Την πρωτοβουλία για αναθεώρηση της σύστασης του Συμβουλίου για περιβάλλον χωρίς καπνό παρουσίασε η Κομισιόν με στόχο την καλύτερη προστασία των πολιτών από τις επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος και των αερολυμάτων.
Όπως επισημαίνεται, η Επιτροπή θα παράσχει στήριξη, μεταξύ άλλων μέσω άμεσης επιχορήγησης ύψους 16 εκατομμυρίων ευρώ από το πρόγραμμα EU4Health και 80 εκατομμυρίων ευρώ από το πρόγραμμα Horizon για την ενίσχυση του ελέγχου του καπνού και της νικοτίνης καθώς και για την πρόληψη του εθισμού.
Η νέα πρωτοβουλία συνιστά στα κράτη μέλη να επεκτείνουν τις πολιτικές για το περιβάλλον χωρίς καπνό σε βασικούς εξωτερικούς χώρους, για την καλύτερη προστασία των πολιτών, ιδιαίτερα των παιδιών και των νέων.
Αυτοί οι χώροι περιλαμβάνουν υπαίθριους χώρους αναψυχής, όπου είναι πιθανό να συγκεντρωθούν τα παιδιά, όπως δημόσιες παιδικές χαρές, πάρκα αναψυχής, πισίνες, εξωτερικούς χώρους που συνδέονται με χώρους υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευσης, δημόσια κτίρια, εγκαταστάσεις υπηρεσιών και στάσεις και σταθμούς μεταφορών.
«Πολλοί καρκίνοι και άλλες ασθένειες μπορούν να προληφθούν πλήρως μέσω απλών αλλαγών στον τρόπο ζωής και στο περιβάλλον μας. Η σημερινή σύσταση σηματοδοτεί ακόμη ένα βασικό βήμα για την επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου και τη διασφάλιση ότι η υγεία των πολιτών βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής της ΕΕ. Έχουμε ήδη δει τα οφέλη των περιβαλλόντων χωρίς καπνό.
Η σημερινή σύσταση μεταφέρει αυτά τα οφέλη σε ένα νέο επίπεδο και βελτιώνει τις συνολικές προσπάθειές μας για την υγεία της πρόληψης» αναφέρει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς.
H επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου σημείωσε ότι «κάθε χρόνο στην ΕΕ, 700.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους λόγω της κατανάλωσης καπνού, μεταξύ των οποίων δεκάδες χιλιάδες που οφείλονται στο παθητικό κάπνισμα.
Σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, έχουμε καθήκον να προστατεύσουμε τους πολίτες μας, ιδιαίτερα τα παιδιά και τους νέους έναντι της έκθεσης σε επιβλαβή καπνό και εκπομπές. Σήμερα υλοποιούμε μια ακόμη βασική δράση της Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου και κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προς την επίτευξη του στόχου μας για τη δημιουργία μιας «Γενιάς Χωρίς Καπνό» στην ΕΕ, έως το 2040».
Ταυτόχρονα, τονίζει ότι η Κομισιόν ενεργεί για να υπάρξει διεύρυνση στα περιβάλλοντα χωρίς καπνό και αερολύματα, «για να καλύψουμε περισσότερες περιοχές και περισσότερα προϊόντα» προσθέτοντας ότι «το 2021, το παθητικό κάπνισμα προκάλεσε περισσότερους από 53.000 θανάτους στην ΕΕ».
Όπως ανέφερε η επίτροπος Υγείας, το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα, του εγκεφαλικού επεισοδίου και των καρδιακών παθήσεων υπογραμμίζοντας ότι «δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα».
Επίσης, η Κομισιόν συνιστά στα κράτη μέλη να επεκτείνουν τις πολιτικές για το περιβάλλον χωρίς καπνό σε αναδυόμενα προϊόντα όπως τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού (HTP) και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα οποία φθάνουν όλο και περισσότερο σε πολύ νεαρούς χρήστες. Η ενέργεια αυτή ακολουθεί τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) που τόνισε τις αρνητικές επιπτώσεις της έκθεσης σε παθητικές εκπομπές από αυτά τα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών αναπνευστικών και καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Η Επιτροπή ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές και να ενισχύσουν τη διεθνή συνεργασία για να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπο των μέτρων που λαμβάνονται σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης μια εργαλειοθήκη πρόληψης για την υποστήριξη της προστασίας της υγείας των παιδιών και των νέων.
Με το δεδομένο ότι η πολιτική υγείας είναι αρμοδιότητα των κρατών-μελών, καλούνται να εφαρμόσουν αυτές τις συστάσεις μέσω των δικών τους πολιτικών, όπως κρίνουν σκόπιμο, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές τους συνθήκες και ανάγκες.
Ιστορικό
Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου έθεσε ως στόχο τη δημιουργία μιας «Γενιάς Χωρίς Καπνό» έως το 2040, όπου λιγότερο από το 5% του πληθυσμού χρησιμοποιεί καπνό. Η σημερινή πρόταση αντιπροσωπεύει ένα ακόμη βήμα προόδου στις προσπάθειες για τη βελτίωση της πρόληψης.
Η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι ο καπνός είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο, με περισσότερο από το ένα τέταρτο των θανάτων από καρκίνο να αποδίδονται στο κάπνισμα στην ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία. Θάνατοι και άλλοι δείκτες υγείας (όπως οι καρδιακές προσβολές στο γενικό πληθυσμό και βελτιώσεις στην αναπνευστική υγεία) βρίσκονται σε καλύτερα επίπεδα χάρη στα περιβάλλοντα χωρίς καπνό.
Ειδικότερα, η σημερινή Σύσταση καλύπτει τα αναδυόμενα προϊόντα όπως τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού (HTP) και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Αυτά τα προϊόντα έχουν αυξήσει σημαντικά το μερίδιο αγοράς τους, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται με παραπλανητικούς ισχυρισμούς που σχετίζονται με την υποτιθέμενη ασφάλεια ή τη χρησιμότητά τους ως εργαλεία διακοπής του καπνίσματος. Ωστόσο, οι πιθανές επιβλαβείς συνέπειές τους είναι σοβαρές και οι χρήστες τους μπορεί να εθιστούν στη νικοτίνη και συχνά να καταλήξουν να χρησιμοποιούν τόσο παραδοσιακό καπνό όσο και αναδυόμενα προϊόντα.