Τα επείγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην υγεία τους και απαιτούν ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικών στήριξης στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ανέδειξε η εκδήλωση της Ευρωβουλευτή Έλενας Κουντουρά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 5 Μαρτίου, στο πλαίσιο των δράσεων για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
Η εκδήλωση “Ενδυνάμωση των Γυναικών: Μια Ολιστική Προσέγγιση στην Υγεία και την Ευημερία” επικεντρώθηκε στις σύγχρονες ανάγκες των γυναικών στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση ασθενειών, όπως ο καρκίνος του μαστού και η γυναικολογική υγεία, στην ψυχική υγεία και στα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα. Με κύρια διαπίστωση ότι οι ανισότητες τα έμφυλα στερεότυπα και η έλλειψη ολοκληρωμένων πολιτικών στήριξης αποτελούν εμπόδια, κατατέθηκαν σημαντικές προτάσεις για να στηριχθεί η γυναίκα σήμερα και να διασφαλίζεται το δικαίωμα της σε μία ζωή, όπου η υγεία και η ευημερία της θα είναι προτεραιότητα.
Η Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Έλενα Κουντουρά, μέλος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων FEMM, πρόεδρος της Europa Donna Hellas και μέλος της Ομάδας των Ευρωβουλευτών κατά του Καρκίνου, άνοιξε τη συζήτηση με αναφορά σε όλο το φάσμα των διακρίσεων και των φαινομένων αποκλεισμού που αντιμετωπίζουν σήμερα η γυναίκες στην υγεία τους, σωματική, πνευματική, συναισθηματική και ψυχική. Μίλησε για τον πολλαπλό αντίκτυπο στην κοινωνία, διότι όταν μία γυναίκα σήμερα νοσεί, επηρεάζεται όλο το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον γύρω της. Σύμφωνα με την Έλενα Κουντουρά, τώρα είναι η στιγμή, με ισχυρή πολιτική βούληση και τη συνεργασία όλων, να σχεδιαστεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας και υποστήριξης των γυναικών, που απαιτεί επαρκή χρηματοδότηση σε δομές, υπηρεσίες, στελέχωση προσωπικού και ποιοτικές υπηρεσίες συνολικά για την ευζωία και ευημερία των γυναικών.
Ο Λουκάς Φούρλας, Eυρωβουλευτής της Κύπρου και πρόεδρος της Ομάδας των Ευρωβουλευτών κατά του Καρκίνου, σε μήνυμά του, τόνισε ότι η ανισότητα μεταξύ των φύλων και οι διακρίσεις επηρεάζουν τα δικαιώματα και τις ευκαιρίες των γυναικών να αποφύγουν τους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο και εμποδίζουν την ικανότητά τους να αναζητήσουν και να λάβουν έγκαιρη διάγνωση και ποιοτική φροντίδα. «Απαιτούμε ίση πρόσβαση σε καινοτόμες και υψηλής ποιότητας θεραπείες και φάρμακα για όλους τους ασθενείς. Επιπλέον η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση αποτελούν κλειδιά για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου. Γνωρίζοντας τα συμπτώματα, τους παράγοντες κινδύνου και τους μεθόδους πρόληψης, οι γυναίκες είναι σε καλύτερη θέση να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τους αγαπημένους τους. Η ψυχολογική υποστήριξη είναι επίσης εξαιρετικά ουσιαστική. Αποτελεί ηθική μας υποχρέωση να διασφαλίσουμε ότι κανένας ασθενής που πάσχει από καρκίνο δεν παλεύει μόνος του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη σημασία της κοινότητας και της αλληλεγγύης. Η υποστήριξη από φίλους, οικογένεια, και την ευρύτερη κοινότητα, μπορεί να κάνει τη διαφορά στην αντιμετώπιση του καρκίνου και την ανάρρωση μετά τη θεραπεία. Καθώς προχωρούμε μπροστά θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε από κοινού για να ενισχύσουμε τις γυναίκες αλλά και όλους τους ασθενείς με καρκίνο, όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά και να ζουν τη ζωή τους στο έπακρον. Το θηρίο που ονομάζεται καρκίνος δεν είναι ανίκητο.»
H Όλγα Γεροβασίλη, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Βουλής, βουλευτής Άρτας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ιατρός- ακτινοδιαγνώστρια, στην ομιλία της με θέμα τη “Στήριξη της γυναίκας πέρα από τα συνθήματα: Πολιτικές για πραγματική ισότητα των φύλων” τόνισε την ανάγκη συντονισμένης δράσης για τη βελτίωση της υγείας των γυναικών στην Ευρώπη και ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους.
«Ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και να διεκδικείς τους στόχους σου στην ελληνική περιφέρεια και ειδικά τις προηγούμενες δεκαετίες. Ως γιατρός είδα το χάσμα που υπάρχει στην Υγεία ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Θυμάμαι τις γυναίκες να είναι εκεί για όλους τους άλλους, για τα παιδιά τους, για τους συζύγους τους, για τους παππούδες. Για όλους τους άλλους εκτός από τον εαυτό τους. Είδα πολλές γυναίκες να μένουν πίσω στη διάγνωση γιατί η φροντίδα όλων των υπόλοιπων, οι αγροτικές εργασίες, οι δουλειές στο σπίτι, όλες οι άλλες υποχρεώσεις της καθημερινότητας δεν άφηναν περιθώρια και χρόνο για τις ίδιες. Είδα γυναίκες να έρχονται ακόμη και κρυφά για διάγνωση. Γυναίκες κακοποιημένες. Γυναίκες που φοβόντουσαν μη γίνει γνωστό ένα πρόβλημα υγείας».
Ανέφερε ότι πέντε τουλάχιστον ασθένειες υποδιαγνώσκονται στις γυναίκες και αυτές είναι η καρδιακή προσβολή, η ενδομητρίωση, ο αυτισμός, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας και τα αυτοάνοσα νοσήματα. Ενώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2020, χρονιά που ξεκίνησε η πανδημία, μόνο το 1% της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης επενδύθηκε σε γυναικείες παθήσεις.
Η Όλγα Γεροβασίλη τόνισε ότι η συζήτηση, για το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει μια κεντρική στρατηγική για την υγεία των γυναικών, έχει ήδη αργήσει. «Χρειαζόμαστε μια κεντρική προσέγγιση για την υγεία των γυναικών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που να συμβάλει καθοριστικά στην υπέρβαση του κατακερματισμού της υγειονομικής περίθαλψης , θέτοντας το ελάχιστο όριο των παροχών που θα έπρεπε να είναι δεδομένες. Με απλά λόγια, να γίνει πράξη το Ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος».
Η Φωτεινή Κούβελα, Συντονίστρια του Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής & Φύλου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και πρώην Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων στην Ελλάδα μίλησε για τη “Γυναίκα και το Ευ Ζην στη Σημερινή Ευρωπαϊκή Πραγματικότητα”.
Αναφέρθηκε στις περιφερειακές ανισότητες σε βάρος των γυναικών, σε μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων και με τον κίνδυνο της ανόδου της δεξιάς, στην έξαρση της έμφυλης βίας και στο γεγονός ότι στην ΕΕ γυναίκες έχουν κατά κανόνα μικρότερα ποσοστά απασχόλησης και χαμηλότερες αμοιβές από τους άνδρες.
«Η άνιση πρόσβαση των γυναικών στις υπηρεσίες υγείας στην ΕΕ είναι μία οδυνηρή πραγματικότητα» ανέφερε, φέροντας ως παράδειγμα ότι μία στις δέκα γυναίκες δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες μητρικής φροντίδας κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης. «Η έλλειψη πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας αντανακλά την έλλειψη σεβασμού προς τα δικαιώματα της γυναίκας και του δικαιώματος τους να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων για ζητήματα που τις επηρεάζουν».
Ανέπτυξε τα επιτεύγματα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ 2015-2019, μεταξύ άλλων την εξασφάλιση της δωρεάν προληπτικής ψηφιακής μαστογραφίας, την ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις δημόσιες δομές υγείας για την παροχή νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε γυναίκες ανασφάλιστες και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, τη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλες και όλους τους καρκινοπαθείς.
«Για εμάς η υπεράσπιση της δημόσιας και δωρεάν υγείας είναι η κεντρική μας επιλογή και πολιτική”, τόνισε αναφέροντας ολοκληρωμένο πλέγμα μέτρων ενδυνάμωσης των γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής, ενώ έθεσε ζήτημα αναγκαίων επιμέρους πολιτικών για τις γυναίκες και τα κορίτσια, ενδεικτικά, με τη διεύρυνση των παροχών για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των γυναικών, τη μόνιμη παροχή δωρεάν προϊόντων περιόδου σε όλες τις μαθήτριες και συνταγογράφηση τους για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες γυναικών, το μηδενισμό του ΦΠΑ σε αυτά τα είδη και την καθιέρωση της άδειας περιόδου.
Ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Κώστας Αρβανίτης αναφέρθηκε στα μεγάλα επίδικα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα με επίκεντρο την οπισθοδρόμηση στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. «Είμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: Ή θα προασπίσουμε και θα προχωρήσουμε τα ζητήματα κράτους δικαίου, δικαιοσύνης και ισότητας – θέματα που είχαμε λύσει τον προηγούμενο αιώνα- , τα οποία φαίνεται τα χάνουμε σιγά σιγά. Ή θα πάμε γρήγορα στον προηγούμενο αιώνα για να ξαναμπούμε πάλι σε λογικές αντίστασης. Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη είναι πολύ ανησυχητική…και στην Ελλάδα πολύ ανησυχητική. Η Ακροδεξιά είναι εδώ, η ατζέντα της είναι εδώ και νομοθετούμε πλέον αμυντικά σε αυτήν την αντίληψη». Κάλεσε τους πολίτες να ψηφίσουν στις Ευρωεκλογές: “Η συμμετοχή είναι που βοηθάει τη Δημοκρατία».
Ο Διονύσης Καλαμβρέζος, διατελέσας Πρέσβης της Ελλάδας στο Βέλγιο την περίοδο 2019-2023, αναφέρθηκε στον αγώνα των γυναικών για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους, που ο ίδιος παρακολουθεί στενά από το 1998, από την πρώτη θητεία του στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ, που είχε στην ευθύνη του τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Θυμάμαι τις σπουδαίες Ελληνίδες γυναίκες την εποχή εκείνη, οι οποίες είχαν σηκώσει τη σημαία του αγώνα για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικά των δικαιωμάτων των γυναικών. Όλα τα μηνύματα που βγαίνουν από αυτές τις εκδηλώσεις πρέπει να είναι κοινά σε όλους μας, κοινά στη χώρα μας, διότι πραγματικά θα προκαλέσουν μία μεγάλη σημαντική πρόοδο για όλους μας.»
Η Μιμή Μαρσέλλου, Αντιπρόεδρος της Europa Donna Hellas, , PhD(c), MSc, PT, Ειδική φυσικοθεραπεύτρια Μυοσκελετικών Διαταραχών & Πυελικού Εδάφους εστίασε στη “Σεξουαλική υγεία και ευεξία των γυναικών μετά την επιβίωση”, για την οποία η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών και των γιατρών τους δεν συζητούν. Πρόκειται για ένα ζήτημα υψίστης σημασίας με το οποίο η Μιμή Μαρσέλλου έχει ασχοληθεί ακαδημαϊκά και επί σειρά ετών επαγγελματικά, έχοντας επικεντρωθεί στη φυσικοθεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του ουρογεννητικού συνδρόμου της υποχρεωτικής εμμηνόπαυσης, σε γυναίκες που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού. Εξήγησε τη θεραπευτική δράση της φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους ώστε οι γυναίκες, να επανέλθουν στη σεξουαλική ζωή, υποστηριζόμενες από την επιστήμη και τη σωστή φροντίδα στο γυναικείο σώμα. Τόνισε ότι η επιβίωση πρέπει να συνοδεύεται από χαρά και απόλαυση μετά από τον καρκίνο, και το ταξίδι προς την αποκατάσταση εκτείνεται πέρα από τις θεραπευτικές επιλογές, ιδιαίτερα καθώς η ψυχική υγεία και η ευεξία είναι στενά συνδεδεμένες με την σεξουαλική υγεία μιας γυναίκας και αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της αποκατάστασης. «Ολιστική προσέγγιση της σεξουαλικής υγείας και ευημερίας των γυναικών μετά την επιβίωση σημαίνει αντιμετώπιση της σωματικής και ψυχικής υγείας, που απαιτεί συνεργασία μεταξύ των επαγγελματιών υγείας, των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, των δικτύων υποστήριξης και της κοινωνίας. Μαζί μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι κάθε γυναίκα, μετά την επιβίωση, μπορεί να αγκαλιάσει τη σεξουαλική της υγεία, με αυτοπεποίθηση, ανακτώντας τον έλεγχο της ζωής της και κερδίζοντας εν τέλει την ευημερία της».
Η Αικατερίνη Συμεωνίδου, BA ΜΜΕ & Επικοινωνία, πρώην δημοσιογράφος και παρουσιάστρια, με τη συγκλονιστική βιωματική ομιλία της “Λευκό φλαμίνγκο: Η Μητέρα και η Οικογένεια αντιμετωπίζουν τον καρκίνο της παιδικής ηλικίας” αναφέρθηκε σε όλο το φάσμα των δυσκολιών και εμποδίων τόσο στο στάδιο της νόσου άλλα και μετά την επιβίωση. Αποτελεί επείγουσα ανάγκη, τόνισε, να υπάρξει ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα αναγνωρίζει τις μοναδικές προκλήσεις και το ζωτικό ρόλο της συνεχούς και αδιάλειπτης υποστήριξης στη διευκόλυνση της ανάκαμψής των παιδιών και των οικογενειών, και την ενίσχυση της ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο.
