Τα σημάδια ήταν ανησυχητικά ήδη από το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου. Στις 12 Οκτωβρίου, 295 κρούσματα στη χώρα.
Πάνω στο τραπέζι, ο χάρτης υγειονομικού κινδύνου με τις νέες εστίες να ξεπροβάλλουν δειλά σε περιοχές απομακρυσμένες από την Αττική που τότε ανέδιδε την αχνή εικόνα σταθερότητας.
Στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα, οι νέες εστίες της πανδημίας φαίνονταν να τροφοδοτούνται από μία σειρά περιστατικών, όπως οι συγκεντρώσεις και τα πάρτι σε δρόμους και πλατείες.
Οι θάνατοι ξεπερνούσαν κατά μέσο όρο τους πέντε ημερησίως. «Εκθετική αύξηση προ των πυλών», όπως θα πει αργότερα ο Γκ. Μαγιορκίνης.
Αιφνιδίασε η εξάπλωση του ιού
Πολλοί ήταν εκείνοι που αρχικά είχαν θεωρήσει πως κατά ένα μαγικό τρόπο, ο ιός δεν θα εξαπλωθεί, θα επιστρέψει όπως στα τέλη του καλοκαιριού στη Θεσσαλονίκη, σε μη ανησυχητικά επίπεδα. Ομως για τους λοιμωξιολόγους που στέκονταν σαν στρατηγοί πάνω από τον χάρτη, τα αναχώματα για την ανάσχεση της πανδημίας είχαν εξασθενήσει. Την προειδοποίηση για την Θεσσαλονίκη είχε απευθύνει ήδη για δεύτερη φορά εκείνη την περίοδο ο Σωτήρης Τσιόδρας αλλά δεν εισακούστηκε. Προειδοποιούσαν και άλλοι συνάδελφοί του στην Επιτροπή Λοιμωξιολόγων. Ομως η ταχύτητα εξάπλωσης της πανδημίας ξεπέρασε το βαθμό διείσδυσης των προειδοποιήσεων στην κοινωνία. Στις 27 Οκτωβρίου, 295 κρούσματα μόνο στην Αττική.
Βλέποντας τη μία εβδομάδα να εμφανίζονται κατά μέσο όρο 330 κρούσματα και στη συνέχεια ο αριθμός αυτός να αγγίζει τα 730, στο πίσω μέρος του μυαλού όσων στέκονταν πάνω από τον χάρτη, ήρθε ξανά το γενικευμένο lockdown. Oχι σαν μία λύση- μαχαίρι εκείνη τη στιγμή αλλά σαν ύστατο μέτρο. Μία λύση που κανείς δεν ήθελε και που ακόμα και τώρα που τα τείχη καταρρέουν το ένα πίσω από το άλλο, δεν θέλει να επιβάλλει. Σε κόκκινο επίπεδο περνούν οι Σέρρες και τα Ιωάννινα.
Πλησιάζει το lockdown
Ομως το lockdown σε όλη τη χώρα φαίνεται πως καταφθάνει. Συντίθεται σαν το παζλ. Πρώτα τοπικά, στις περιφέρειες που είναι στο κόκκινο. Και οι οποίες αυξάνονται. Και στη συνέχεια παντού, μόλις ο αριθμός των κρουσμάτων θα δείχνει μη διαχερίσιμος. Η εμφάνιση του Σωτήρη Τσιόδρα το απόγευμα της Τρίτης, είχε αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Να μιλήσει σε όλους όπως ένας άνθρωπος της οικογένειάς τους για να πείσει πως το πραγματικό όπλο απέναντι σε αυτή την φονική πανδημία είναι αυτό που έχει ο καθένας μέσα του. Η θέληση για ζωή. Η συναίσθηση του κινδύνου.
