Ο Παιδίατρος-Νεογνολόγος και Συντονιστής Νεογνολογικού Τμήματος ΜΗΤΕΡΑ, Νικόλαος Βουδούρης, «εγκαινίασε» την ενότητα «ΜΗΤΕΡΑ goes live», απαντώντας σε ερωτήσεις για την ασφάλεια του παιδιού στις καλοκαιρινές διακοπές.
Ο κ. Βουδούρης αναφέρθηκε σε ενδεχόμενα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα παιδιά είτε από τη ζέστη, είτε από τον ήλιο και άλλα ατυχήματα.
Παράλληλα, μίλησε και για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προσεγγίσουν οι γονείς τα παιδιά τους, να ενδιαφερθούν για τα συναισθήματά τους και να αξιοποιήσουν κατάλληλα τον ελεύθερο χρόνο τους.
Μεταξύ άλλων, ο Παιδίατρος-Νεογνολόγος και Συντονιστής Νεογνολογικού Τμήματος ΜΗΤΕΡΑ απάντησε σε ερωτήσεις όπως:
- Τι πρέπει να περιλαμβάνει το φαρμακείο των διακοπών.
- Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε τσίμπημα από μπλε, μωβ Μέδουσα.
- Τι αντηλιακό πρέπει να χρησιμοποιούμε και κάθε πότε.
- Τι κάνουμε σε περίπτωση ηλίασης και πώς θα το καταλάβουμε.
Δείτε παρακάτω ολόκληρη τη συζήτηση:
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Διαβάστε, αναλυτικά, όλες τις συμβουλές του παιδιάτρου, Νίκου Βουδούρη, για το καλοκαίρι και τα παιδιά μας:
Γιατρέ, τι πρέπει να περιλαμβάνει το φαρμακείο των διακοπών;
Ξεκινώντας τις διακοπές δεν θα πρέπει να μας βρει ανέτοιμους οποιοδήποτε ατύχημα ή οποιοδήποτε μικροπρόβλημα. Πρέπει να έχουμε μαζί μας πάντα αντιπυρετικά, παρακεταμόλη και ιβουπροφαίνη για να δώσουμε εναλλάξ σε περίπωση που κάνει το παιδί πυρετό. Στην περίπτωση που έχει πόνους είναι καλό και παυσίπονα να έχουμε μαζί μας αλλά και ένα αντισηπτικό σε περίπτωση που έχουμε κάποιο μικροτραυματισμό. Και αυτό να είναι είτε με ιώδιο είτε χωρίς ιώδιο.
Να έχουμε μαζί μας αντισταμινικά σε σιρόπι και αντισταμινικές αλοιφές κορτιζονούχες, κατά βάση, στην περίπτωση που προκύψει κάποιο τσίμπημα από κουνούπια, σφήκες, μέλισσες, από οποιοδήποτε ζωύφιο που να μας δυσκολέψει ώστε να μην τρέχουμε την τελευταία στιγμή για να βρούμε αντισταμινικά. Επίσης, καλό είναι να υπάρχει και μια εντομοαπωθητική αλοιφή ή ένα εντομοαπωθητικό σπρέι. Προτιμούμε να είναι με φυτικά προϊόντα και με βάση τη σιτρονέλα. Καλό είναι να υπάρχουν και ηλεκτρολύτες. Ένα φακελάκι με ηλεκτρολύτες. Γιατί πολλά παιδιά είτε από τον ήλιο κάνουν αντίδραση, ηλίαση και αφυδατώνονται, είτε μπορεί να συμβεί κάποιο επεισόδιο με εμετούς ή διάρροιες. Και βεβαίως τα παιδιά που έχουν ειδικά προβλήματα θα πρέπει να έχουν πάντα τα φάρμακά τους μαζί. Αν τα παιδιά έχουν σοβαρές αλλεργίες πρέπει να έχουν μια ένεση αδρεναλίνης μαζί τους. Όσα έχουν ειδικά προβλήματα επιβάλλεται να έχουν τα φάρμακα μαζί τους και το τηλέφωνο του γιατρού τους ή του Κέντρου Υγείας που είναι κοντά τους ώστε να επικοινωνήσουν μαζί τους.
Στην περίπτωση που μας τσιμπήσει μέδουσα, τι κάνουμε;
Το επίκαιρο θέμα. Είναι ένας προβληματισμός μεγάλος αν μας τσιμπήσει, δηλαδή στην ουσία έρθει σε επαφή μαζί μας. Σε εκείνη την περίπτωση, αμέσως χρησιμοποιούμε θαλασσινό νερό και πλένουμε το σημείο που ήρθε σε επαφή με τη μέδουσα. Προσπαθούμε σε δεύτερη φάση να διώξουμε τα πλοκάμια της μέδουσας, χρησιμοποιώντας αρχικά μαγειρική σόδα σε αναλογία μισό μισό με θαλασσινό νερό. Δεν προσπαθούμε να απομακρύνουμε τα πλοκάμια με τα χέρια μας, γιατί αυτομάτως μεταφέρουμε το δηλητήριο και σε άλλο σημείο του οργανισμού μας.
Με ένα σκληρό χαρτί, με μια κάρτα απομακρύνουμε τα πλοκάμια, ούτως ώστε να παύσει η επαφή με τη μέδουσα και το δηλητήριο που αφήνει. Μετά μπορούμε να εφαρμόσουμε πάγο στο σημείο εκείνο γιατί πονάει. Επίσης, αν έχουμε παυσίπονα να δώσουμε για να μην πονάει το παιδί ή εμείς, αν τσιμπήσει εμάς, καλό είναι να δώσουμε. Και τελειώνοντας μπορούμε να βάλουμε μια αντισταμινική αλοιφή ή κορτιζονούχα αλοιφή για να διώξουμε τον ερεθισμό που έχει δημιουργηθεί από τη μέδουσα. Κατά βάση ποιος είναι ο κανόνας; Η πρόληψη. Να έχουμε το νου μας στα παιδιά μας, να μην έρθουν σε επαφή γιατί θα μας ταλαιπωρήσει η διαδικασία της αντιμετώπισης, αλλά και αν συμβεί αυτό, τα μέτρα είναι απλά και πρακτικά και μπορούν να δώσουν λύσεις και να δώσουν και ένα αποτέλεσμα ώστε να μη χάσουμε τις διακοπές μας.
