Εδώ και εβδομάδες ο πρόεδρος Ερντογάν εμφανίζει τον τρόπο που χειρίζεται η χώρα του την πανδημία ως μια από τις πλέον επιτυχημένες στον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα ελέγχει αυστηρά τις πληροφορίες που διαρρέει για το θέμα, αναφέρουν σε αναλυτικό δημοσίευμά τους για τον τρόπο που η Τουρκία αντιμετωπίζει τον νέο κορoνοϊό οι New York Times.
Το προεδρικό παλάτι εξαπέλυε μια προσεκτικά ενορχηστρωμένη επιχείρηση προπαγάνδας, εξασφαλίζοντας ότι ρεπορτάζ από νοσοκομεία, νεκροταφεία και θρηνούντες συγγενείς δεν θα δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Γιατροί που μίλησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιπλήχθηκαν και 410 άτομα συνελήφθησαν τον Μάρτιο για «προκλητικές και καταχρηστικές» αναρτήσεις.
Δεδομένα ωστόσο που συνέλεξαν οι New York Times από τα αρχεία θανάτων στην Κωνσταντινούπολη δείχνουν ότι η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύ μεγαλύτερη καταστροφή λόγω κορωνοϊού σε σχέση με αυτή που δείχνουν τα επίσημα νούμερα και οι ανακοινώσεις.
Μεταξύ 9 Μαρτίου και 12 Απριλίου, η πόλη κατέγραψε περίπου 2.100 περισσότερους θανάτους από το αναμενόμενο, με βάση τους μέσους όρους των τελευταίων δύο ετών, πολλούς περισσότερους δηλαδή από την επίσημη καταγραφή για όλη τη χώρα εκείνο το διάστημα.
Ανησυχητικοί δείκτες
Αν και δεν είναι απαραίτητο να συνδέονται όλοι αυτοί οι θάνατοι με τον κορωνοϊό, οι αριθμοί καταδεικνύουν μια ασυνήθιστη αύξηση σε ανθρώπινες απώλειες που ταυτίζονται χρονικά με το ξέσπασμα της πανδημίας, ένας αρχικός δείκτης που χρησιμοποιείται από τους ερευνητές για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της πανδημίας σε πραγματικό χρόνο.
Ακόμη όμως και με βάση τις επίσημες καταγραφές, τα κρούσματα του νέου κορωνοϊού στην Τουρκία ξεπέρασαν την Δευτέρα τα 90.000, κάνοντας την Τουρκία την 7η πλέον πληττόμενη χώρα παγκοσμίως. Οι νεκροί έχουν φτάσει τους 2.140.
Αν και η κυβέρνηση επαίρεται ότι έδρασε γρήγορα αναστέλλοντας τις πτήσεις από και προς τις πέντε πιο πληττόμενες χώρες από τον Φεβρουάριο, και κλείνοντας τα σχολεία, τα εστιατόρια και τα μπαρ από τα μέσα Μαρτίου, τα στοιχεία που συγκέντρωσε η αμερικανική εφημερίδα δείχνουν ότι η ζημιά είχε ήδη γίνει.
Αν και η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον πρώτο θάνατο από κορωνοϊό στις 17 Μαρτίου, τα στατιστικά των NYT δείχνουν ότι ήδη εκείνη την περίοδο ο αριθμός των θανάτων στην Κωνσταντινούπολη ήταν υψηλότερος σε σχέση με τον μέσο όρο, ένδειξη ότι ο ιός είχε φτάσει στη χώρα ήδη αρκετές εβδομάδες πριν.
