Καμπανάκι χτυπά η 16η έκθεση προόδου του Εθνικού Παρατηρητηρίου Covid-19, η οποία αφορά το διάστημα 17 έως 23 Σεπτεμβρίου.
Όπως σημειώνεται, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει συνεχιζόμενη επιδείνωση, με αύξηση των ημερησίων κρουσμάτων, του αριθμού των διασωληνωμένων και του ημερήσιου αριθμού θανάτων. Ο δείκτης Rt για την επικράτεια αυξήθηκε σε 1, ενώ στην Αττική, για το υπό εξέταση διάστημα, υπολογίζεται άνω της μονάδας.
Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 324 κρούσματα από 281 στην προηγούμενη έκθεση.
Το 50%-60% των νέων κρουσμάτων καταγράφεται στην Αττική. Για δεύτερη συνεχή εβδομάδα οι νέες ημερήσιες διαγνώσεις παραμένουν πανελλαδικά σε επίπεδο άνω των 300 ατόμων.
Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 22.09.20
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), από τις 14 έως τις 20 Σεπτεμβρίου καταγράφηκαν παγκοσμίως σχεδόν δύο εκατομμύρια νέα κρούσματα, αριθμός που είναι αυξημένος κατά 6% σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα, και αποτελούν τον μεγαλύτερο εβδομαδιαίο αριθμό κρουσμάτων από την αρχή της πανδημίας. Ειδικότερα για την Ευρώπη, το ποσοστό αύξησης ανέρχεται σε 11%.
Παραμένει η εκτεταμένη διασπορά σε νεαρότερες ηλικίες, που απεικονίζεται στον αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε ηλικίες κάτω των 40 ετών. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος ηλικίας των κρουσμάτων είναι τα 39 έτη. Ωστόσο, αυτή η ηλικιακή ομάδα φαίνεται να ανταποκρίνεται σε μια μερικώς επιτυχή αντιμετώπιση της επιδημίας, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.
Τα αυξημένα κρούσματα που καταγράφονται (τα οποία, όπως αναφέρεται και παρακάτω, ως ένα βαθμό οφείλονται και στον αυξημένο αριθμό των test που πραγματοποιούνται) αφορούν σε μεγάλο βαθμό νεότερες ηλικίες και ασυμπτωματικούς ή ήπια συμπτωματικούς ασθενείς.
Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο αριθμός των ασθενών που χρειάζονται διασωλήνωση παρουσιάζει αυξητική τάση τις τελευταίες δύο εβδομάδες, γεγονός που καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη πίεση στο σύστημα υγείας.
Από την άλλη, η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρέμεινε σχεδόν σταθερή σε 36% (από 37% στην προηγούμενη έκθεση), σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Με δεδομένο τον αυξημένο αριθμό ασθενών που βρίσκονται σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ, η σταθερότητα αυτή αντανακλά την αύξηση των διαθέσιμων κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ. Στην Αττική, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 60%.
Συμπερασματικά, η παρούσα κατάσταση συνεχίζει να απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.
Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα διαμορφώθηκε σε 10.762 τελευταία εβδομάδα. Μεγάλο μέρος αυτών πραγματοποιείται με δειγματοληπτικούς ελέγχους στις πύλες εισόδου της χώρας και με στοχευμένους ελέγχους σε διάφορες περιοχές της επικράτειας.
Σύμφωνα με τα διαγνωστικά test που πραγματοποιούνται σε όλη την χώρα, ποσοστό 7% – 11% των κρουσμάτων είναι εισαγόμενα. Τα περισσότερα κρούσματα εντοπίζονται στην Αττική, που εμφανίζει δυσανάλογο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με τον πληθυσμό της, με τάσεις επέκτασης του ήδη μεγάλου επιδημικού φορτίου.
Συγκεκριμένα, ορισμένες ημέρες περισσότερα από τα μισά εγχώρια κρούσματα εντοπίζονται στο νομό Αττικής. Για τον λόγο αυτό στον νομό Αττικής εφαρμόζονται ήδη επιπλέον περιοριστικά μέτρα.
Το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 73 (από 67 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων αυξήθηκε σημαντικά σε 5,9 (από 3,3) και έχει προσεγγίσει τον αντίστοιχο αριθμό του πρώτου κύματος.
Σύμφωνα με τα διεθνή διαθέσιμα δεδομένα, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση στον δείκτη θανάτων λόγω COVID ανά 1 εκ. κατοίκους (106η θέση / 33,7 θάνατοι ανά 1 εκ. κατοίκους) όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 126,7 θάνατοι ανά 1 εκ. κατοίκους. Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 32 από 30 ημέρες και των θανάτων σε 123 από 124 ημέρες.
Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο ΕΟΔΥ εκτιμά τον δείκτη Rt για την επικράτεια σε 1, αυξημένο σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση. Ειδικά στην περιοχή της Αττικής, για το υπό εξέταση διάστημα ο δείκτης υπολογίζεται άνω της μονάδας.
