Εννέα μήνες αφότου ο πλανήτης «παρέλυσε» από τη σφοδρή επέλαση της πανδημίας, φως έχει αρχίσει να διαφαίνεται στο μαύρο τούνελ της υγειονομικής κρίσης μετά τις ενθαρρυντικές ανακοινώσεις περί υψηλής αποτελεσματικότητας των εμβολίων Pfizer, Moderna και AstraZeneca.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, στο 70%, κατά μέσο όρο, ανέρχεται η αποτελεσματικότητα του εμβολίου που αναπτύσσουν από κοινού η AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Στην άλλη πλευρά του ατλαντικού, οι αμερικανικές εταιρείες Pfizer και Moderna ανακοίνωσαν αποτελεσματικότητα της τάξεως του 95%.
Τα ερωτήματα που ανακύπτουν μετά τις ανακοινώσεις είναι πολλά. Εν μέσω έξαρσης του κορονοϊού, που αποτυπώνεται στους δραματικούς απολογισμούς, ανά τον κόσμο, όλοι αναρωτιούνται πότε θα αρχίσουν οι πρώτοι εμβολιασμοί, πώς θα διανεμηθούν τα εμβόλια και κυρίως πότε θα προστατευθεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού ώστε να αποκτηθεί ανοσία.
Ενδιαφέρον έχει, πάντως, να απαντηθούν βασικά ερωτήματα, που απασχολούν όλη την υφήλιο.
Πότε περιμένουμε εμβόλιο για τον κορονοϊό;
Η επικρατούσα άποψη θέλει τις πρώτες δόσεις να αρχίσουν να διανέμονται μέσα στον Δεκέμβριο.
Υπενθυμίζεται ότι η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διεμήνυσε ότι δύο εμβόλια για τον κορονοϊό, της Moderna και της Pfizer, παίρνουν άδεια για τον Δεκέμβριο.
Πρώτοι στη λίστα για εμβολιασμό οι ευπαθείς ομάδες, δηλαδή ηλικιωμένοι, άνθρωποι που πάσχουν από σοβαρές παθήσεις και εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας.
Είναι ασφαλή τα εμβόλια;
Ακόμη και μετά την έγκριση ενός εμβολίου, οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την ασφάλειά του για να εντοπίσουν τυχόν σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες που ενδέχεται να μην έχουν εντοπιστεί από κλινικές δοκιμές. Εάν προκύψουν ανεπιθύμητες ενέργειες, η διάθεση του εμβολίου θα διακοπεί.
Όπως συμβαίνει με όλα τα προϊόντα και τα φάρμακα υγειονομικής περίθαλψης, η ασφάλεια 100% δεν μπορεί ποτέ να είναι εγγυημένη.
Τρία είναι τα εμβόλια που έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα: αυτά των φαρμακευτικών εταιρείων Pfizer, Moderna, και AstraZeneca.
Pfizer και BioNTech έχουν ήδη καταθέσει το φάκέλό τους προς εξέταση στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ.
Δύο με τρεις εβδομάδες αναμένεται να χρειαστεί ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ για να εξετάσει τον φάκελο με τα στοιχεία που υπέβαλαν την περασμένη Παρασκευή οι Pfizer/BioNTech.
Ανακοίνωσαν, ακόμη, ότι το εμβόλιο φαίνεται να είναι 95% αποτελεσματικό στην πρόληψη της COVID -19.
Έως τις 4 Δεκεμβρίου αναμένεται να έχει καταθέσει αντίστοιχη αίτηση και η Moderna για το δικό της εμβόλιο, mRNA-1273.
Το αίτημα επείγουσας αδειοδότησης είναι μια fast-track διαδικασία που μπορεί το χρονοδιάγραμμά της να συμπιεστεί ακόμα περισσότερο απ’ ότι συνήθως γίνεται για την τακτική αδειοδότηση όλων των βιοτεχνολογικών προϊόντων.
Στην Ευρώπη, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έχει ήδη θέσει σε καθεστώς κυλιόμενης αξιολόγησης τα δύο προαναφερόμενα εμβόλια. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι εφόσον οι εταιρείες καταθέσουν αίτημα επείγουσας αδειοδότησης δεν αποκλείεται ο ευρωπαϊκός ρυθμιστικός φορέας να κινηθεί με ταχύτερο βηματισμός για την χορήγηση της επείγουσας αδειοδότησης των BNT162b1 και mRNA-1273.