Κάθε πόση ώρα πρέπει να βάζουμε αντηλιακό στο παιδί;
Αυτό είναι το βασικό. Η ηλιοπροστασία είναι πολύ βασική για το παιδί. Δεν εκθέτουμε τα νεογέννητα στον ήλιο. Όταν τα εκθέτουμε, πρέπει να φοράνε καπέλο και φανελάκι. Στα μεγαλύτερα και στα παιδιά άνω των 6 μηνών εφαρμόζουμε αντηλιακό κάθε δύο ώρες. Πολύς κόσμος βάζει το αντηλιακό πηγαίνοντας για να κάνει το μπάνιο και μετά το ξεχνάει. Μένει εκεί και παθαίνει ηλιακά εγκαύματα. Και, ξέρετε, η ηλιακή ακτινοβολία δημιουργεί επιπλοκές από το δέρμα και σε όλο τον οργανισμό και αφυδατώνει τον οργανισμό. Επομένως ανανεώνουμε το αντηλιακό μας κάθε δύο ώρες. Προτιμούμε δείκτες προστασίας πάνω από 20 και όχι πολύ υψηλούς γιατί είναι χημικά από ένα επίπεδο και πάνω. Με φυσικούς λοιπόν δείκτες προστασίας στα μικρότερα παιδιά.
Τι κάνουμε σε περίπτωση ηλίασης και πώς θα το καταλάβουμε;
Η έκθεση στον ήλιο και ταυτόχρονα οι πολλές ώρες μέσα στη θάλασσα ταλαιπωρούν το παιδί και γι αυτό, πέραν των αντηλιακών, θα πρέπει να δίνουμε πάρα πολλά υγρά ενδιάμεσα στα παιδιά μας. Πώς θα το καταλάβουμε; Εάν έχει πονοκέφαλο το παιδί μπορεί να σηκώσει δεκατική πυρετική κίνηση ή να κάνει και ρίγος, να τρέμει. Οπότε είναι σημεία αυτά ότι το παιδί έχει ηλίαση. Έχει δηλαδή πονοκέφαλο, δεκατική πυρετική κίνηση, ρίγος και σημεία αφυδάτωσης. Στεγνώνει το δέρμα, στεγνώνουν το στόμα και η γλώσσα. Οπότε ενυδατώνουμε το παιδί. Το βάζουμε σε σκιερό μέρος και κατά διαστήματα όταν κολυμπάμε ή όταν κάνει τα παιχνίδια στη θάλασσα, θα πρέπει να το ενυδατώνουμε.
Ποιες είναι οι πρώτες βοήθειες που καλό είναι να γνωρίζουν οι γονείς σε μια κρίσιμη κατάσταση;
Το πρώτο θέμα είναι τα ατυχήματα που συμβαίνουν. Έχουμε πάρα πολλά παιδιά που χτυπάνε, πέφτουν. Έχεις ένα κόψιμο. Έχεις ένα τραύμα. Γι αυτό είπαμε πριν στο βαλιτσάκι των διακοπών θα πρέπει να έχουμε πάντα ένα αντισηπτικό για να καθαρίσουμε το τραύμα. Να έχουμε σε περίπτωση μικρού χτυπήματος παγοκύστες ή ένα μπουκάλι παγωμένο ώστε να το βάλουμε στο χτύπημα και βεβαίως, αν παρουσιάσει κάποια αλλεργική αντίδραση, να χορηγήσουμε αντισταμινικό. Αν έχει φαγούρα, αν έχει πρηξίματα, οιδήματα το παιδί, θα πρέπει να δώσουμε αντισταμινικό και στην περίπτωση που έχουμε ηλίαση να το ενυδατώσουμε. Και βεβαίως, το οποίο είναι το άλλο θέμα μας, είναι οι περιπτώσεις το παιδί να καταπιεί νερό στη θάλασσα ή να έχει ένα επεισόδιο πνιγμού. Εκεί βεβαίως πρέπει να ξέρουμε κάποιους κανόνες πρώτων βοηθειών και να καλέσουμε αμέσως στο γιατρό ή το Κέντρο Υγείας, να καλέσουμε το ΕΚΑΒ για να μας δώσει τις πρώτες βοήθειες.
Αν το παιδί δεν πίνει ηλεκτρολύτες, υπάρχει κάτι άλλο που μπορούμε να δώσουμε;
Υπάρχουν πάρα πολλά σκευάσματα. Τα περισσότερα παιδιά τα κλασικά σκευάσματα δεν τα δέχονται παρότι έχουν τροποποιήσει τις γεύσεις για να είναι προσιτά σε αυτά. Αλλά μπορούμε και μόνοι μας να φτιάξουμε. Οι ηλεκτρολύτες έχουν νάτριο και χλώριο. Επομένως αλάτι. Βάζουμε σε ένα ποτηράκι με νερό μια κουταλιά αλάτι, ένα κουταλάκι ζάχαρη, τη γλυκόζη, γιατί η αφυδάτωση είναι και υπογλυκαιμία. Πέφτει το ζάχαρο. Και μας ενδιαφέρει και το κάλιο φυσικά. Κάλιο έχουν η μπανάνα, το πορτοκάλι και η πατάτα. Δηλαδή, αν μπορέσουμε να φτιάξουμε μόνοι μας ένα μείγμα για να το δώσουμε στα παιδιά ή αν για τα κλασικά σκευάσματα που είναι για την αφυδάτωση συνεννοηθούμε με το παιδί. Δηλαδή ξέρουμε ότι του αρέσει η πορτοκαλάδα, η λεμονάδα, η μπανάνα. Τότε ας ρίξουμε λίγο από αυτά μέσα στο διάλυμα των ηλεκτρολυτών.
