Με συντριπτική πλειοψηφία, οι ψηφοφόροι στη Βενεζουέλα ενέκριναν την προσάρτηση της πλούσιας σε υδρογονάνθρακες περιοχής Εσεκίμπο, που ανήκει στην γειτονική Γουιάνα. Το συμβουλευτικό δημοψήφισμα, που διοργάνωσε το Καράκας για να νομιμοποιήσει τις αξιώσεις του στα εδάφη της Γουιάνας, ολοκληρώθηκε με πάνω από το 95% των συμμετεχόντων να ψηφίζουν «ναι» στα πέντε ερωτήματα που τέθηκαν, ανέφερε το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (CNE).
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο χαιρέτισε το αποτέλεσμα και την «συντριπτική» νίκη. «Έχουμε κάνει τα πρώτα βήματα μιας νέας ιστορικής φάσης στον αγώνα για αυτό που μας ανήκει, για να ανακτήσουμε την κληρονομιά των απελευθερωτών του έθνους», είπε.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου στο Καράκας, στη Σιουδάδ Γκουαγιάνα, πρωτεύουσα της περιοχής της Βενεζουέλας που συνορεύει με το Εσεκίμπο, ή στο Σαν Κριστόμπαλ στα νοτιοδυτικά, κατέγραψαν μικρή προσέλευση στα εκλογικά τμήματα. Σύμφωνα με το CNE, καταμετρήθηκαν σχεδόν 10,5 εκατομμύρια ψήφοι υπέρ, σε ένα εκλογικό σώμα άνω των 20 εκατομμυρίων.
Όπως αναφέρει το Euronews, το γεγονός ότι δεν δημοσιοποιήθηκαν επίσημα τα ποσοστά συμμετοχής πυροδότησε αντιπαράθεση με την αντιπολίτευση, που κατηγορεί την κυβέρνηση ότι προσπαθεί να κρύψει το υψηλό ποσοστό αποχής και επισημαίνει ότι τα 10,5 εκατομμύρια «ψήφοι» δεν ισοδυναμούν με 10,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους.
Ο Ενρίκε Καπρίλες, δύο φορές υποψήφιος της αντιπολίτευσης για την προεδρία, ανήρτησε στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης “Χ” τον αριθμό «2.110.864» ψηφοφόρων, υπονοώντας ότι ο καθένας είχε δικαίωμα σε έως και πέντε ψήφους, και σχολιάζοντας ότι πρόκειται για μια «ηχηρή αποτυχία». «Είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσουμε τέτοια αποτελέσματα», δήλωσε ο Λουίς Βισέντε Λεόν, διευθυντής του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Datanalisis.
Σε επικοινωνία με το Γαλλικό Πρακτορείο, το CNE δεν έδωσε αμέσως τον αριθμό των ψηφοφόρων. Η αντιπολίτευση, η οποία στο σύνολό της υποστηρίζει τις διεκδικήσεις στην Εσεκίμπο, εμφανίστηκε διχασμένη ανάμεσα στις ιδέες περί προσάρτησης που υποστηρίζει και την επιθυμία της να μην υποστηρίξει την κυβέρνηση Μαδούρο πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2024.
Οι πολίτες στη Βενεζουέλα κλήθηκαν να απαντήσουν σε πέντε ερωτήσεις, μεταξύ των οποίων εάν συμφωνούν να μην αναγνωριστεί η δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου (ICJ) και να ενσωματώσουν την περιοχή στη Βενεζουέλα.
Το δημοψήφισμα δεν αναμένεται να έχει συγκεκριμένες συνέπειες βραχυπρόθεσμα: η διεκδικούμενη περιοχή ανήκει στη Γουιάνα και η ψηφοφορία δεν αποτελεί δημοψήφισμα για αυτοδιάθεση. Προκάλεσε όμως ανησυχία στην Τζορτζτάουν, την πρωτεύουσα της Γουιάνας, και στη διεθνή σκηνή.