Είμαστε στο και πέντε και όλα τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Σε μία μέρα από τα 715 κρούσματα βρεθήκαμε στα 1259. Η καθολική χρήση μάσκας σε κάποιες περιφέρειες είναι άγνωστο ακόμη αν θα αποδώσει. Το ίδιο και η απαγόρευση της κυκλοφορίας. Μπορεί να βρισκόμαστε ώρες ή μέρες από τα 2.000 κρούσματα. Οταν θα συμβεί αυτό, θα μπούμε στην καραντίνα. Στο ενδιάμεσο θα υπάρξει η τελευταία ευκαιρία. Το κλείσιμο των καταστημάτων εστίασης ακόμη νωρίτερα. Η διεύρυνση του ωραρίου απαγόρευσης κυκλοφορίας. Περισσότεροι άνθρωποι με τηλεργασία. Αυτό που συμβαίνει ήδη στην Ευρώπη.
Τσιόδρας: Ωρα μηδέν για την πανδημία
Ωρα αποφάσεων που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε γενικευμένη καραντίνα. Και ώρα ευθύνης για τους πολίτες. Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε η ξαφνική παρουσία του Σωτήρη Τσιόδρα στην ενημέρωση για την πορεία της πανδημίας. Κανείς δεν περίμενε ότι θα ξαναβλέπαμε τον καθηγητή Λοιμωξιολογίας, όμως, με την κατάσταση να έχει φτάσει σε οριακό σημείο, η παρουσία του ήταν επιβεβλημένη.
Η κυβέρνηση αλλά και η αρμόδια επιτροπή των επιστημόνων «επιστράτευσε» τον κ. Τσιόδρα σε μια προσπάθεια να στείλει το μήνυμα στους πολίτες ότι η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Κι ότι ο κίνδυνος να «εκραγεί» το ΕΣΥ, να υπάρξουν πολλοί θάνατοι, να διαχυθεί η πανδημία παντού και η εξέλιξη για τη χώρα μας να είναι δραματική.
Ο Σωτήρης Τσιόδρας, αγαπητός στο ευρύ κοινό, μπήκε ξανά μπροστά από τις κάμερες προκειμένου να κινητοποιηθούν όσοι πολίτες δεν εφαρμόζουν τα μέτρα και όσοι δυσανασχετούν για τα σκληρά μέτρα. Βγήκε ξανά προκειμένου να εξηγηθεί ότι η Ελλάδα είναι ένα βήμα από το γενικό lockdown το οποίο θέλουν όλοι να αποφύγουν.
Oλοιμωξιολόγος ανέφερε ότι είναι αδύνατον να ελεγχθεί η πανδημία, με βάση τα δεδομένα από όλες τις χώρες της Ευρώπης, κατά την επέλαση του δεύτερου κύματος του ιού. Και ηταν αυτό το δραματικό μήνυμά του προκειμένου να πειστούν όλο και περισσότεροι ότι δεν είναι αστείο η μάχη κατά του κοροναϊού.
«Θέλω με ήρεμη συνείδηση να πω ότι δεν χάνουμε την ελπίδα μας, εξακολουθούμε να παλεύουμε ως πολίτες με τα μέτρα που διευκολύνουν τη ζωή μας, που επιτρέπουν την κοινωνική ζωή χωρίς το απαγορευτικό, που έχει τεράστιες κοινωνικές συνέπειες» υπογράμμισε, αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι εύκολα τα ήδη ισχύοντα μέτρα (δηλαδή οι μάσκες παντού), είπε επίσης.
Ανησυχητική πρόβλεψη
Μάλιστα ο κ. Τσιόδρας εξέφρασε τις ανησυχίες του για χειροτέρευση της κατάστασης, ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας, ακόμη και μέχρι τον Ιανουάριο. «Έχουμε μπροστά με έναν δύσκολο Δεκέμβριο, ίσως και Γενάρη. Ξέρουμε ότι θα είναι χειρότερα γιατί θα έχουμε και αναπνευστικές λοιμωξεις» συνέχισε. «Η αθώα και η ανέμελη συμπεριφορά των παιδιών μας δεν πρέπει να συσχετιστεί με την μετάδοση του ιού σε ευπαθείς ομάδες» τόνισε ωστόσο ο Σωτήρης Τσιόδρας.