Τι κάνουμε για το τσίμπημα μέλισσας και συγκεκριμένα σε μωρό 6 μηνών. Πώς το αντιμετωπίζουμε;
Πρώτα από όλα δεν πρέπει να υπάρξει πανικός γιατί ελάχιστα παιδιά έχουν σοβαρές αλλεργίες και μπορούν να κινδυνεύσουν. Πώς μπορούμε να το καταλάβουμε ότι μπορεί να κινδυνεύσει; Αν αρχίζουν και πρήζονται χείλη και μάτια. Οπότε τότε πρέπει να κινηθούμε λίγο πιο γρήγορα. Στο σημείο εκείνο που τσίμπησε η μέλισσα, υπάρχει το κεντρί. Βγάζουμε το κεντρί. Η σφήκα δεν αφήνει κεντρί, οπότε δεν ψάχνουμε για κεντρί. Έχουμε, όπως είπαμε, κάποια αντισταμινική αλοιφή ή αμμωνία που μπορεί να εφαρμόσουμε στο σημείο εκείνο και μετά να βάλουμε κορτιζονούχα αλοιφή. Ταυτόχρονα, αν το παιδί έχει φαγούρα, πρέπει να δώσουμε ένα αντισταμινικό από το στόμα.
Επιστρέφοντας σε ένα προηγούμενα ερώτημα για τους ηλεκτρολύτες, σε τι δοσολογία τους δίνουμε;
Ανάλογα με την ηλικία. Σε ένα παιδί μέχρι ενός έτους μπορεί να δώσουμε μέχρι και δύο φακελάκια την ημέρα. Διαλύουμε ένα φακελάκι σε ένα ποτήρι με νερό και το παιδί το πίνει σιγά σιγά. Αν έχει κάνει εμετούς, το δίνουμε δύο ώρες μετά τον τελευταίο εμετό, για να έχουν φύγει οι τοξίνες, όποιες τοξίνες μας έχουν δημιουργήσει το πρόβλημα των εμετών. Να φύγουν, να αποβληθούν και αρχίζει μετά η σταδιακή χορήγηση. Μέσα σε μία ώρα να πιει ένα ποτήρι νερό και αν το δεχτεί, τότε αρχίζει η επανασίτιση με ελαφρά διατροφή, τύπου υδατάνθρακες, δηλαδή πατάτες, ρύζι, μακαρόνια και πρωτεΐνη, βεβαίως, κρέας, κοτόπουλο, ψάρι. Και στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να δώσουμε μέχρι 3 φακελάκια την ημέρα.
Στην περίπτωση που τα παιδιά κάνουν πολλές βουτιές, υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν για να αποφύγουν την ωτίτιδα;
Δεν θα αποτρέψουμε τα παιδιά να κάνουν τις βουτιές γιατί είναι ένα κομμάτι διασκέδασης και απόλαυσης και ταυτόχρονα εξοικειώνονται με το νερό. Δεν πρέπει να είμαστε συνέχεια μη και μη και πρόσεχε στις διακοπές. Αν όμως έχουμε ένα ευαίσθητο παιδί, το οποίο εύκολα κάνει εξωτερικές ωτίτιδες, υπάρχουν ειδικές σταγόνες τις οποίες χορηγούμε για να αποτραπεί η συγκέντρωση του υγρού στον έξω ακουστικό πόρο. Ταυτόχρονα στα παιδιά, τα οποία έχουν ευαισθησία, χρησιμοποιούμε ειδικές ωτοασπίδες σε συνεννόηση με τον ΩΡΛ μας.
Για την έκθεση στον ήλιο. Πόση ώρα είναι καλό γενικότερα να κάθονται τα παιδιά στον ήλιο;
Οι ώρες που πρέπει να πηγαίνουν να κάνουν το μπάνιο τους θεωρητικά είναι πριν τις 11 το πρωί και μετά τις 4 το απόγευμα. Αν είναι τα πρώτα μπάνια, η έκθεση στον ήλιο πρέπει να είναι σταδιακή, σιγά σιγά, για να μη γίνουν εγκαύματα. Αν όμως είναι στην πορεία του καλοκαιριού και έχουν κάνει και άλλα μπάνια, δεν έχουμε πρόβλημα με το χρόνο που θα κάνει το μπάνιο. Αν παίρνει τα μέτρα του, δηλαδή φοράει το καπέλο, φοράει ένα φανελάκι, βάζει τα αντηλιακά, δεν μας πειράζει ο χρόνος που θα κάνει το μπάνιο του. Απλώς να μην είναι ώρες της μεγάλης ηλιακής ακτινοβολίας.
Επηρεάζει το θαλασσινό νερό το έκζεμα και την ατοπική δερματίτιδα;
Εξαρτάται το έκζεμα και ποια είναι η αιτία που το προκάλεσε. Ατοπική δερματίτιδα, έκζεμα, δερματίτιδα εξ επαφής είναι ίδιοι όροι με άλλα ονόματα. Αν την ατοπική δερματίτιδα, το έκζεμα, μας το έχει προκαλέσει κάποιος παράγοντας που σχετίζεται με τη θάλασσα, το αντηλιακό, τα φύκια της θάλασσας, το αλάτι του θαλασσινού νερού, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Όμως η πλειοψηφία των παιδιών (το 95%) έχουμε δει στην πράξη ότι όταν κάνει τα μπάνια της, βλέπει ραγδαία βελτίωση στο πρόβλημα. Δηλαδή πρακτικά ο ήλιος και η θάλασσα φαίνεται ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών δρουν θετικά και για αυτό βλέπουμε μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου μια μείωση των δερματίτιδων αυτού του τύπου.
