Σε μια προσπάθεια να εξασφαλιστεί η έγκαιρη πρόσβαση στα εμβόλια κατά της COVID-19 για όλους τους πολίτες της ΕΕ και να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα έλλειψη διαφάνειας των εξαγωγών εμβολίων εκτός ΕΕ, η Επιτροπή θεσπίζει την Παρασκευή ένα μέτρο που απαιτεί οι εν λόγω εξαγωγές να υπόκεινται σε άδεια από κράτη – μέλη.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τόνισε ότι «η πανδημία έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Η προστασία της υγείας των πολιτών παραμένει ύψιστη προτεραιότητά μας και πρέπει να εφαρμόσουμε τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι θα το επιτύχουμε. Αυτός ο μηχανισμός διαφάνειας και εξουσιοδότησης είναι προσωρινός και φυσικά θα συνεχίσουμε να τηρούμε τις δεσμεύσεις μας έναντι των χωρών με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα».
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος και επίτροπος για το Εμπόριο Βάλντις Ντομπρόβσκις σημείωσε ότι «ο στόχος είναι να δοθεί μεγαλύτερη σαφήνεια στην παραγωγή εμβολίων στην ΕΕ και στις εξαγωγές τους — αυτή η διαφάνεια λείπει και είναι ζωτικής σημασίας αυτή τη στιγμή. Αυτός ο μηχανισμός περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εξαιρέσεων».
Η επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου επισήμανε ότι «το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου έτους, εργαζόμασταν σκληρά για να επιτύχουμε εκ των προτέρων συμφωνίες αγοράς με τους παραγωγούς εμβολίων. Χρηματοδοτήσαμε εκ των προτέρων εταιρείες για τη δημιουργία της απαραίτητης παραγωγικής ικανότητας για την παραγωγή εμβολίων, έτσι ώστε οι παραδόσεις να μπορούν να ξεκινήσουν μόλις εγκριθούν. Χρειαζόμαστε τώρα διαφάνεια σχετικά με το πού πηγαίνουν τα εμβόλια τα οποία έχουμε εξασφαλίσει και διασφαλίζουμε ότι φτάνουν στους πολίτες μας. Είμαστε υπόλογοι απέναντι στους Ευρωπαίους πολίτες και τους φορολογούμενους — αυτή είναι μια βασική αρχή για εμάς».
Το σύστημα άδειας εξαγωγής
Αυτή η εκτελεστική πράξη, η οποία εκδόθηκε με επείγουσα διαδικασία και δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, προβλέπει την έγκριση εξαγωγών εμβολίων κατά της COVID-19 εκτός ΕΕ έως το τέλος Μαρτίου 2021. Αυτό το καθεστώς ισχύει μόνο για εξαγωγές από εταιρείες με τις οποίες η ΕΕ έχει συνάψει εκ των προτέρων συμφωνίες αγοράς.
Με βάση την προηγούμενη εμπειρία με παρόμοιο μέτρο σχετικά με τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας την άνοιξη του 2020, η Επιτροπή θα βοηθήσει τα κράτη-μέλη στη δημιουργία του σχετικού μηχανισμού για να εξασφαλίσει την ομαλή και συντονισμένη εφαρμογή του κανονισμού.
Το μέτρο αυτό είναι στοχευμένο, αναλογικό, διαφανές και προσωρινό. Είναι απόλυτα σύμφωνο με τη διεθνή δέσμευση της ΕΕ στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και της G20, και σύμφωνα με όσα έχει προτείνει η ΕΕ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας εμπορίου και υγείας του ΠΟΕ.
Δεσμευμένη για διεθνή αλληλεγγύη, η ΕΕ εξαιρεί από αυτό το πρόγραμμα προμήθειες εμβολίων για ανθρωπιστική βοήθεια ή που προορίζονται για χώρες υπό την COVAX, καθώς και για τη γειτονιά της ΕΕ.
