενότητα και δύναμη. Βεβαίως, υπάρχουν υποψήφιοι σε προ-ενταξιακή διαδικασία και πρέπει να τους ενθαρρύνουμε πλήρως. Μαζί με τη Σλοβενία έχουμε εργαστεί για την παροχή συγκεκριμένων κινήτρων και τεχνογνωσίας. Και θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατό μέσο, προκειμένου να καταστήσουμε δυνατή την πρόοδο στη διαδικασία Διεύρυνσης με έναν ουσιαστικό τρόπο στο μέλλον».
Αμυντική αυτονομία της ΕΕ: Προβληματισμός για μεταφορά κονδυλίων από τη συνοχή
Όσον αφορά την αμυντική αυτονομία της ΕΕ, επεσήμανε πως είναι μία πρωτοβουλία που έχει υλοποιηθεί κατόπιν έντονων προσπαθειών τα τελευταία τρία έτη.
«Είναι σημαντικό η Ευρώπη να καταστεί αυτόνομη και αυτάρκης, «όχι μόνο για την ισχύ των κρατών μελών, αλλά και για την ευημερία των ευρωπαϊκών λαών. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να εκφράσω την ανησυχία μου σχετικά με την πιθανή μεταφορά κονδυλίων από τον τομέα της συνοχής».
«Θεωρώ πως η συνοχή αποτελεί παράγοντα-κλειδί στην Ευρώπη. Είναι η καρδιά της «κοινωνικής» Ευρώπης. Δεν μπορούμε να έχουμε πολλές παραχωρήσεις στον τομέα αυτό».
«Όλοι αναγνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι να αναπτύξουμε τις δυνατότητες του αμυντικού μηχανισμού της ΕΕ. Αλλά, από την άλλη πλευρά, αυτό δεν μπορεί να αποβεί εις βάρος των δαπανών στον τομέα της κοινωνικής συνοχής. Πρέπει να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης του νέου αυτού τρόπου διαμόρφωσης του προϋπολογισμού».
Ουκρανία και Μέση Ανατολή: Έκκληση για ειρήνη και σεβασμό του διεθνούς δικαίου
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή έχουν συγκλονίσει ολόκληρο τον κόσμο», ανέφερε.
«Έχουμε κάποιες θετικές ειδήσεις και από τις δύο πλευρές, αλλά και κάποιες αρνητικές. Η εκεχειρία φαίνεται να μην είναι επαρκής. Πρέπει να διαμορφώσουμε μια νοοτροπία ειρήνης και ευημερίας».
Επεσήμανε πως η σύγκρουση στην Ουκρανία πρέπει να τερματιστεί και τόνισε πως η Ελλαδα στηρίζει μια δίκαιη, συνολική και διαρκή ειρήνη με πλήρη σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Ουκρανίας.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι απλά ένας πόλεμος μεταξύ δύο κρατών, αλλά συνιστά ένα υπαρξιακό ζήτημα για ολόκληρο τον κόσμο».
Στη Μέση Ανατολή, είμαστε βαθιά συγκλονισμένοι από την επανεκκίνηση των εχθροπραξιών στη Γάζα και τον σημαντικό αριθμό ανθρώπινων απωλειών, ανέφερε.
«Κάνουμε έκκληση να γίνει σεβαστή η εκεχειρία. Οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν. Και η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα να ρέει ανεμπόδιστα. Εργαζόμαστε από κοινού προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι αυτή η βοήθεια θα φτάσει σε αυτούς που την έχουν ανάγκη».
«Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα και απρόβλεπτες εξελίξεις στα παγκόσμια ζητήματα, η ανάπτυξη σχέσεων, όπως η δική μας, δεν είναι απλώς σημαντική αλλά κάνει πραγματική διαφορά».
Τουρκία: Ανησυχία για παραβίαση του κράτους δικαίου και των πολιτικών ελευθεριών
Σε ερώτηση δημοσιογράφου μετά το πέρας των δηλώσεων για τα γεγονότα στην Τουρκία, ο ΥΠΕΞ απάντησε:
«Παραχωρήσεις από το κράτος δικαίου και τις πολιτικές ελευθερίες δεν μπορεί να γίνονται ανεκτές. Οφείλονται πειστικές απαντήσεις για κάθε επικαλούμενη παραβίαση τους.»
Τ. Φάγιον: Η Σλοβενία αφοσιωμένη στην επίλυση του Κυπριακού
Από την πλευρά της η υπουργός Εξωτερικών της Σλοβενίας επεσήμανε πως οι δύο χώρες έχουν παρόμοιο τρόπο σκέψης και κοινή μεσογειακή ταυτότητα. Συνεργάζονται σε διάφορους οργανισμούς, μεταξύ άλλων στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και στο EU Med9.
Επεσήμανε πως η συζήτηση ήταν σε θετικό κλίμα και ιδιαίτερα εποικοδομητική. Η σλοβενική προεδρία θα οδηγήσει σε μια ακόμη πιο στενή συνεργασία.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι δύο υπουργοί συζήτησαν για την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Λιουμπλιάνας, σε ενέργεια, καινοτομία και επιστήμη. Όσον αφορά τον τουρισμό, σημείωσε πως η Ελλάδα είναι ο δεύτερος αγαπημένος προορισμός για τους τουρίστες. Η αεροπορική σύνδεση από τη Λιουμπλιάνα στην Αθήνα είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση.
Η κα Φαγιόν αναφέρθηκε ακόμη στο Κυπριακό και σημείωσε πως η Σλοβενία είναι αφοσιωμένη στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Επεσήμανε ακόμη ότι στη συνάντηση συζητήθηκαν οι κοινές προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία και τόνισε «κάθε ευκαιρία για ειρήνη είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Φαγιόν – Δυτικά Βαλκάνια: Στήριξη της ευρωπαϊκής τους πορείας
Ακόμη αναφέρθηκε στη σημασία της διεύρυνσης της Ευρώπης και σημείωσε πως η Σλοβενία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις σε Βόρεια Μακεδονία και Σερβία. Είναι σημαντικό τα Δυτικά Βαλκάνια να συνεχίσουν στον ευρωπαϊκό δρόμο.
Επεσήμανε ότι χρειαζόμαστε μια σταθερή, ειρηνική γειτονιά και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων από την πλευρά τους πρέπει να συνεχίσουν την ευρωπαϊκή πορεία.
Αναφορικά με τη Λευκή Βίβλο της ΕΕ για την άμυνα, επεσήμανε ότι τυχόν μεταφορά ευρωπαϊκών κονδυλίων που προορίζονταν για τη συνοχή στην άμυνα «μπορεί να αποδειχθεί προβληματική».
Πρέπει να κάνουμε περισσότερα και πιο γρήγορα, ώστε η Ευρώπη να είναι αυτόνομη, τόνισε.
Τέλος, η κα Φάγιον εξέφρασε την ανησυχία της για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και υπογράμμισε πως το κράτος δικαίου είναι κλειδί για τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία.