Πρέπει να βάλουμε αντηλιακό σε ένα μωρό 6 μηνών;
Ναι, από 6 μηνών μπορούμε να βάλουμε αντηλιακά. Σε μικρότερα παιδιά δεν βάζουμε. Όχι για κάποιο λόγο ότι δηλαδή μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα αλλά γιατί δεν μας προστατεύει. Δεν παράγουν μελανίνη για να προστατευθούν τα νεογέννητα. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Όταν το βάζεις στον ήλιο με αντηλιακό και νομίζεις ότι το προστατεύει, δεν προστατεύεται. Από 6 μηνών και μετά βάζουμε αντηλιακό δείκτη προστασίας πάνω από 20 και μέχρι 30. Όχι υπερβολές εκεί γιατί είπαμε είναι με φυσικά φίλτρα και προστατεύεται φυσικά το παιδί. Δεν χρειάζονται αντηλιακά πενηνταριά, εξηντάρια. Γιατί είναι χημικά τα φίλτρα. Επομένως από 6 μηνών βάζουμε αντιηλιακό στη λογική που είπαμε και πριν, που το ανανεώνουμε κάθε δύο ώρες.
Για το σταφυλόκοκκο. Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε το απλό σπυρί και το σταφυλόκοκκο; Και φυσικά τι κάνουμε αν το παιδί έχει σταφυλόκοκκο;
Το καλοκαίρι τους ζεστούς και θερμούς μήνες βλέπουμε μια έξαρση του σταφυλόκοκκου και κυρίως στην παραλία που είναι η υγρή άμμος. Εκεί παίζουν τα παιδιά και εκεί είναι ένας χώρος μετάδοσης του σταφυλόκοκκου. Ο σταφυλόκοκκος ζει μέσα στις κοιλότητες του οργανισμού, κατά βάση στη μύτη. Τα παιδιά, ξύνουν τη μύτη τους… Μετά τα τσιμπάει ένα κουνούπι, ένα έντομο… μετά ξύνοντας το σημείο που τσιμπήθηκε, κολλάει το μικρόβιο και εκδηλώνεται μια δερματική λοίμωξη. Το απλό τσίμπημα φαίνεται στην κορυφή.
Ο σταφυλόκοκκος είναι κάτι εκτεταμένο και μοιάζει με έγκαυμα, δηλαδή ξεφλουδίζει το δέρμα και μοιάζει σαν να το έχουμε κάψει από τσιγάρο. Κυρίως είναι γύρω από τη μύτη, γιατί εκεί είπαμε φωλιάζει ο σταφυλόκοκκος. Οπότε ξεκινάει γύρω από τη μύτη. Στο σημείο γύρω από τη μύτη είναι λίγο δύσκολο και όταν δούμε σπυράκια γύρω από τη μύτη, πρέπει άμεσα να επικοινωνήσουμε με το γιατρό μας, γιατί θα χρειαστεί αντιβίωση. Στα άλλα δε σημεία εφαρμόζουμε αντιβιοτικές αλοιφές και αντισηπτικά, αλλά θέλει προσοχή γιατί κολλάει πολύ εύκολα. Για αυτό να έχουμε το νου μας το καλοκαίρι. Το θερμό και υγρό κλίμα είναι που μεταδίδουν το σταφυλόκοκκο.
Για την αποστείρωση τώρα στις διακοπές. Ένα παιδί πέντε μηνών θα μπορούσε να τη σταματήσει;
Η αποστείρωση έχει τη λογική ώστε τα σκεύη τα οποία χρησιμοποιεί το παιδί να μη μεταφέρουν κάποιο μικρόβιο στη στοματική κοιλότητα του παιδιού. Το παιδί από τριών μηνών και μετά περνάει στο στοματικό στάδιο, στην ψυχοκινητική του εξέλιξη. Τι σημαίνει στοματικό στάδιο; Ότι βάζει τα πάντα στο στόμα, τα χέρια, τα αντικείμενα. Οπότε η έννοια της αποστείρωσης μετά τον τρίτο μήνα δεν έχει πολλή αξία. Παλιότερα την εφαρμόζαμε μέχρι 6 μηνών, αλλά στην πράξη είδαμε ότι από τριών μηνών δεν έχει αξία και επομένως αποστειρωτές, που είναι και βάρος, για τις διακοπές, δεν το κουβαλάμε μαζί μας στην ηλικία των 5 μηνών. Και πλένουμε τα σκεύη του παιδιού, όπως πλένουμε τα πιάτα μας κάθε μέρα.
Ο κόσμος ρωτάει για την ατοπία και αν επιτρέπεται η χρήση πισίνας
Οι πισίνες, οι οποίες χρησιμοποιούν χλώριο και είναι φρεσκοχλωριωμένες, δημιουργούν μια δερματίτιδα. Οι πισίνες που χρησιμοποιούν όζον ή άλλες τεχνολογίες δεν είναι επικίνδυνες για το έκζεμα. Στην πράξη το βλέπεις αλλά γενικώς μόνο αν είναι το χλώριο σε μεγάλη ένταση μπορεί η κατάσταση στα παιδιά που έχουν ευαισθησία σε κάποιους συγκεκριμένους τύπους ατοπικής δερματίτιδας να επιδεινωθεί.