Η κινητικότητα του πληθυσμού δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση στους χώρους εργασίας και στις κατοικίες, που είναι οι δύο κατηγορίες που έχουν επικαιροποιηθεί στο Google Mobility Report την τελευταία εβδομάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 12,6% τον Ιούλιο, ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν λίγο υψηλότερο ρυθμό πτώσης κατά 15,8%.
Εξαιρώντας τα καύσιμα και τα πλοία, οι εξαγωγές και εισαγωγές υποχώρησαν τον Ιούλιο κατά 2,5% και 8,1% αντίστοιχα. Συνολικά, στο πρώτο επτάμηνο του έτους, οι εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών παρουσίασαν μείωση 13,3% και 15,7% αντίστοιχα, ενώ χωρίς τα πλοία και καύσιμα οι ρυθμοί μείωσης ήταν χαμηλότεροι, συγκεκριμένα 3,6% και 9,6% αντίστοιχα.
Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η μικρή ανάκαμψη στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας που καταγράφηκε στο πρώτο μισό του Σεπτεμβρίου αντιστράφηκε στη συνέχεια, με το πρώτο εικοσαήμερο του Σεπτεμβρίου να εμφανίζει μικρή υποχώρηση κατά -1,1% έναντι μείωσης -7,5% τον Αύγουστο.
Tα στοιχεία του Bruegel για την εβδομαδιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας υποδεικνύουν μείωση -5% την τρίτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου έναντι πτώσης -4% την δεύτερη εβδομάδα.
Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 18 Σεπτεμβρίου, η μέση εβδομαδιαία μείωση στην Ελλάδα ανήλθε σε -6,2% έναντι -5,3% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία τα ποσοστά μεταβολής ήταν -6,1%, -7,6% και -12,8% αντίστοιχα για την ίδια περίοδο.
Μικρή μείωση κατέγραψε ο μέσος όρος του αριθμού επιβατών, τόσο των διεθνών όσο και των εσωτερικών πτήσεων, στο δεύτερο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου σε σύγκριση με το πρώτο δεκαήμερο.
Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -1,4%, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων κατέγραψε μεγαλύτερη πτώση, κατά 7,1%.
Συνολικά, ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών διεθνών και εσωτερικών πτήσεων ανήλθε σε 17,998 και 11,977 αντίστοιχα το πρώτο εικοσαήμερο του Σεπτεμβρίου, καταγράφοντας πτώση κατά -71,5% και -56,1% αντίστοιχα σε σύγκριση με το ίδιο περυσινό διάστημα.
Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνέχισε να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για πέμπτο συνεχόμενο μήνα επιταχυνόμενος σε +37,3% τις πρώτες 11 ημέρες του Σεπτεμβρίου έναντι αύξησης κατά +30,5% τον Αύγουστο.
Συνολικά, στο διάστημα Μαρτίου – Σεπτεμβρίου, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφάνισε μέση αύξηση +23,4%, με τάση επιτάχυνσης μετά τον Μάιο και την σταδιακή άρση του lockdown. Παράλληλα, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών αυξάνεται για τέταρτο συνεχόμενο μήνα κατά +7,6% τις πρώτες 11 ημέρες του Σεπτεμβρίου από +2,9% τον Αύγουστο. Συνολικά, στο διάστημα Μαρτίου – Σεπτεμβρίου, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών κατέγραψε ρυθμό αύξησης +1,7%.
Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 18 Σεπτεμβρίου, γεγονός που συνδέεται με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται. Επιπλέον, Εντούτοις, το ποσοστό μείωσης, τόσο τον Αύγουστο, όσο και το διάστημα 1-18 Σεπτεμβρίου, εμφανίζει επιβράδυνση σε σύγκριση με την επίδοση του Ιουλίου.
Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 17 Σεπτεμβρίου καταγράφει μείωση -10,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι τον Αύγουστο ο ρυθμός πτώσης περιορίστηκε σε -4,4% από -8,7% τον Ιούλιο, ενώ στο διάστημα 1-17 Σεπτεμβρίου παρατηρείται οριακή αύξηση (+0,3%).
Σταδιακή βελτίωση εμφανίζουν τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με ραγδαία και απότομη μείωση της ζήτησης λόγω της επιβολής των μέτρων περιορισμού.
Σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στα διόδια (+114,4% το πρώτο μισό του Σεπτεμβρίου από +122,1% τον Αύγουστο), στις εταιρίες ενέργειας (+67,7% από +63%), στα οικοδομικά υλικά (+38,9% από +30,1%), στα super markets και παντοπωλεία (+31.1% από +19,2%), στους φούρνους (+71,2% από +68,5%) και στα φαρμακεία (+45,3% από +27,7%).
Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά κανάλια πληρωμών και δεν αποτελούν αποκλειστικά ένδειξη αυξημένης ζήτησης.
Αντίθετα, μείωση συνεχίζει να παρατηρείται στους χώρους εστίασης (-5,4% το πρώτο μισό του Σεπτεμβρίου από -7,9% τον Αύγουστο), στις εταιρίες μεταφορών (-47,5% από -30,1%), στα ταξιδιωτικά γραφεία (-65,9% από -64%) και στα πολυκαταστήματα (-67,3% από -68,4%).