«Δεν φοβόμαστε» το μήνυμα από τη Γουιάνα
Το Καράκας διαβεβαίωσε ότι δεν αναζητεί αφορμή για να εισβάλει στην περιοχή, όπως φοβάται μακροπρόθεσμα η Γουιάνα, όπου χιλιάδες άνθρωποι σχημάτισαν «ανθρώπινη αλυσίδα» για να δείξουν την διάθεσή τους να υπερασπιστούν την ανεξαρτησίας τους.
Ο πρόεδρος της Γουιάνας Ιρφάαν Άλι διαβεβαίωσε τους συμπατριώτες του την Κυριακή ότι «δεν υπάρχει τίποτα να φοβόμαστε τις επόμενες ώρες, ημέρες και μήνες». «Η πρώτη γραμμή άμυνάς μας είναι η διπλωματία και βρισκόμαστε σε μια πολύ, πολύ ισχυρή θέση», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η χώρα έχει ευρεία διεθνή υποστήριξη και κάλεσε το Καράκας να επιδείξει «ωριμότητα και υπευθυνότητα».
Τα τελευταία χρόνια, η Βενεζουέλα επανέφερε τις διεκδικήσεις της στην περιοχή των 160.000 τ.χλμ. που αποτελεί πάνω από τα δύο τρίτα του εδάφους της Γουιάνας και όπου ζουν 125.000 άνθρωποι, ή το ένα πέμπτο του πληθυσμού της, μετά την ανακάλυψη υπεράκτιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η Γουιάνα, η οποία απέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Βρετανία το 1966, έχει τον έλεγχο της περιοχής Εσεκίμπο για πάνω από έναν αιώνα.
Η διαμάχη εντάθηκε όταν η ExxonMobil ανακάλυψε πετρέλαιο στο Εσεκίμπο το 2015, συμβάλλοντας στο να αποκτήσει η Γουιάνα, με πληθυσμό 800. 000 κατοίκους, τα μεγαλύτερα κατά κεφαλήν αποθέματα αργού πετρελαίου στον κόσμο.
Το Καράκας υποστηρίζει ότι ο ποταμός Εσεκίμπο πρέπει να είναι το φυσικό σύνορο των δύο χωρών, όπως το 1777 κατά την εποχή της Ισπανικής Αυτοκρατορίας. Η Γουιάνα αντιτείνει ότι τα σημερινά σύνορα χρονολογούνται από την εποχή της αγγλικής αποικιοκρατίας και επικυρώθηκαν το 1899 από ένα Διαιτητικό Δικαστήριο. Η χώρα έχει καταφύγει στο ICJ, το ανώτατο δικαστικό όργανο του ΟΗΕ, για να επικυρώσει.
Η Τζορτζτάουν είχε προσφύγει στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο επιχειρώντας να σταματήσει το δημοψήφισμα.
Οι δικαστές του Διεθνούς Δικαστηρίου διέταξαν, την Παρασκευή τη Βενεζουέλα να απέχει από κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να αλλάξει το στάτους κβο επισημαίνοντας ότι η Γουιάνα ελέγχει την περιοχή. Δεν απαγόρευσε ωστόσο ρητά στη Βενεζουέλα να προχωρήσει στο δημοψήφισμα, όπως έχει ζητήσει η Γουιάνα.
Από την COP28 στο Ντουμπάι, ο Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, δήλωσε ότι «ελπίζει πως η κοινή λογική θα επικρατήσει». «Αν υπάρχει κάτι που δεν χρειάζεται ο κόσμος, που δεν χρειάζεται η Νότια Αμερική, είναι αυτή η αναταραχή», τόνισε.
Στο περιθώριο της ψηφοφορίας, μέσα ενημέρωσης της Βενεζουέλας μετέδωσαν βίντεο που δείχνει Ιθαγενείς της περιοχής να αντικαθιστούν την σημαία της Γουιάνας με την σημαία της Βενεζουέλας. Το βίντεο που χαρακτηρίζεται ως «ψεύτικο» και «προπαγάνδα» από την Τζορτζτάουν.