Προληπτικά η λήψη προβιοτικών βοηθάει;
Είναι ένα μεγάλο ζήτημα η λήψη προ- πρε- συμβιοτικών και αυτά είναι μια μόδα της εποχής. Οι μελέτες δεν έχουν κατασταλάξει απόλυτα. Βοηθάει στο μικροβίωμα του εντέρου και φαίνεται ότι μια καλή χλωρίδα του εντέρου δυναμώνει τον οργανισμό. Άλλωστε, το έντερο πια έχει αναχθεί σε κορυφαίο όργανο. Το αποκαλούν δεύτερο εγκέφαλο του οργανισμού μας. Η χρήση στα νεογέννητα σε ποσοστό 60% έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει στους κολικούς, μέχρι τεσσάρων μηνών που υπάρχουν οι κολικοί. Γίνεται χρήση προβιοτικών σε αυτή την ηλικία. Στα μεγαλύτερα παιδιά, όπου έχουν μια δυσκοιλιότητα ή μια ευκοίλια πάλι, τα χρησιμοποιούμε με καλά αποτελέσματα. Και βεβαίως αν γίνεται λήψη αντιβιοτικών ή κάποιων σκευασμάτων που δρουν άσχημα στο έντερο, χρησιμοποιούμε τα προβιοτικά. Στην καθημερινότητα δεν θα έλεγα ότι είναι πρώτη επιλογή.
Αν ένα παιδί έχει πολύ κερί στο αυτί, υπάρχει κάποιος φυσικός τρόπος να το αντιμετωπίσουμε;
Ναι, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πρακτική παραδοσιακή μέθοδο που είναι το ελαιόλαδο. Εφαρμόζουμε δύο σταγόνες καθημερινά. Το βάζουμε σε ένα σταγονόμετρο ή σε ένα βαμβάκι και το βάζουμε στο αφτί του παιδιού. Δύο σταγόνες μια φορά την ημέρα για 10 με 15 μέρες και με το μπάνιο στη θάλασσα ή στην μπανιέρα με το ζεστό νερό, το περισσότερο κερί φεύγει, απελευθερώνεται ή τέλος πάντων έρχεται προς τα έξω και είναι εύκολο όταν πάτε στον παιδίατρο ή σε έναν ΩΡΛ, να το βγάλει νωρίτερα. Και υπάρχουν και διάφορα έτοιμα αν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε ελαιόλαδο. Είναι έτοιμες σταγόνες με βάση έλαια που τις εφαρμόζουμε και φεύγει πιο εύκολα το κερί. Δεν είναι όμως τόσο κακό το κερί γιατί το κερί προστατεύει από τα μικρόβια και από τις σκόνες γιατί κολλάνε σε αυτά και δεν προχωρούν μέσα στο αυτί να κάνουν ωτίτιδες. Μόνο αν είναι πάρα πολύ το κερί και εμποδίζει την ακοή του παιδιού ή εμποδίζει την ωτοσκόπηση του γιατρού να δει το αυτάκι, για να δει καλά το τύμπανο μέσα. Σε αυτές τις περιπτώσεις.
Σε περίπτωση που τα μωρά έχουν πυρετό και έχει παράλληλα και καύσωνα, υπάρχουν κάποιες συμβουλές που μπορούμε να δώσουμε για το πώς να προσφέρουμε σε αυτά ένα πιο άνετο περιβάλλον;
Όταν έχει πυρετό, εννοούμε πάνω από 38, δίνουμε τα αντιπυρετικά. Επικοινωνούμε με τον γιατρό μας βεβαίως να βρούμε την εστία του πυρετού και την αιτία, και ταυτόχρονα ενυδάτωση. Ενυδατώνουμε το παιδί, να πίνει δηλαδή τα υγρά του. Επίσης πρέπει να ξεφύγουμε από την παραδοσιακή μέθοδο. Έχει το παιδί πυρετό; Το ντύνουμε από την κορυφή μέχρι τα νύχια. Δηλαδή έχει το παιδί ένα 38- 39, αν το ντύσουμε, θα το κάνουμε 40 από μόνοι μας. Επομένως όταν έχει πυρετό, βγάζουμε τα ρούχα, το απελευθερώνουμε, το ενυδατώνουμε και δίνουμε τα αντιπυρετικά. Η μόνη περίπτωση που σκεπάζουμε το παιδί είναι αν έχει ρίγος. Στην έναρξη του πυρετού το παιδί μπορεί να τρέμει. Αν τρέμει, είναι από το ρίγος. Σε εκείνη την περίπτωση, το σκεπάζουμε και όταν σταματήσει να τρέμει, τότε είναι πιο ροδοκόκκινο. Τότε του κάνουμε και ένα χλιαρό μπάνιο.
Αν είναι 40 ο πυρετός, το μπάνιο δεν μπορεί να είναι κρύο γιατί σοκάρεται το παιδί αν το κάνει στους 20 με 25 βαθμούς. Πονάει, κρυώνει όταν το βάζουμε στην μπανιέρα. Άρα το μπάνιο μας θα πρέπει να είναι ως στους 37 με 38 βαθμούς. Να το ρίξουμε σιγά σιγά, να είναι καλά ανεκτό και πέφτει έως ότου να δράσει το αντιπυρετικό. Επομένως ενυδάτωση. Αφαιρούμε τα ρούχα και κάνουμε ένα χλιαρό προς ζεστό μπανάκι.
