Καθώς τα ισραηλινά αεροσκάφη έπληξαν στόχους στο Ιράν το πρωί της Παρασκευής, οι ΗΠΑ κινήθηκαν γρήγορα για να αποστασιοποιηθούν από την απόφαση του Μπενιαμίν Νετανιάχου να στοχεύσει την Τεχεράνη σε μια κλιμάκωση που απειλεί με έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή.
Οι μονομερείς επιθέσεις υπέδειξαν την κατάρρευση των προσπαθειών του Ντόναλντ Τραμπ να συγκρατήσει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και σχεδόν σίγουρα ματαίωσαν τις προσπάθειες του Τραμπ να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με το Ιράν που θα εμπόδιζε τη χώρα να επιδιώξει την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
Πιθανότατα θα οδηγήσει επίσης σε ιρανικά αντίποινα που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε έναν μεγαλύτερο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, μια νέα σύγκρουση που ο Τραμπ προσπάθησε δημόσια να αποφύγει.
Καθώς η σκόνη από τις επιθέσεις στην Τεχεράνη εξακολουθούσε να κατακάθεται, ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι περιορίστηκαν στο να αποκαλέσουν την ισραηλινή επιδρομή «μονομερή» ενέργεια και προειδοποίησαν την Τεχεράνη να μην προβεί σε αντίποινα εναντίον των αμερικανικών πρεσβειών και βάσεων στην περιοχή.
«Απόψε, το Ισραήλ έλαβε μονομερή δράση κατά του Ιράν», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο σε ανακοίνωσή του. «Δεν εμπλεκόμαστε σε επιθέσεις κατά του Ιράν και η κορυφαία μας προτεραιότητα είναι η προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή.
«Το Ισραήλ μας ενημέρωσε πως πιστεύει ότι αυτή η ενέργεια ήταν απαραίτητη για την αυτοάμυνά του», συνέχισε. «Ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνηση έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσουν τις δυνάμεις μας και παραμένουν σε στενή επαφή με τους περιφερειακούς εταίρους μας. Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής: το Ιράν δεν πρέπει να στοχεύει συμφέροντα ή προσωπικό των ΗΠΑ».
Αξιωματούχοι και αναλυτές της Ουάσινγκτον ανέμεναν ότι το Ισραήλ θα καθυστερούσε την έναρξη επιθέσεων τουλάχιστον μέχρι να εξαντλήσουν οι ΗΠΑ τις προσπάθειές τους να διαπραγματευτούν μια συμφωνία με το Ιράν. Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής κλήσης τη Δευτέρα, ο Τραμπ είχε προτρέψει τον Νετανιάχου να μην επιτεθεί στο Ιράν, ανέφερε η Wall Street Journal. Αλλά μέχρι την Τετάρτη, ο Τραμπ άρχισε να αποσύρει το μη απαραίτητο προσωπικό από πρεσβείες και βάσεις στη Μέση Ανατολή σε απόσταση βολής από το Ιράν.
«Υπάρχει σαφώς κάποια σύγχυση στη θέση των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή… και κάποιες διαφορές μεταξύ της θέσης των Ηνωμένων Πολιτειών και της θέσης του Ισραήλ», δήλωσε ο Γουίλιαμ Γουσλερ, ανώτερος διευθυντής του Κέντρου Ραφίκ Χαρίρι και των προγραμμάτων Μέσης Ανατολής στο Ατλαντικό Συμβούλιο.
Ήταν απίθανο ο Νετανιάχου να είχε ξεκινήσει την επίθεση αν του δόθηκε ρητά το κόκκινο φως από την κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσε ο Γουέσλερ. Αλλά η κυβέρνηση Τραμπ είχε βιαστικά αποστασιοποιηθεί από την επίθεση και επίσης δεν είχε υπονοήσει ότι θα συμμετείχε στην υπεράσπιση του Ισραήλ από πιθανά ιρανικά αντίποινα. «Τουλάχιστον επισήμως φαίνεται να είναι μια μάλλον ασύμφωνη απάντηση των ΗΠΑ», είπε.
Προσθέτοντας στη σύγχυση, ένας ισραηλινός ραδιοτηλεοπτικός φορέας κοντά στην κυβέρνηση του Νετανιάχου δήλωσε την Πέμπτη ότι οι επιθέσεις ήταν πλήρως συντονισμένες με την Ουάσινγκτον.
Ο απεσταλμένος του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, αναμενόταν να ταξιδέψει στο Μουσκάτ του Ομάν, προκειμένου να διεξάγει έναν έκτο γύρο συνομιλιών με το Ιράν την Κυριακή, σε αυτό που θεωρήθηκε ως η τελευταία ευκαιρία για διπλωματία.
Και τα χτυπήματα πραγματοποιήθηκαν λίγες ώρες αφότου ο Τραμπ είχε προτρέψει δημόσια την κυβέρνηση Νετανιάχου να μην επιτεθεί στο Ιράν, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να λέει ότι πίστευε ότι μια ισραηλινή επίθεση θα «τινάξει στον αέρα» τις διαπραγματεύσεις.
«Θα ήθελα πολύ να αποφύγω μια σύγκρουση», δήλωσε ο Τραμπ από τον Λευκό Οίκο την Πέμπτη. «Είμαστε αρκετά κοντά σε μια αρκετά καλή συμφωνία… Θα προτιμούσα πολύ περισσότερο μια συμφωνία. Όσο πιστεύω ότι υπάρχει μια συμφωνία, δεν θέλω να μπουν, γιατί νομίζω ότι αυτό θα την ανέτρεπε».
Ωστόσο, πυροδοτώντας τις εικασίες ότι οι ΗΠΑ επιδοκίμασαν μια επικείμενη επίθεση εναντίον του Ιράν, σημείωσε ότι ένα χτύπημα θα μπορούσε επίσης να αναγκάσει το Ιράν να κάνει μια συμφωνία που θα περιόριζε τις προσπάθειές του για την απόκτηση πυρηνικών όπλων. «Μπορεί να βοηθήσει στην πραγματικότητα, αλλά θα μπορούσε επίσης να καταστρέψει (τη συμφωνία)», είπε.
Οι επικριτές του λένε ότι η κίνηση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από την περιοχή, που απορρέει από την απόφαση του Τραμπ να εγκαταλείψει την πυρηνική συμφωνία του Ιράν, που ονομάζεται Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης υπό την πρώτη κυβέρνησή του, έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερη πιθανότητα σύγκρουσης στην περιοχή.
Η επίθεση «είχε σαφώς ως στόχο να ματαιώσει τις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης Τραμπ με το Ιράν», δήλωσε ο γερουσιαστής Κρις Μέρφι από το Κονέκτικατ, και αποτελεί «περαιτέρω απόδειξη του πόσο λίγο σεβασμό έχουν οι παγκόσμιες δυνάμεις – συμπεριλαμβανομένων των δικών μας συμμάχων – για τον πρόεδρο Τραμπ».
«Αυτή είναι μια καταστροφή που προκάλεσαν οι ίδιοι ο Τραμπ και ο Νετανιάχου και τώρα η περιοχή κινδυνεύει να οδηγηθεί σε μια νέα, θανατηφόρα σύγκρουση», πρόσθεσε. «Το Ιράν δεν θα ήταν τόσο κοντά στο να κατέχει πυρηνικά όπλα αν ο Τραμπ και ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δεν είχαν αναγκάσει την Αμερική να αποχωρήσει από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, η οποία είχε ενώσει την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Κίνα πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να περιορίσουν με επιτυχία τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν».