Σε «θρίλερ» εξελίσσεται η κόντρα που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca αναφορικά με τα εμβόλια κατά του κορονοϊού, καθώς το απόγευμα της Τετάρτης η η αρμόδια επίτροπος Υγείας της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου, απάντησε στον διευθύνοντα σύμβουλο της βρετανοσουηδικής εταιρίας χαρακτηρίζοντας λανθασμένο τον ισχυρισμό ότι η φαρμακευτική εταιρία δεν είναι νομικά υποχρεωμένη να παραδίδει εμβόλια.
Ειδικότερα, η κυρία Κυριακίδου σημείωσε ότι υπάρχουν δύο εργοστάσια στο Ηνωμένο Βασίλειο από τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει το δικαίωμα να προμηθεύεται το εμβόλιο της AstraZeneca.
Παράλληλα, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η ίδια, έκανε λόγο για «ανεπαρκείς εξηγήσεις από την εταιρεία» οι οποίες προκάλεσαν «βαθιά δυσαρέσκεια στα κρατών μελών».
«Τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ενωμένα στο ότι η AstraZeneca πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της στη συμφωνία μας», υπογράμμισε η Ευρωπαία επίτροπος και προσέθεσε ότι «οι φαρμακευτικές εταιρείες, όσοι παράγουν εμβόλια, έχουν ηθικές, κοινωνικές ευθύνες και ευθύνες συμβολαίων, τις οποίες πρέπει να τηρήσουν».
Επισήμανε ότι η «άποψη [της ΑstraZeneca] ότι δεν είναι υποχρεωμένη να κάνει παραδόσεις, επειδή υπογράψαμε μια συμφωνία “βέλτιστης προσπάθειας” δεν είναι ούτε σωστή ούτε αποδεκτή», ενώ σημείωσε ότι «οι εταιρείες δεν πρέπει να έχουν ψευδαισθήσεις ότι η ΕΕ δεν έχει τα μέσα να μάθει τι συμβαίνει».
Τι προηγήθηκε
Ο υπουργός Υγείας της Αυστρίας Ρούντολφ Ανσχόμπερ δήλωσε νωρίτερα ότι η εταιρεία ανέβαλε μέχρι την Πέμπτη τις διαπραγματεύσεις για την μείωση της τροφοδοσίας της Ευρώπης σε εμβόλια και αντ’ αυτού θα απαντήσει γραπτώς στο αίτημα της Επιτρόπου Υγείας Στέλλα Κυριακίδη για περισσότερες πληροφορίες.
Στη συνέχεια, ωστόσο, εκπρόσωπος της φαρμακευτικής εταιρείας δήλωσε ότι εκπρόσωποι της εταιρείας θα συναντηθούν με την Ευρωπαϊκή Ένωση αργότερα εντός της ημέρας.
«Θα συναντηθούμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση αργότερα σήμερα», αναφέρει σε ανακοίνωσή του εκπρόσωπος της εταιρείας.
Αν πραγματοποιηθεί, τελικά, αυτή θα είναι η τρίτη κατά σειρά συζήτηση προκειμένου η βρετανική εταιρεία AstraZeneca να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει με τις παραδόσεις προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
Το αλαλούμ σχετικά με το ραντεβού είναι ενδεικτικό της αμηχανίας που επικρατεί στις σχέσεις Κομισιόν – εταιρείας με φόντο το κυνήγι της ανοσοποίησης των πολιτών της ΕΕ κατά του κορονοϊού.
Την Τρίτη, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Πασκάλ Σοριό, υπερασπίστηκε την εταιρεία του έναντι της κριτικής που δέχεται από την ΕΕ για την ανακοίνωση περί παράδοσης μειωμένης ποσότητας εμβολίων κατά του κορονοϊού μετά από την αναμενόμενη αδειοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Ο κ. Σοριό είπε ότι η εταιρεία του δεν έχει αδικήσει την ΕΕ, αλλά οι μονάδες παραγωγής των εμβολίων που προορίζονται για την κάλυψη των αναγκών των κρατών μελών έχουν για την ώρα «τη χαμηλότερη παραγωγικότητα στο δίκτυο».
Όπως είπε σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica, υπήρξαν «πολλά ζητήματα» που η AstraZeneca εργάζεται νυχθημερόν για να διορθώσει. Αλλά σημείωσε ότι «βασικά είμαστε δύο μήνες πίσω από εκεί που θα θέλαμε να είμαστε».
Εξήγησε ότι τα προβλήματα εστιάζονται στην παρασκευή του εμβολίου στα δύο εργοστάσια που χρησιμοποιούνται για την ΕΕ, στην Ολλανδία και στο Βέλγιο. Όπως είπε, οι καλλιέργειες κυττάρων που αποτελούν το πρώτο στάδιο της παρασκευής δεν είχαν την αναμενόμενη απόδοση.
Σημείωσε ότι αντίστοιχα προβλήματα είχαν υπάρξει και στην αρχή της παραγωγής των εμβολίων που προορίζονταν για τη Βρετανία.
«Αλλά το συμβόλαιο με το Ηνωμένο Βασίλειο υπογράφηκε τρεις μήνες πριν από τη συμφωνία για το εμβόλιο με την ΕΕ. Άρα με το Ην. Βασίλειο είχαμε τρεις πρόσθετους μήνες για να διορθώσουμε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε», εξήγησε ο κ. Σοριό. Ως εκ τούτου, «ένα από τα εργοστάσια με την υψηλότερη απόδοση είναι στο Ηνωμένο Βασίλειο, επειδή άρχισε την παραγωγή νωρίτερα».
Απέρριψε δε τις προειδοποιήσεις από την ΕΕ περί νομικών προσφυγών σε βάρος της AstraZeneca, υποστηρίζοντας ότι η εταιρεία δεν έχει κάποια συμβατική δέσμευση για την παράδοση των δόσεων που είχε αρχικά ανακοινώσει ότι θα ήταν σε θέση να παραδώσει. Αντιθέτως, εξήγησε ο κ. Σοριό, η AstraZeneca έχει συμφωνήσει να καταβάλλει «τις καλύτερες προσπάθειες» για την κάλυψη των ευρωπαϊκών απαιτήσεων, καθώς η ΕΕ ήθελε να προμηθευθεί τα εμβόλια την ίδια στιγμή με το Ην. Βασίλειο, παρά τη διαφορά των τριών μηνών στην υπογραφή των συμφωνιών.
«Πρώτο το συμβόλαιο με το Ηνωμένο Βασίλειο»
Απέρριψε επίσης την πιθανότητα εκτροπής παρτίδων εμβολίων που προορίζονται για τη Βρετανία (και παρασκευάζονται επί βρετανικού εδάφους) προς την ΕΕ, λέγοντας: «Το συμβόλαιο με το Ην. Βασίλειο υπογράφηκε πρώτο και το Ην. Βασίλειο ασφαλώς είπε ‘θα προμηθεύσετε πρώτα εμάς’ και αυτό είναι θεμιτό».
Βρετανική κυβερνητική πηγή ανάφερε στην Telegraph ότι οι μονάδες παραγωγής της AstraZeneca επί βρετανικού εδάφους θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή εμβολίων με προορισμό την ΕΕ, αλλά μόνο αφού ολοκληρωθεί η παραγγελία των 100 εκ. δόσεων που έχει υποβάλει η βρετανική κυβέρνηση. Ο κ. Σοριό μοιάζει να το επιβεβαιώνει λέγοντας ότι η συμφωνία με την ΕΕ δίνει την επιλογή αξιοποίησης των βρετανικών μονάδων παραγωγής αλλά μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο και μετά από ορισμένο αριθμό εμβολιασμών στη Βρετανία.
Απέρριψε επίσης τις υπόνοιες από τις Βρυξέλλες ότι ίσως εμβόλια που προορίζονταν για την ΕΕ κατέληξαν στη Βρετανία λόγω καταβολής υψηλότερου τιμήματος από το Λονδίνο. «Ξέρετε, το κάνουμε αυτό χωρίς κέρδος», παρατήρησε αναφερόμενος στην απόφαση της AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης να διατεθεί το εμβόλιο σε όλες τις χώρες σε τιμή κόστους.
Ο κ. Σοριό σημείωσε ότι αν η εταιρεία καταφέρει να παραδώσει στην ΕΕ τα εμβόλια που σχεδιάζει για το Φεβρουάριο, θα πρόκειται για μεγάλες ποσότητες, συγκεκριμένα 17 εκ. δόσεις έως το τέλος Φεβρουαρίου. Ακόμα τόσες δόσεις αν όχι περισσότερες εκτιμά ότι θα μπορούν να αποσταλούν και το Μάρτιο. Προσθέτει ότι τον Φεβρουάριο η εταιρεία θα μπορεί να παράγει 100 εκ. δόσεις του εμβολίου σε όλο τον κόσμο.
Έρευνα και για τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη
Σε ό,τι αφορά το βρετανικό πρόγραμμα εμβολιασμών, εκτίμησε ότι η χώρα θα είναι σε θέση να έχει χορηγήσει την πρώτη δόση σε 28 με 30 εκατομμύρια πολίτες μέσα στο Μάρτιο, δηλαδή χονδρικά όλους τους κατοίκους άνω των 50 ετών.
Ο κ. Σοριό διαψεύδει ως εσφαλμένα τα γερμανικά δημοσιεύματα περί αποτελεσματικότητας μόνο 8% του εμβολίου στους άνω των 65 ετών, σχολιάζοντας ότι είναι ατυχές να κατασκευάζονται τέτοια μυθεύματα. Παραδέχεται πάντως ότι συνεχίζονται οι αναλύσεις της αποτελεσματικότητας του εμβολίου στους πιο ηλικιωμένους.
Δηλώνει επίσης ότι συμφωνεί με τη στρατηγική της Βρετανίας για χορήγηση της δεύτερης δόσης του εμβολίου μετά από 12 εβδομάδες.
Ο επικεφαλής της AstraZeneca αποκάλυψε, εξάλλου, ότι έχει αρχίσει η εργασία με τους ερευνητές της Οξφόρδης για την παρασκευή εμβολίου που θα στοχεύει τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη του κορωνοϊού.