Και σε περίπτωση που τα παιδιά δεν θέλουν να φάνε, μπορούμε να κάνουμε κάτι;
Αυτό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα της ελληνικής κοινωνίας. Αν το παιδί στα καλά καθούμενα ή γενικώς δεν τρώει; Ξαφνικά δεν τρώει ή ευρύτερα, έχει τις δικές του σιτιστικές ιδιαιτερότητες;
Να απαντήσουμε ευρύτερα…
Ευρύτερα. Αν ένα παιδί παίρνει καλό βάρος, δεν μας πειράζει. Αν ένα παιδί δεν έχει πάρει το βάρος του, δεν αναπτύσσεται σωστά, θα πρέπει να γίνει ένας εργαστηριακός έλεγχος. Ανάλογα με την ηλικία υπάρχουν κάποια πρωτόκολλα, τα οποία εφαρμόζουμε για να δούμε ποια είναι η αιτία που δεν τρώει το παιδί. Είναι θέματα γευστικά; Είναι θέματα υγείας; Σε έδαφος παλινδρόμησης, σε έδαφος κάποιας δυσανεξίας στις τροφές, σε έδαφος κάποιων μεταβολικών νοσημάτων; Είναι, αν το πάμε από ιατρικής άποψης, ένα ζήτημα που θέλει διερεύνηση. Αν το πάμε σε επίπεδο κοινωνίας, ε, είναι το μεγαλύτερο ζήτημα στην ελληνική κοινωνία. Το παιδί δεν τρώει και το παιδί έχει πάρει ένα πολύ καλό βάρος και είναι μια ανασφάλεια του περιβάλλοντος και τίποτα άλλο.
Αν σε περίπτωση δεν τρώει καλά λόγω ζέστης, δίνουμε κάποιες βιταμίνες;
Βλέπουμε όντως τούτο το διάστημα μια πτώση ακόμα και του βάρους πολλών παιδιών, γιατί πραγματικά τα παιδιά είτε γιατί είναι αφοσιωμένα στο παιχνίδι τους, είτε γιατί μετακινούνται πιο πολύ, είτε γιατί ζεσταίνονται πιο πολύ, δεν τρώνε πολύ καλά και προτιμούν και περισσότερα γλυκά. Προτιμούν τα παγωτά. Προτιμούν τους υδατάνθρακες που είναι πιο εύγευστοι και δεν τρώνε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Νομίζω ότι θα πρέπει να κάτσουμε από πάνω, να κάτσει μαζί μας το παιδί στο τραπέζι, να φτιάχνουμε το τραπέζι, όχι βιαστικά, ώστε να είναι μια απόλαυση και μια διασκέδαση για το παιδί αλλά και ένας τρόπος επικοινωνίας. Στην έσχατη περίπτωση που δεν τρώει τίποτα πρέπει να έρθουμε σε συνεννόηση με το γιατρό μας να δούμε τι τροφές δεν τρώει και τι έπρεπε να τρώει. Αν είναι λιποβαρές, μπορούμε να δώσουμε συμπληρώματα διατροφής. Στοχοποιημένα όμως και με βάση το προφίλ του παιδιού, όχι γενικά και αόριστα. Πάμε δηλαδή έτσι στο φαρμακείο και παίρνουμε βιταμίνες. Πρέπει να είναι συγκεκριμένες γιατί και η περίσσεια κάποιων βιταμινών, ιδιαίτερα των λιποδιαλυτών Α, D, Ε και K, πρέπει να είναι συγκεκριμένη. Δημιουργεί περισσότερα προβλήματα η υπερβιταμίνωση από αυτά, παρά η αβιταμίνωση.
Γιατρέ, πόσα λίτρα νερό πρέπει να πίνουν τα παιδιά τις ημέρες των διακοπών για να είναι ενυδατωμένα;
Κοιτάξτε αυτό πάει με το βάρος του παιδιού και με βάση την έκθεση με τη δραστηριότητα και με βάση την έκθεση στον ήλιο. Ένα νεογέννητο μέχρι τριών μηνών είναι το βάρος του σώματός του επί 150. Ένα μωρό από τριών μηνών μέχρι 6 μηνών είναι το βάρος του σώματός του επί 120. Από εκεί και πάνω μέχρι το χρόνο είναι βάρος σώματος επί 100. Δηλαδή ένα παιδί 2- 3 τριών χρόνων πρέπει να πίνει δύο λίτρα, αλλά μέσα στα λίτρα νερού εννοούμε υγρά γενικώς. Μπορεί να είναι το γάλα του. Το 87% του γάλακτος είναι νερό. Είναι οι χυμοί. Είναι οι σούπες, τα φρούτα. Όλες οι τροφές περιέχουν υγρά. Δεν θα πρέπει να κυνηγάμε το παιδί με ένα ποτήρι νερό. Μπορεί να ενυδατώνεται και από άλλες πηγές. Και ένα φρούτο να φάει, ζουμερό, και ένα καρπούζι, ένα πεπόνι, έχει πάρει τα υγρά του. Αν το παιδί δεν θέλει να πίνει νερό, που θέλουμε βεβαίως να πίνει νερό. Αλλά υπάρχουν και οι εναλλακτικές για άλλα ιδιαίτερα παιδιά.
Τι κάνουμε όταν έχει πάρα πολλή ζέστη σε μωρά που θηλάζουν; Συγκεκριμένα, σε μωρό 6 μηνών, αν χρειάζεται κάποια επιπλέον ενυδάτωση.
Όχι, έχουν γίνει μελέτες. Μέχρι 6 μηνών δίνουμε μόνο γάλα. Από εκεί και πέρα αν έχει αρχίσει τις τροφές, δίνουμε νερό. Όμως μέχρι 6 μηνών αν θηλάζεις αποκλειστικά, όπως είπα, το 87% του γάλακτος είναι νερό. Έχουν γίνει απόλυτες μελέτες, ακόμα και τις μαμάδες που βλέπετε στην Αφρική μέσα στη ζέστη με ένα μωρό στην αγκαλιά και να είναι στο στήθος της μαμάς, προφυλάσσει το μωρό και καλύπτεται, ενυδατώνεται μέσα από το θηλασμό. Άρα το παιδί σαφώς διψάει. Θα θηλάσει παραπάνω και θα παίρνει και τις θερμίδες της ανάπτυξης και θα πάρει και τα υγρά του. Άρα δεν χρειάζεται πρόσθετο νερό ένα παιδί που θηλάζει.