H πιο χαρακτηριστική φράση του Τσιόδρα ήταν «είναι η ώρα της συνείδησης», κάτι που ασφαλώς θέλησε να χτυπήσει το θυμικό των πολιτών, να κινητοποιήσει το συναίσθημά τους καθώς οι νεκροί αυξάνονται δραματικά και πλέον δεν μπορούν να υπάρχουν άλλα περιθώρια για χαλάρωση. Αλλά πλέον η «ώρα της συνείδησης» δεν είναι απλά η ατομική ευθύνη, αλλά η ώρα της καρδιάς.
Για τη χρήση της μάσκας, ειδικότερα, ο Σωτήρης Τσιόδρας ζήτησε από τους πολίτες να κάνουν τη «θυσία» συνδυάζοντάς την με τις θυσίες των προγόνων μας. «Δεν μπορούμε όμως να σταθούμε αδιάφοροι στη διασπορά του ιού. Εμείς σαν επιστήμονες είμαστε εδώ, προσπαθούμε με όσο το δυνατόν μικρότερο περιορισμό να προχωρήσουμε σε αυτό. Η μάσκα είναι η μοναδική μας επιλογή σε αυτό. Αν είχα βγει με έναν φίλο, δεν θα έβγαζα τη μάσκα για να του μιλήσω. Οι κανόνες δεν είναι για να μας δεσμεύουν είναι για να είμαστε ελεύθεροι».
«Δουλεύω 19 ώρες την ημέρα και δεν το λέω για να περηφανευτώ το λέω γιατί από όλους μας πρέπει να γίνει μια θυσία. Μια θυσία σαν αυτή που έκαναν οι πρόγονοί μας», είπε.
«Προσπαθούμε με όσο το δυνατόν μικρότερο περιορισμό να προχωρήσουμε. Η μάσκα είναι η μοναδική μας επιλογή σε αυτό» δήλωσε. Ο Σ. Τσιόδρας ανέφερε ότι ο ίδιος έχει να πάει σε εστιατόριο από το Φεβρουάριο.
«Δυστυχώς παραβιάζονται οι ατομικές μας ελευθερίες με αυτά τα μέτρα, όμως αυτή τη στιγμή η μάσκα είναι μοναδική επιλογή που έχουμε. Προσωπικά, έχω να πάω σε εστιατόριο από το Φεβρουάριο. Είναι η μοναδική επιλογή που έχω, ώστε να μη μεταφέρω τον κορωνοϊό σε κανέναν» δήλωσε.
Πάντως, άφησε και κάποιες αιχμές για τον συνωστισμό στα ΜΜΜ λέγοντας μεν ότι το κράτος κάνει ό,τι μπορεί, αλλά οι επιστήμονες πιέζουν συνέχεια για την αποσυμφόρηση.
«Είναι ασφυκτικές οι συνθήκες στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, το ξέρω και το κατανοώ. Αλλά πρέπει όσο μπορούμε να τα αποφεύγουμε στην παρούσα φάση κι όταν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, να φοράμε με σωστό τρόπο τη μάσκα».
«Πρέπει να περιορίσουμε τις συναθροίσεις. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Γιατί πρέπει να ξεδώσω στην παρούσα φάση, θέτοντας σε κίνδυνο, με αυτό τον τρόπο τον διπλανό μου;», διερωτήθηκε ο κ. Τσιόδρας. «Δεν ήρθα εδώ να σας μιλήσω για φόβο αλλά να σας μιλήσω για ελευθερία. Δεν είμαι δάσκαλος ούτε και καθηγητής, αλλά ένας μαθητής και μαθαίνω μαζί σας για τη πανδημία. Δουλεύω 19 ώρες την ημέρα, κοιμάμαι μόνο τρεις ώρες κάθε βράδυ, ξενυχτάω μέχρι τις 3 και 4 το πρωί για να ετοιμάσω την αναφορά στον πρωθυπουργό», σημείωσε.
«Δεν το λέω για να περηφανευτώ το λέω γιατί από όλους μας πρέπει να γίνει μια θυσία. Μια θυσία σαν αυτή που έκαναν πριν 80 χρόνια οι πρόγονοί μας», είπε ο Σωτήρης Τσιόδρας, κλείνοντας και πάλι με αναφορά στην Εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.