Απροετοίμαστος ο Ερντογάν
Παρόλα αυτά, ο Ερντογάν στις 18 Μαρτίου καθησύχαζε το έθνος ότι η Τουρκία «πήρε γρήγορα όλες τις προφυλάξεις». Η δράση που έλαβε η κυβέρνηση Ερντογάν στις αρχές Απριλίου αποκαλύπτει τις προτεραιότητες του προέδρου. Προσπάθησε επανειλημμένα να καθησυχάσει τον πληθυσμό, περιγράφοντας ότι ο ίδιος τρώει μια κουταλιά μελάσα από μούρα κάθε πρωί για να ενισχύσει το αίμα του. Και σε μια προσπάθεια να διατηρήσει τουλάχιστον ένα μέρος της οικονομίας της χώρας σε λειτουργία, απέφυγε να διατάξει ένα εθνικό lockdown.
Μια οικονομική κατάρρευση θα σήμαινε την καταστροφή της προεδρίας του. Η δημοτικότητά του έχει πέσει πολύ εν μέσω μιας παρακμάζουσας οικονομίας και μιας υψηλής ανεργίας, ακόμη και πριν από την πανδημία. Αντ’ αυτού, ο Ερντογάν εισήγαγε σταδιακά μέτρα για την ενθάρρυνση της κοινωνικής αποστασιοποίησης, τον περιορισμό των εγχώριων ταξιδιών και διέταξε την απαγόρευση κυκλοφορίας για άτομα άνω των 65 ετών και κάτω των 20.
Ωστόσο, οι λοιμώξεις έχουν εξαπλωθεί, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και την Σμύρνη, μεγάλες πόλεις με διεθνείς επιχειρηματικές και τουριστικές συνδέσεις καθώς και σε κεντρικές πόλεις, όπου 6.000 προσκυνητές που επέστρεψαν από την Σαουδική Αραβία, δεν ακολουθούσαν τους κανόνες απομόνωσης.
Η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει πει ότι ο υψηλός αριθμός κρουσμάτων οφείλεται στα εκτεταμένα τεστ –έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 600.000 τεστ, ενώ σημειώνει πως έχει μειώνεται το ποσοστό της μόλυνσης. Ωστόσο, οι θάνατοι στην Κωνσταντινούπολη κατά την περίοδο των 5 εβδομάδων μεταξύ 9 Μαρτίου και 12 Απριλίου ήταν περίπου 30% υψηλότεροι από τους ιστορικούς μέσους όρους, σύμφωνα με τους New York Times.
Τις δύο πρώτες εβδομάδες του Απριλίου, τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, οι θάνατοι στην Κωνσταντινούπολη ήταν περίπου 50% περισσότεροι από τον μέσο όρο. Αυξήσεις αυτού του μεγέθους είναι ανησυχητικές και φαίνεται σαφώς να σχετίζονται με το ξέσπασμα, δήλωσε η Στεφάν Χελένινγκερ, δημογράφος στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Οποιαδήποτε στατιστικά στοιχεία θανάτων εν μέσω πανδημίας, είναι δύσκολο να εντοπιστούν και πρέπει να θεωρηθούν προκαταρκτικά. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να βελτιώσουν τις στατιστικές θανάτου τους, τις οποίες αναγνωρίζουν τώρα ότι είναι ελλιπείς.
Το σύνολο της Κωνσταντινούπολης μπορεί να περιλαμβάνει τόσο τους θανάτους που συνδέονται άμεσα με τον κορωνοϊό όσο και εκείνους από άλλες αιτίες, όπως ο καρκίνος ή οι καρδιακές παθήσεις, που μπορεί να έχουν γίνει πιο συνηθισμένοι καθώς τα νοσοκομεία φτάνουν στο peak της αντοχής τους και οι άνθρωποι αποφεύγουν να ζητήσουν ιατρική περίθαλψη.
Ελάχιστα δεδομένα
Τα ευρήματα των New York Times υποστηρίζονται από τον Ονούρ Αλτιντάγκ, επίκουρο καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μπέντλεϊ, που δημοσίευσε δεδομένα από 10 πόλεις της Τουρκίας, συγκρίνοντάς τα με στατιστικά στοιχεία των προηγούμενων τεσσάρων ετών.
