Η Κροατία υιοθέτησε ανήμερα της Πρωτοχρονιάς το ευρώ και εντάχθηκε στο χώρο Σένγκεν, στον οποίο επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των αγαθών, δυο ορόσημα για τη μικρή χώρα των Βαλκανίων που έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από περίπου μια δεκαετία.
Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (τοπική ώρα· στη 01:00 ώρα Ελλάδας), η Κροατία αποχαιρέτισε το νόμισμά της, το κούνα, για να γίνει το 20ό μέλος της ευρωζώνης.
Έγινε επίσης το 27ο κράτος το οποίο εντάσσεται στον χώρο Σένγκεν, την αχανή ζώνη όπου πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς να υποβάλλονται σε ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.
“Η είσοδος στη ζώνη του ευρώ και τη ζώνη Σένγκεν ήταν δύο στρατηγικοί στόχοι“, τόνισε σε δηλώσεις του ο Κροάτης πρωθυπουργός Αντρέι Πλένκοβιτς.
“Κλαμπ ελίτ”
Οι Κροάτες από την πλευρά τους έχουν ανάμικτα συναισθήματα: χαίρονται για την άρση των ελέγχων στα σύνορα, όμως η αλλαγή νομίσματος προκαλεί δυσπιστία.
Τις τελευταίες ημέρες πολίτες κάνουν ουρά έξω από τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης των τραπεζών, καθώς φοβούνται ότι θα υπάρχουν προβλήματα ρευστότητας μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου.
Νωρίς σήμερα ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας έκανε συμβολικά ανάληψη ευρώ από αυτόματο μηχάνημα στο Ζάγκρεμπ.
Εξάλλου πολλοί Κροάτες ανησυχούν ότι η υιοθέτηση του ευρώ θα προκαλέσει άνοδο τιμών, κυρίως καθώς οι εταιρείες θα στρογγυλοποιήσουν προς τα πάνω τις τιμές μετά την αλλαγή νομίσματος.
Όμως ο Μάρκο Πάβιτς, εργαζόμενος σε τουριστικό γραφείο, εκτίμησε ότι “η Κροατία εντάσσεται σε ένα κλαμπ ελίτ”.
Ωστόσο “τίποτα δεν αλλάζει από την 1η Ιανουαρίου, ούτως ή άλλως όλα τα υπολογίζαμε σε ευρώ εδώ και δύο δεκαετίες“, πρόσθεσε ο Νέβεν Μπάνιτς, άλλος εργαζόμενος.
Περίπου το 80% των τραπεζικών καταθέσεων είναι ήδη σε ευρώ στην Κροατία, καθώς οι βασικοί εταίροι της χώρας ανήκουν στην ευρωζώνη, και ο τουρισμός, που συμβάλει σε ποσοστό 20% στο ΑΕΠ της χώρας, τροφοδοτείται από Ευρωπαίους.
Τα μεσάνυκτα ο Κροάτης υπουργός Εσωτερικών Νταβόρ Μποζινόβιτς και η υπουργός Δημόσιας Διοίκησης της Σλοβενίας Σάνια Αγιάνοβιτς Χόβνικ παρέστησαν σε σύντομη τελετή στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, στη διάρκεια της οποίας απομακρύνθηκαν μπάρες από τα σύνορα.
“Σήμερα το βράδυ γιορτάζουμε το νέο έτος, τη νέα Ευρώπη με την Κροατία στη ζώνη Σένγκεν“, δήλωσε ο Μποζινόβιτς, χαρακτηρίζοντας το γεγονός “τελική επιβεβαίωση της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας“.
Ο Κροάτης υπουργός Εξωτερικών Γκόρνταν Γκρλιτς- Ράντμαν παρέστη σε αντίστοιχη τελετή σε συνοριακό φυλάκιο στη μεθόριο με την Ουγγαρία.
Τουρισμός
Η Κροατία δέχθηκε φέτος τέσσερις φορές περισσότερους τουρίστες από όσους κατοίκους έχει και η ένταξή της στη ζώνη Σένγκεν αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στον κλάδο.
Οι μεγάλες ουρές αναμονής στα σύνορα της χώρας με τους γείτονές της της ΕΕ θα αποτελούν παρελθόν. Σήμερα θα κλείσουν 73 μεθοριακά φυλάκια. Στα αεροδρόμια η αλλαγή θα γίνει στις 26 Μαρτίου για τεχνικούς λόγους.
Παράλληλα η κατάσταση στα σύνορα της Κροατίας με τους γείτονές της που δεν ανήκουν στην ΕΕ – τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία—δεν θα αλλάξει.
Ωστόσο η αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης θα παραμείνει μια μεγάλη πρόκληση για τη χώρα. Από τοτε που εντάχθηκε στην ΕΕ η Κροατία ανέλαβε το καθήκον να προστατεύει τα εξωτερικά, χερσαία σύνορα του μπλοκ, μήκους περισσότερων από 1.350 χιλιομέτρων.
Η χώρα βρίσκεται στη λεγόμενη οδό των δυτικών Βαλκανίων την οποία ακολουθούν οι μετανάστες για να εισέλθουν στην ΕΕ, αλλά και λαθρέμποροι όπλων, ναρκωτικών και διακινητές ανθρώπων.
Μετά την άρση των περιορισμών που είχαν υιοθετηθεί λόγω της πανδημίας covid η Κροατία κατέγραψε 30.000 παράτυπους μετανάστες τους δέκα πρώτους μήνες του 2022, αύξηση 1505 σε σχέση με την ίδια περίοδο την προηγούμενη χρονιά.