Το κλιματιστικό υπάρχει πιθανότητα να κάνει αλλεργία σε ένα μωρό πρόωρο εφτά μηνών; Αν ναι, ποια θα είναι τα συμπτώματα και γενικά σε ποια θερμοκρασία πρέπει να έχουμε το κλιματιστικό;
Το κλιματιστικό είναι μια εξέλιξη επιστημονική και τεχνολογική. Δηλαδή το χρησιμοποιούμε το κλιματιστικό.
Η ιδανική θερμοκρασία για το καλοκαίρι είναι 25 με 28 βαθμούς. Είναι συνάρτηση της εξωτερικής θερμοκρασίας. Αν έξω έχει 40, το 28 μέσα είναι πολύ καλή θερμοκρασία. Αν έχει 30, το 25 είναι πολύ καλή θερμοκρασία. Επομένως παίζουμε σε αυτά τα νούμερα. Και να είναι ντυμένο αντίστοιχα το παιδί. Σε ένα ιδιαίτερο παιδί που είναι, για παράδειγμα, πρόωρο, δεν έχουμε κανένα θέμα. Αν έχει αναπνευστικά προβλήματα, πάλι δεν έχουμε θέματα. Απλώς αν υπάρχουν ιδιαίτερα θέματα με αλλεργία στην οικιακή σκόνη ή στα ακάρεα, που μπορεί να μετακινούνται όταν ο αέρας του κλιματιστικού ανακυκλώνεται, εκεί μιλάμε με τον αλλεργιολόγο μας. Όμως μπαίνουν και ειδικά φίλτρα στα κοντίσιονερ και όλα ρυθμίζονται. Άρα σε κάθε περίπτωση το χρησιμοποιούμε γιατί είναι θετικό.
Πρέπει να δίνουμε καθημερινά σταγόνες D3;
Τα πρωτόκολλα είναι σαφή και απόλυτα. Σε όλα τα παιδιά, τα νεογέννητα, που θηλάζουν, στα πρόωρα και στα παιδιά που δεν καταναλώνουν πάνω από ένα λίτρο ξένο γάλα, πρέπει υποχρεωτικά να δίνετε βιταμίνη D, ακόμα και το καλοκαίρι. Μέχρι 6 μηνών είναι υποχρεωτικό και σε ορισμένα πρωτόκολλα είναι μέχρι και ενός έτους. Και μάλιστα στις βόρειες χώρες που δεν έχουν την ηλιοφάνεια τη δική μας, Σκανδιναβία, Αγγλία, Ρωσία, κλπ. μέχρι και πέντε χρόνων χρησιμοποιούν τη βιταμίνη D. Επομένως, είμαστε υπέρ της λήψης της βιταμίνης D.
Ένα μωρό τριών μηνών μπορεί να πάει άφοβα στην παραλία με τους γονείς του;
Μπορεί να πάει διακοπές, μπορεί να πάει από οποιαδήποτε μέρα, οπουδήποτε το παιδί και πρέπει να ξεφύγουμε από τα στεγανά ότι μένουμε κλεισμένοι μέχρι το παιδί να πάρει τα πάνω του. Προσέχουμε τους κανόνες υγιεινής, προσέχουμε τον κόσμο και ένα παιδί τριών μηνών μπορεί να ακολουθήσει τους γονείς του στην παραλία, αλλά πρέπει να έχει πολύ καλή προστασία από τον ήλιο. Που σημαίνει δεν το βάζουμε σε μια ομπρέλα στη μέση του πουθενά δύο η ώρα με μια μεγάλη ηλιακή έκθεση. Θα μπει σε μια παχιά σκιά, ένα δέντρο, μια τέντα, μια καφετέρια και θα κάνουμε εναλλαγές στο καθισματάκι του κάθε δύο τρεις ώρες να του αλλάζουμε θέση για να αερίζεται, να αλλάζει η στάση του και έτσι μπορεί να πάει να μας ακολουθήσει παντού και οπουδήποτε.
Στο θέμα ξανά του σταφυλόκοκκου, υπάρχουν κάποιες συμβουλές για την πρόληψή του;
Οι κανόνες υγιεινής είναι η πρόληψη. Δηλαδή πλένουμε πολύ καλά τα χέρια μας, κόβουμε τα νύχια μας, γιατί και μέσα στα νύχια, όταν ξυνόμαστε, υπάρχει. Καθαρίζουμε πολύ καλά τη ρινική κοιλότητα και τη στοματική κοιλότητα, κατά βάση τη ρινική κοιλότητα και αν υπάρχει στο περιβάλλον, δηλαδή ένα αδερφάκι ή ένας γονιός έχει σταφυλόκοκκο, μπορεί προληπτικά για μια εβδομάδα να βάλουμε αντιβιοτικές ρινικές αλοιφές πρωί βράδυ για να αποφύγουμε την ενδοοικογενειακή διασπορά. Άρα κανόνες υγιεινής, κόψιμο νυχιών και αποστείρωση λίγο της ρινικής κοιλότητας.