Ο καθηγητής βρήκε έναν παρόμοιο αριθμό αυξημένων θανάτων στην Κωνσταντινούπολη από τις 11 Μαρτίου έως τις 12 Απριλίου. Ο συνολικός αριθμός επιβεβαιωμένων θανάτων κορωνοϊού σε ολόκληρη την Τουρκία στις 12 Απριλίου ήταν 1.006, λιγότεροι από τους μισούς στην Κωνσταντινούπολη, όπως είπε.
Το υπουργείο Υγείας της Τουρκίας έδωσε στην δημοσιότητα περιορισμένα μόνο δεδομένα σχετικά με την εξάπλωση του κορωνοϊού και ανακοίνωσε μόνο έναν αριθμό κρουσμάτων σε μεμονωμένες πόλεις μία, φορά, την 1η Απριλίου. Η Κωνσταντινούπολη, μια πόλη 16 εκατομμυρίων, αντιπροσώπευσε το 60% των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων κορωνοϊού εκείνη την ημέρα, δήλωσε ο Φαχρετίν Κοτζά, υπουργός Υγείας της Τουρκίας.
Αρκετές άλλες πόλεις, όπως η Άγκυρα και η Σμύρνη, έχουν χαρακτηριστεί επίσης hot spots. Στις 10 Απριλίου, η Τουρκία άρχισε να επιβάλει lockdown τα Σαββατοκύριακα σε 31 μητροπολιτικές περιοχές. Ο Αλτιντάγκ, βρήκε επίσης, πρώιμα σημάδια υπερβολικών θανάτων στην πόλη Σακάρια.
Οι αξιωματούχοι, όπως ο υπουργός Υγείας, τόνισαν πως το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Τουρκίας επεκτάθηκε κατά πολύ τις δύο τελευταίες δεκαετίες υπό την προεδρία του Ερντογάν, πως οι ασθενείς αναρρώνουν από τον κορωνοϊό και πως η Τουρκία θα φτάσει στο αποκορύφωμα της έξαρσης σε περίπου μία εβδομάδα. Όμως, οι επαγγελματίες του κλάδου υγείας προειδοποιούν πως η Τουρκία μπορεί να μην έχει πιάσει την εξάπλωση του ιού. «Τον Φεβρουάριο δεν έκαναν τίποτα, αν και ήταν γνωστό πως η ασθένεια ήταν εκεί» δήλωσε ο Δρ. Σινάν Αντιγιαμάν, επικεφαλής του τουρκικού ιατρικού σωματείου, σε τηλεφωνική συνέντευξη με τους New York Times. Ο εξοπλισμός προσωπικής προστασίας λείπει σε ορισμένα νοσοκομεία, και τα τεστ αυξήθηκαν σε επαρκές επίπεδο τον Απρίλιο, πρόσθεσε.
Και η Τουρκία μετρά μόνο τα κρούσματα κορωνοϊού που έχουν επιβεβαιωθεί με θετικό τεστ. Δεν περιλαμβάνει συνολικά τα κρούσματα που έχουν διαγνωστεί κλινικά ως κορωνοϊός, αλλά δεν έχουν βρεθεί με τεστ ότι είναι θετικά, δήλωσε ο Αντιγιαμάν. «Τα δεδομένα που έχουμε δεν αρκούν για να πούμε εάν ελέγχουν την πανδημία» επεσήμανε.
Αίτημα για διαφάνεια
Το τουρκικό σωματείο γιατρών, μια ανεξάρτητη επαγγελματική ένωση με περίπου 120.000 μέλη, ζήτησε περισσότερη διαφάνεια, η οποία θα βοηθούσε τους γιατρούς να κατανοήσουν καλύτερα την ασθένεια. Η ένωση υπέβαλλε 22 ερωτήσεις στον υπουργό Υγείας την περασμένη εβδομάδα, ζητώντας στοιχεία σχετικά με τα κρούσματα, τα δημογραφικά στοιχεία των μολυσμένων και λεπτομέρειες σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που έχουν αρρωστήσει. Δεν έχουν λάβει ακόμη απαντήσεις.