Στα βασικά ζητούμενα είναι η λειτουργία κλινικών αποκλειστικά για τα παιδιά επιζώντες, εξειδικευμένη ομάδα ειδικών για τη μακροχρόνια ολιστική φροντίδα και μια κλινική για τους ενήλικες, όταν πλέον τα παιδιά μεγαλώσουν. Επίσης το ελληνικό μητρώο νεοπλασιών πρέπει να συνδεθεί με το ευρωπαϊκό, καθώς στην Ελλάδα η καταγραφή δεν είναι ακριβής, να υπάρξουν έρευνες για την ποιότητα ζωής των επιζώντων, την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση, να θεσπιστεί μόνιμη εφημερία των παιδογκολογικών τμημάτων και για τους επιζήσαντες, καθώς και μέτρα στήριξης της οικογένειας, όπως η μετάθεση των γονέων δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών στον τόπο θεραπείας των παιδιών, πολύμηνες άδειες στους γονείς και αναγνώριση της 24ωρης φροντίδας στο παιδί.
Η Δρ. Μαρία Δ. Κοτρώτσιου MD PhD, Αισθητικός, Πλαστικός και Επανορθωτικός χειρουργός, Σύμβουλος στην κλινική Πλαστικής Χειρουργικής στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός στην Αθήνα μίλησε επιστημονικά για την “Αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή στη γυναίκα. Η πρόληψη πάντα είναι η καλύτερη θεραπεία”.
«Ο καρκίνος του μαστού αφορά όλες τις γυναίκες χωρίς καμία εξαίρεση», ανέφερε η Μαρία Κοτρώτσιου. Τα τελευταία στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι μία στις έντεκα γυναίκες μέχρι την ηλικία των 74 ετών θα νοσήσει. Περισσότερες από 7.000 γυναίκες στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στην Ευρώπη μειωτική τάση των θανάτων από καρκίνο του μαστού, που οφείλεται στην έγκαιρη διάγνωση και τις πολύ αποτελεσματικές θεραπείες των τελευταίων ετών.
Όταν διαγνωστεί έγκαιρα ο καρκίνος του μαστού μπορεί να είναι ιάσιμος και η γυναίκα μπορεί να ζήσει πολλά χρόνια υγιούς ζωής. Συγχρόνως, οι επιστημονικές εξελίξεις στην αποκατάσταση του μαστού, μετά από ολική ή μερική αφαίρεση του όγκου, επιτρέπει στις γυναίκες που το επιθυμούν να προχωρήσουν στην επανορθωτική επέμβαση και να σβήσουν από το σώμα τους τα σημάδια της νόσου.
Η Νικολέττα Μπουρνόβα, Δικηγόρος, Επιστημονική Συνεργάτης Βουλής των Ελλήνων, Πρόεδρος της Επιστημονικής Οργάνωσης Κοινωνικής Παρέμβασης “ALMA – LIBRE – ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΨΥΧΗ”, με θέμα “H εθνική νομοθεσία είναι παράγοντας ενδυνάμωσης της γυναίκας;”, αναφέρθηκε στην Ημέρα της Γυναίκας ως την ημέρα που μας θυμίζει ότι εμπράκτως η Πολιτεία οφείλει να διαμορφώνει πολιτικές ενδυνάμωσης των γυναικών.
Όσον αφορά το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα, η Νικολέττα Μπουρνόβα τόνισε ότι η νομοθετική πρόοδος αναστέλλεται από τα κοινωνικά στερεότυπα, που ακόμη συντηρούν τις σχέσεις ανισότητας, υποτέλειας της γυναίκας και εν τέλει αποδυναμώνουν την υπόστασή της γυναίκας ως μητέρας, ως επιστήμονα, ως εργαζόμενης, ως ελεύθερης προσωπικότητας.
Χαρακτηριστικά ανέφερε παραδείγματα από τη νομοθεσία για το οικογενειακό δίκαιο που αντιστρατεύεται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τη μη θέσπιση ακόμη στην Ελλάδα της γυναικοκτονίας ως ένα αυτοτελές διακριτό έγκλημα, την ελλιπή υποστηρικτική κρατική υποδομή, και την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού συντονισμού των αρμοδίων υπηρεσιών για την αντιμετώπιση και πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας.
Επισήμανε το ρόλο των οργανώσεων που επιτελούν κοινωνική προσφορά και μίλησε για την ανάγκη διαρκούς ευαισθητοποίησης της κοινωνίας αλλά και παρέμβασης προς την Πολιτεία να ενεργοποιηθεί ουσιαστικά, ώστε «να διαμορφωθούν οι πολιτικές που θα οδηγήσουν πραγματικά και ουσιαστικά σε ελεύθερους ανθρώπους».