Μέτρα τώρα για να μην φθάσουμε στο lockdown
Δεκατέσσερις μέρες για να φανεί ο αντίκτυπος των τελευταίων μέτρων. Στο μεταξύ όμως τα κρούσματα στη Ροδόπη έφτασαν τα 73. Στις Σέρρες τα 55, τα 22 στη Χαλκιδική, τα 61 στη Χίο. «Νομίζω ότι τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Είμαστε ήδη σε εκθετική αύξηση των κρουσμάτων που μπορεί να αυξηθεί περισσότερο, αν δεν προστεθούν νέα μέτρα. Τα επιπλέον μέτρα είναι της Πολιτείας που θα κάνει πιο εύκολη την τήρηση των μέτρων. Λέμε για χρήση μάσκας στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας μέσα και έξω. Καλό θα ήταν να επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα», εξηγεί η Αθηνά Λινού, καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο MEGA.
«Σε ένα μήνα από τώρα φοβάμαι ότι θα διπλασιαστούν ή πιθανόν και να τριπλασιαστούν τα ημερήσια κρούσματα αν δεν πάρουμε και άλλα μέτρα. Θα μπορούσε να αυξηθεί η τηλεργασία στο 90%, να δοθούν κίνητρα ώστε να γίνονται πιο πολλά τεστ, να συνταγογραφείται το τεστ. Μακάρι να διαψευστώ», πρόσθεσε κάνοντας μια πρόβλεψη για όσα θα ακολουθήσουν.
«Αφού άρχισαν και διπλασιάζονται τα κρούσματα σε λιγότερο από δέκα ημέρες, μπορούν και να τριπλασιαστούν. Το τονίζω για να συνειδητοποιήσουμε πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος», κατέληξε η κ. Λινού.
Τρεις λύσεις όσο πλησιάζει ο χειμώνας
Τρεις λύσεις έθεσε επί τάπητος η καθηγήτρια επιδημιολογίας Αθηνά Λινού, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αλλά και στα καταστήματα εστίασης, όσο πλησιάζει ο χειμώνας.
Η καθηγήτρια επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για κουπόνια στους πολίτες για τουριστικά λεωφορεία.
Επιπλέον, η κ. Λινού αναφέρθηκε και στις επιδοτήσεις που πρέπει να δώσει το κράτος στις επιχειρήσεις για θερμάστρες εξωτερικού χώρου, έτσι ώστε τα μαγαζιά εστίασης να επιτρέπουν στον κόσμο να κάθεται έξω.
«Βλέπουμε ότι υπάρχει συνωστισμός στα λεωφορεία. Θα μπορούσαν να υπάρχουν κουπόνια για ταξί ή τουριστικά λεωφορεία, από τη στιγμή που δεν μπορούν να βγουν περισσότερα λεωφορεία στους δρόμους. Αν δεν μπορεί να τα ναυλώσει για λόγους διαφάνειας, ή προκηρύξεων ή ενστάσεων, θα μπορούσε να δώσει κουπόνια και να μπορούν οι άνθρωποι να πάρουν ταξί ή τουριστικό λεωφορείο. Πρέπει να έχουμε ανορθόδοξες λύσεις, όπως στον πόλεμο», τόνισε στον Alpha 98,9.
«Επίσης, πρέπει να υπάρχει επιδότηση για θερμάστρες εξωτερικού χώρου, έτσι ώστε να τρώνε όλοι έξω. Να υπάρξει αλλαγή των ζωνών που να μπορεί να βάλει ο επιχειρηματίας τραπέζια έξω. Με αυτόν τον τρόπο θα είχαμε μεγάλο κέρδος από τη διασπορά μέσα σε εσωτερικούς χώρους.
Τέλος, θα πρέπει να υπάρξει ισχυρή επιδότηση στο ηλεκτρικό, για να χρησιμοποιούν ηλεκτρικά σώματα στους χώρους εργασίας, ώστε να μένουν ανοιχτές οι πόρτες και τα παράθυρα».