Καταιγιστικές οι εξελίξεις στο Ιράν μετά τον θάνατο του προέδρου Ραϊσί, ο οποίος επέβαινε μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας και άλλα επτά άτομα στο μοιραίο ελικόπτερο που κατέπεσε στα βουνά, στο βορειοδυτικό Ιράν, επιστρέφοντας από το Αζερμπαϊτζάν. Μετά από 16 ώρες τα σωστικά συνεργεία με την βοήθεια drone εντόπισαν τα συντρίμμια του ελικοπτέρου. Ο θάνατος του προέδρου βρίσκει τη χώρα σε μία εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία με πολλά ανοιχτά μέτωπα τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και στη Μέση Ανατολή. Η διάδοχη κατάσταση έχει ήδη ξεκινήσει.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του προέδρου της χώρας Εμπραχίμ Ραϊσί και ανακοίνωσε ότι ο πρώτος αντιπρόεδρος Μοχαμάντ Μοχμπέρ αναλαμβάνει καθήκοντα προσωρινού προέδρου και έχει στη διάθεσή του 50 ημέρες για τη διοργάνωση προεδρικών εκλογών, μετέδωσε το επίσημο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
“Βάσει του άρθρου 131 του Συντάγματος, ο Μοχμπέρ αναλαμβάνει να ηγηθεί της εκτελεστικής εξουσίας” και θα πρέπει σε συννενόηση με τους επικεφαλής της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας να διοργανώσει “εκλογές για νέο πρόεδρο εντός 50 ημερών κατά το μέγιστο”, σημείωσε ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν κήρυξε επίσης πενθήμερο εθνικό πένθος στη χώρα για τον θάνατο του προέδρου και επτά άλλων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, κατά τη συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαιναν χθες, Κυριακή, στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας.
“Κηρύσσω πενθήμερο εθνικό πένθος και εκφράζω τα συλλυπητήριά μου στον αγαπητό ιρανικό λαό”, σημείωσε ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν σε ανακοίνωση που εξέδωσε μερικές ώρες μετά την αναγγελία του θανάτου του προέδρου της χώρας.
Ο Μοχμπέρ, όπως ο Ραϊσί, θεωρείται στενός συνεργάτης του Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο στα κρατικά ζητήματα του Ιράν. Ο Μοχμπέρ έγινε πρώτος αντιπρόεδρος το 2021 όταν ο Ραϊσί εξελέγη πρόεδρος.
Παράλληλα η ιρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα ότι μετά τον θάνατο του υπουργού Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν διορίζει προσωρινό υπουργό Εξωτερικών της χώρας τον Αλί Μπαγερί Κανί.
Ύστερα από 16 ώρες αναζήτησης κι ερευνών, τα σωστικά συνεργεία εντόπισαν σε απόκρημνη πλαγιά στο βορειοδυτικό Ιράν τα συντρίμμια του ελικοπτέρου, που μετέφερε τον πρόεδρο του Ιράν, τον υπουργό Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν και άλλους επτά αξιωματούχους. Η ιρανική κρατική τηλεόραση επιβεβαίωσε τον θάνατο του Εμπραχίμ Ραίσι και όλων των επιβαινόντων.
«Ο υπηρέτης του λαού, ο Αγιατολάχ Εμπραχίμ Ραϊσι, ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, έγινε μάρτυρας υπηρετώντας τον λαό» ανέφερε ο εκφωνητής της ιρανικής τηλεόρασης.
Το ελικόπτερο, αμερικανικής κατασκευής, φέρεται να προσέκρουσε σε βουνοκορυφή και να τυλίχθηκε στις φλόγες. Είχε εξαφανιστεί από τα ραντάρ το απόγευμα της Κυριακής ενώ πετούσε πάνω από δασώδη περιοχή υπό βροχόπτωση και πυκνή ομίχλη. Γεγονός που δυσχέρανε και τις προσπάθειες αναζήτησής του με αποτέλεσμα οι ιρανικές Αρχές να ζητήσουν τη βοήθεια άλλων κρατών. Toυρκικό drone εντόπισε πρώτο πηγή θερμότητας στην περιοχή, εκτιμώντας ότι πρόκειται για τα συντρίμμια του ελικοπτέρου.
To πόσο άσχημες ήταν οι καιρικές συνθήκες προφανώς εγείρει ερωτήματα γιατί το ελικόπτερο που μετέφερε τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών, μεταξύ άλλων, επιτράπηκε να πετάξει σε ένα τόσο αφιλόξενο περιβάλλον.
Σε μήνυμά του ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης Αγιατολάχ Χαμενεΐ κάλεσε τους Ιρανούς να μην ανησυχούν για την ηγεσία της ισλαμικής δημοκρατίας, τονίζοντας ότι δεν θα διαταραχθεί το έργο της χώρας. Ανάλογη ήταν και η ανακοίνωση της ιρανική κυβέρνησης, που συνεδρίασε εκτάκτως με μία μαύρη κορδέλα να βρίσκεται στη θέση που καθόταν συνήθως ο Ραίσι.
Η είδηση του θανάτου του Ραίσι έγινε δεκτή με ανάμεικτα συναισθήματα στο Ιράν με πολλούς να θρηνούν και να προσεύχονται στα τεμένη ενώ υπάρχουν και αναφορές για πανηγυρισμούς.
Ο Ιρανός πρόεδρος επέστρεφε από το Αζερμπαϊτζάν, όπου μαζί με τον πρόεδρο Αλίεφ είχαν εγκαινιάσει φράγμα στα σύνορα των δύο χωρών. Ευνοούμενος του Αγιατολάχ Χαμενεΐ κι ένας από τους επικρατέστερους υποψηφίους για τη διαδοχή του ο υπερσυντηρητικός Εμπραχίμ Ραϊσί εξελέγη πρόεδρος το 2021 σε μία αναμέτρηση με την ιστορικά χαμηλότερη προσέλευση. Ηταν ο άνθρωπος που διέταξε την πρώτη απευθείας επίθεση κατά του Ισραήλ, αλλά και την αιματηρή καταστολή των πρόσφατων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Εις βάρος του έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τις μαζικές εκτελέσεις χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων μετά τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ το 1988. Την περίοδο αυτή του δόθηκε το προσωνύμιο «ο Χασάπης της Τεχεράνης’.
«Τώρα το μεγάλο ερώτημα στο Ιράν είναι τι θα συμβεί όταν ο Αγιατολάχ Χαμενεϊ, ο οποίος είναι 85 ετών, πεθάνει; Ποιος θα είναι ο επόμενος ανώτατος ηγέτης; Βασικός υποψήφιος ήταν ο Εμπραχίμ Ραίσι[…] Ολοι αναμέναμε μία σκληρή μάχη για την εξουσία να ξεκινήσει μετά τον θάνατο του Χαμενεϊ, η οποία μπορεί να έχει ήδη ξεκινήσει ύστερα από αυτό το γεγονός» υπογραμμίζει ο πολιτικός αναλυτής Αράς Αζίζι.