Στο 70%, κατά μέσο όρο, ανέρχεται η αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά του κορονοϊού, που αναπτύσσουν από κοινού η AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Στις έρευνες για το εμβόλιο συμμετείχαν περισσότεροι από 20.000 εθελοντές, οι μισοί στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι υπόλοιποι στη Βραζιλία. Υπήρχαν 30 περιπτώσεις Covid-19 σε άτομα που έλαβαν δύο δόσεις του εμβολίου και 101 περιπτώσεις σε άτομα που έλαβαν εικονική ένεση.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι, κατά μέσο όρο, το εμβόλιο λειτουργεί με προστασία 70%. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης, η αποτελεσματικότητα αυξήθηκε στο 90% σε μια ομάδα εθελοντών, στους οποίους δόθηκε αρχική μισή δόση, ακολουθούμενη από πλήρη δόση, με διαφορά ενός μήνα. Όταν όμως έλαβαν δύο πλήρεις δόσεις μέσα σε χρονικό διάστημα 30 ημερών, η αποτελεσματικότητα έπεσε στο 62%.
Το εμβόλιο της Moderna, όπως και των Pfizer/BioNTech, βασίζεται στην τεχνολογία του αγγελιοφόρου RNA (mRNA), που βασίζεται σε συνθετικά γονίδια που μπορούν να αναπτυχθούν και να παρασκευασθούν σε διάστημα εβδομάδων σε μεγάλη κλίμακα, ταχύτερα από τα συμβατικά εμβόλια. Η τεχνολογία mRNA είναι σχεδιασμένη για να προκαλεί ανοσολογική απόκριση χωρίς την χρήση παθογόνων, δηλαδή στοιχείων του ίδιου του ιού. Με βάση την τεχνική αυτή, οδηγίες μεταβιβάζονται στα κύτταρα του εμβολιασμένου για τον τρόπο κατασκευής πρωτεϊνών που μοιάζουν αλλά δεν είναι ο ιός, αντισωμάτων που καταπολεμούν τον ιό.
Το εμβόλιο της Moderna μπορεί να διατηρηθεί σε θερμοκρασία από 2 έως 8 βαθμούς Κελσίου (δηλαδή σε απλό ψυγείο) για διάστημα έως και 30 ημερών, έναντι των 7 ημερών που προβλέπονταν αρχικά, σε αντίθεση με αυτό της Pfizer, το οποίο πρέπει να μεταφέρεται και να αποθηκεύεται σε θερμοκρασία -70 βαθμών Κελσίου, ενώ μπορεί να διατηρηθεί σε απλή ψύξη μόνο για πέντε μέρες το πολύ.
Το εμβόλιο της AstraZeneca μπορεί να αποθηκευτεί, να μεταφερθεί και να διανεμηθεί υπό κανονικές συνθήκες ψύξης (2-8 βαθμούς Κελσίου) για τουλάχιστον έξι μήνες.
Πώς θα διανεμηθούν τα εμβόλια
Οι Pfizer/BioNTech εκτιμούν ότι 50 εκατομμύρια δόσεις θα μπορούσαν να διατεθούν έως το τέλος του 2020, με 25 εκατομμύρια δόσεις για χρήση στις ΗΠΑ τον επόμενο μήνα. Επιπλέον, 30 εκατομμύρια δόσεις ενδέχεται να είναι διαθέσιμες τον Ιανουάριο και 35 εκατομμύρια περισσότερες στους επόμενους δύο μήνες.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι οι πρώτες δόσεις του εμβολίου θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμες για τα κράτη – μέλη μέχρι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, εφόσον το εμβόλιο εγκριθεί και από την ευρωπαϊκή υπηρεσία φαρμάκων (ΕΜΑ).
Οι δόσεις του εμβολίου που προορίζονται για την Ευρώπη θα παραχθούν στις μονάδες παραγωγής της BioNTech στη Γερμανία, καθώς και στη μονάδα παραγωγής της Pfizer στο Βέλγιο.
Το εμβόλιο της Moderna μπορεί να φτάσει εύκολα και γρήγορα, με τα υπάρχοντα δίκτυα υποδομών, σε μακρινούς προορισμούς, σε μικρές πόλεις και χωριά, ακόμα και στις πιο φτωχές χώρες.
Η Moderna, η οποία συμμετέχει στο κυβερνητικό πρόγραμμα Operation Warp Speed, αναμένει ικανότητα παραγωγής 20 εκατομμυρίων δόσεων για τις Ηνωμένες Πολιτείες εντός του 2020. Η εταιρεία έχει ήδη παραγάγει μερικά εκατομμύρια από αυτά και είναι έτοιμα να τεθούν στην κυκλοφορία μόλις λάβει την έγκριση του Αμερικανικού Οργανισμού Φαρμάκων.
Η AstraZeneca δηλώνει πως έχει δυνατότητα παραγωγής έως και 3 δισεκατομμύρια δόσεις του εμβολίου το 2021 σε κυλιόμενη βάση, εν αναμονή της έγκρισης των κανονιστικών ρυθμίσεων. Χρησιμοποιώντας το δοσολογικό σχήμα που έχει 90% αποτελεσματικότητα, περισσότερα άτομα θα μπορέσουν να εμβολιαστούν.