Τι άποψη έχετε για το χαμομήλι πριν τον 6ο μήνα;
Δεν απαγορεύεται να το χορηγήσουμε αλλά δεν έχει καμία αξία. Παλιότερα οι μαμάδες και οι γιαγιάδες μας έλεγαν να δώσουμε στα παιδιά χαμομήλι. Δεν προσφέρει τίποτα. Έχει αποδειχθεί ότι δεν βοηθάει πουθενά. Βεβαίως, αν κάποιος θέλει να του δώσει, ζημιά δεν κάνει. Αλλά η επιστημονική άποψη είναι ότι δεν το δίνουμε γιατί αν είμαστε με μητρικό θηλασμό, αυτομάτως μπαίνει ένα μπιμπερό στο στόμα του παιδιού. Επομένως, μειώνουμε την αξία του μητρικού θηλασμού και το κάνουμε πιο ευαίσθητο να δεχθεί ξένο γάλα. Και στην περίπτωση που παίρνει ξένο γάλα, δεν το χρειάζεται. Από 6 μηνών όμως που αρχίζουμε τις τροφές και ενδεχομένως κάποιες τροφές, ρύζια και πατάτες και τέτοια, μπορεί να κάνουμε δυσκοιλιότητα. Σε εκείνη την περίπτωση μπορεί να το χρησιμοποιήσουμε. Μέχρι 6 μηνών η επιστημονική θέση είναι ΟΧΙ.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα μετά από έναν πολύ δύσκολο χειμώνα από ιώσεις;
Όλα είναι μέσα στη διατροφή. Αν τρώμε δηλαδή ισορροπημένα πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη και φυτικές ίνες, τα παίρνουμε όλα. Άρα μια σωστή διατροφή με φρούτα, με πρωτεΐνες και με γαλακτοκομικά μας καλύπτει απόλυτα. Τώρα στα ειδικά παιδιά που παρουσιάζουν συχνές λοιμώξεις, αφού γίνει ένας έλεγχος, να δούμε το ανοσολογικό υπόστρωμα του παιδιού. Γιατί κάνει λοιμώξεις; Μήπως έχει κάποια ανοσοανεπάρκεια; Μήπως έχει κάποιο έλλειμμα σε κάποιο παράγοντα; Να γίνει ένας ανοσολογικός έλεγχος και σε εκείνες τις περιπτώσεις μπορεί να πάρει κάποιο ειδικό συμπλήρωμα. Γενικώς είναι της μόδας και αξιοποιούμε πολύ τη βιταμίνη D, τη C, τον ψευδάργυρο, το σελήνιο, τα μέταλλα, τα ιχνοστοιχεία, αλλά όχι να κάνουμε κατάχρηση, γιατί, όπως είπαμε, και προηγούμενα και η υπερβολική χορήγηση αυτών ζημιά κάνει παρά κάνει καλό. Άρα, αφού γίνει ένας έλεγχος, στοχευμένα μπορεί να πάρουμε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής που έχουμε ανάγκη.
Πόση ώρα πρέπει να πλένουμε το παιδί με γλυκό νερό μετά τη θάλασσα;
Εάν υπάρχει ευαισθησία στο συνδυασμό αλάτι, ήλιος, θαλασσινό νερό και φύκια που έχει η θάλασσα, το πλένουμε αμέσως με σαπούνι και νερό. Δεν χρειάζεται να μουλιάσει το παιδί. Όπως κάνουμε το μπάνιο, όπως μετά από μια παιδική χαρά, μετά από μια βρομιά που έχει πέσει πάνω του. Δεν χρειάζεται ειδικός χρόνος, απλώς ένα καλό πλύσιμο με σαπούνι και νερό, πάντα σαπούνι, γιατί έτσι φεύγουν τα άλατα και τα λίπη από το δέρμα του παιδιού. Και μετά καλό είναι να χρησιμοποιούμε μια ενυδατική κρέμα ή ένα μπόντι μιλκ, ένα γαλάκτωμα, μια λοσιόν. Λοσιόν καλύτερα το καλοκαίρι γιατί ενυδατώνει χωρίς να αποφράζει τους πόρους και αποφεύγουμε λίγο τα παιδικά λαδάκια το καλοκαίρι.
Τι κάνουμε με την εισαγωγή των στερεών τροφών όταν χρονικά συμπίπτει με τις διακοπές; Τις ξεκινάμε;
Αν είναι μεγάλο το χρονικό διάστημα των διακοπών, δηλαδή φύγει το ζευγάρι για ένα μήνα θα τα ξεκινήσει. Αν είναι για πέντε μέρες καλό είναι να μην κουβαλάει μαζί κατσαρόλες και τεντζερέδες, που λέμε. Καλό είναι να απλοποιήσει τη ζωή και να περάσει καλά και ευχάριστα τις διακοπές του. Και δεν είναι ο λόγος μόνο για την ταλαιπωρία των γονιών είναι και για το παιδί. Αν βάζουμε τα φρούτα ή τα χορταρικά, υπάρχει ένα ενδεχόμενο να παρουσιάσει κάποιες αλλεργικές αντιδράσεις και να μας χαλάσει στις διακοπές μας. Αν όμως είναι μεγάλο το διάστημα, ξεκινάμε κανονικά. Σε επικοινωνία με το παιδίατρό μας σε μια σταδιακή χορήγηση. Δηλαδή βάζεις σήμερα το μήλο, μετά από τρεις μέρες θα βάλεις την μπανάνα. Μετά από τρεις μέρες θα προσθέσεις το πορτοκάλι, το καρπούζι, το πεπόνι. Δηλαδή θα γίνει μια σταδιακή χορήγηση. Το ίδιο και με την πατάτα, το κολοκύθι, αν ξεκινήσατε με τα χορταρικά, πρώτα, ή το καρότο. Οποιαδήποτε άλλα εν πάση περιπτώσει προϊόντα χρησιμοποιούμε για την έναρξη της διατροφής.
Νομίζω ότι έγινε μια καλή συζήτηση. Είναι μια πρώτη επικοινωνία με τους γονείς και με τα προβλήματά τους. Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε διαδικασία να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε πολλά ερωτήματα και απλά και σύνθετα αλλά και προβλήματα υγείας. Στον Όμιλο Υγεία, στο Νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ και στην Παιδιατρική Κλινική υπάρχει ειδική ομάδα και στο Τμήμα Νεογνών του μαιευτηρίου, όπου μπορούν να μας δώσουν απαντήσεις και λύσεις. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.