Κολόνια, ένα απρόσμενο «όπλο» κατά του κορωνοϊού… made in Turkey
Ο Δρ. Αντιγιαμάν λέει ότι το επιστημονικό συμβούλιο, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που συγκροτήθηκε από την κυβέρνηση για να συμβουλεύει την διαχείριση της πανδημίας, δεν δημοσιοποιεί τις αποφάσεις του, και η κυβέρνηση δεν κοινοποιεί δεδομένα.
Ο υπουργός Υγείας ανακοίνωσε ότι 601 άτομα του προσωπικού υγείας είχαν μολυνθεί από κορωνοϊό μέχρι την 1η Απριλίου. Ωστόσο, ο Δρ. Αντιγιαμάν λέει ότι σχεδόν 1.500 έχουν μολυνθεί, συμπεριλαμβανομένων 1.000 στην Κωνσταντινούπολη. Δεκαεπτά έχουν πεθάνει από τον ιό στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με αναφορές που δημοσιεύτηκαν από πολλά συνδικάτα.
Και παρόλο που η κυβέρνηση έδειξε να λαμβάνει έγκριση σε ποσοστό 63% σε πρόσφατη δημοσκόπηση για την απόδοσή της στην αντιμετώπιση της πανδημίας κορωνοϊού, ο πανικός που προκλήθηκε σε όλη την χώρα όταν ανακοινώθηκε εκτάκτως η απαγόρευση κυκλοφορίας σε πολλές μεγάλες πόλεις στις 10 Απριλίου, έδωσε μια ματιά στο άγχος των κατοίκων της Τουρκίας στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Κορωνοϊός – Εκτός ελέγχου η κατάσταση στην Τουρκία: «Θερίζει» η πανδημία
Η κυβέρνηση Ερντογάν αντιμετωπίζει ήδη έλλειψη μετρητών και έχει εξαντλήσει τα αποθέματα που ενισχύουν την τουρκική λίρα τον τελευταίο χρόνο. Με το κλείσιμο των επιχειρήσεων και έναν από τους κύριους εισοδήματα της Τουρκίας, τον τουρισμό, να σταματά, η κυβέρνηση αρκετές φορές χρειάστηκε να ανακοινώσει πρόσθετη βοήθεια για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις.
Ο ιός έχει ήδη αποκαλύψει τη δύναμη των αντιπάλων του κ. Ερντογάν να συγκεντρώνονται. Οι όλο και πιο ενεργοί πολιτικοί της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων των δήμαρχων της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας – Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς – επικρίνουν κάθε βήμα του Ερντογάν και συχνά προπορεύτηκαν για να προσφέρουν βοήθεια στους εκλογείς τους.
Οι δήμαρχοι της αντιπολίτευσης ανάγκασαν τον κ. Ερντογάν να παρέχει δωρεάν μάσκες προσώπου για ολόκληρο τον πληθυσμό – ένα πρόσθετο κόστος όταν η κυβέρνηση είχε αρχικά σχεδιάσει την πώληση μασκών από ιδιωτικές εταιρείες. Η κυβέρνηση έχει προσφέρει επίσης δωρεάν υγειονομική περίθαλψη για όλους, ακόμη και για όσους δεν έχουν κάνει εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Γνωρίζοντας καλά τα οικονομικά περιθώρια της κυβέρνησης, η αντιπολίτευση δεν μείωσε την πίεση κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Κορωνοϊός: Περιστασιακά lockdown και περιορισμοί ανά ηλικία -Η διαφορετική προσέγγιση της Τουρκίας
«Η κυβέρνηση είναι κατεστραμμένη», δήλωσε ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αρχηγός του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος, σε συνέντευξή του σε ένα εθνικό τηλεοπτικό κανάλι Haberturk TV. «Δεν ξέρουν τι να κάνουν. Δεν υπάρχουν χρήματα. Αυτή είναι η αλήθεια».
Πληροφορίες: CNN/Sigmalive