Τα όσα έπεσαν στο τραπέζι τη μια ώρα που συναντήθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν περιέγραψε μέσα από τις απαντήσεις που έδωσε στους δημοσιογράφους ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι η συνάντηση έγινε σε καλό κλίμα και πως συμφωνήθηκε να χτίσουν πάνω στο υπάρχον θετικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί μετά τους σεισμούς. «Η σημερινή μας συνάντηση επαναβεβαίωσε τη διάθεσή μας για νέα επανεκκίνηση ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και έναν πιο σαφή δίαυλο, έναν οδικό χάρτη για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες», είπε ο πρωθυπουργός και μίλησε για μια «συγκρατημένη νέα αρχή με την Τουρκία η οποία γνωρίζει καλά ποια είναι τα θέματα που η Ελλάδα δεν συζητά».
Εξηγώντας το αυτό ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι πρόθεση των δυο πλευρών είναι να μπορέσουν να ξανασυναντηθούν πριν το τέλος του έτους σε ανώτατο επίπεδο συμβουλίου συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη με μια πιο θετική ατζέντα. Ωστόσο πρόσθεσε ότι: «Αυτό δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως δια μαγείας τα σημαντικά προβλήματα που έχουμε αλλά υποδηλώνει τη διάθεση των δύο ηγεσιών για μια πιο θετική σχέση και αυτό κρατώ ως το πιο σημαντικό συμπέρασμα».
Μάλιστα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι «Στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου μέσα στο οποίο εμπίπτουν και οι διερευνητικές είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε το επίπεδο των συζητήσεων και σε επίπεδο υπουργών».
Και πρόσθεσε ότι παρότι «δεν ξεχνάμε αυτά που έγιναν εδώ και 4 χρόνια, αλλά είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι και έχουμε υποχρέωση απέναντι στους λαούς μας να διασφαλίσουμε ότι θα ζούμε ειρηνικά, έστω και αν δεν μπορέσουμε να λύσουμε τη μια διαφορά μας, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Να μην είμαστε σε καθεστώς μόνιμης έντασης, να μην είμαστε στα κόκκινα. Εκεί θεωρώ ότι η οδός των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, η οποία υπήρξε τα τελευταία χρόνια άτυπα και έδειξε δείγματα γραφής είναι κάτι το οποίο πιστεύω ότι μπορούμε με αμοιβαίες κινήσεις καλής θέλησης να εκτονώνουμε πιθανές εστίες μελλοντικής έντασης και να υπάρχει και ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας».
Οι τρεις άξονες
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στους τρεις άξονες που θα έχει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα επιτευχθεί η καλύτερη συνεργασία.
Πρώτος άξονας, όπως είπε θα είναι ο πολιτικός διάλογος υπό την καθοδήγηση των δύο υπουργών εξωτερικών. Θα τεθούν τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα με σημαντικότερο το βασικό ζήτημα της διαφοράς μας με την Τουρκία ( δηλαδή την ΑΟΖ και την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας).
Δεύτερος άξονας, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία μπορούν να αποδώσουν καρπούς, χτίζοντας πάνω στο θετικό μομέντουμ των τελευταίων μηνών.
Και τρίτος άξονας η θετική ατζέντα, που αφορά σε ζητήματα οικονομικής, ενεργειακής συνεργασίας και σε τομείς όπως η πολιτική προστασία.
«Μπορούμε γρήγορα να έχουμε απτά αποτελέσματα για να επισημοποιηθούν στο ανώτατο συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιβεβαίωσε ότι τέθηκαν τα ζητήματα της Θράκης αλλά σημείωσε με νόημα ότι δεν θα μπει σε εξονυχιστικές λεπτομέρειες για το τι συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες με τον Πρόεδρο Ερντογάν.
Για τις ευρωτουρκικές σχέσεις ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο ευρωπαϊκού συμβουλίου.
Όσον αφορά στις συναντήσεις που είχε με τον Αλβανό πρωθυπουργό Εντι Ράμα και τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «με τον Πρόεδρο Μακρόν επαναβεβαιώσαμε το εξαιρετικό πλαίσιο συνεργασίας μας με τη Γαλλία σε πολλά επίπεδα και στον αμυντικό τομέα. Θα έχουμε και την καθέλκυση της πρώτης φρεγάτας στο τέλος Σεπτεμβρίου, η οποία αυτή τη στιγμή χτίζεται στα ναυπηγεία, ενδεχομένως να βρεθούμε και μαζί εκεί».
Όσο για τον Εντι Ράμα είπε ότι έθεσε το θέμα του Φρέντι Μπελέρη λέγοντας ότι «όταν εκλεγμένος δήμαρχος φυλακίζεται χωρίς βάσιμες κατηγορίες και δεν μπορεί να ορκιστεί αυτά δεν πρέπει να συμβαίνουν σε μια χώρα που έχει θέσει το κράτος δικαίου στην προμετωπίδα του, σέβομαι την ανεξαρτησία της αλβανικής δικαιοσύνης αλλά πρέπει να λυθεί το θέμα αυτό».
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για τα εξοπλιστικά της Τουρκίας και ειδικά το θέμα των f16, ενώ όσον αφορά στις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ είπε ότι είναι ισχυρότερες παρά ποτέ.
«Μίλησα με τον πρόεδρο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου. Επαναβεβαιώσαμε το πολύ υψηλό επίπεδο της συνεργασίας μας. Στην παρέμβαση που έκανα τώρα, επανέλαβα τη μεγάλη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης όχι μόνο για ΗΠΑ αλλά συνολικά για την τροφοδοσία όλης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ με στρατεύματα αλλά και με εξοπλισμό και μπορώ να πω ότι εκτιμώ ότι στα πλαίσια της συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ θα έχουμε σύντομα θετικές ειδήσεις για το πώς οι ΗΠΑ προτίθενται να ενισχύσουν τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στα πλαίσια της στρατηγικής συνεργασίας μας».
Επίσης, για το τι κάνουν οι ΗΠΑ με την Τουρκία σημείωσε ότι μας αφορά έμμεσα. «Η στάση του Κογκρέσου στο ζήτημα αυτό είναι γνωστή, απομένει να δούμε πως θα διατυπωθεί το αίτημα από αμερικανική κυβέρνηση προς το Κογκρέσο. Είναι κοινός τόπος ότι οι εξοπλισμοί που δίνονται σε χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών της Συμμαχίας. Αυτό δεν αφορά άμεσα την Ελλάδα. Οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της ΒΑ Μεσογείου».
Όσον αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ξεκάθαρος προς την Άγκυρα λέγοντας ότι «Η Αθήνα και η Λευκωσία κάθονται στο τραπέζι του ευρωπαϊκού συμβουλίου κατά συνέπεια είναι προφανές ότι μια βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε. σχετίζεται με την άποψη που έχουν Ελλάδα και Κύπρος για την πρόοδο στο θέμα αυτό». Με απλά λόγια η πορεία της Τουρκίας προς την ΕΕ εξαρτάται από την Αθήνα και την Λευκωσία.
Δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω τις προθέσεις Ερντογάν
Εδώ βέβαια σημείωσε ότι «εμείς δεν έχουμε στρατηγικό όφελος με μια Τουρκία να βρίσκεται κάθετα απέναντι στη Δύση, το όφελος είναι να παίξει η Τουρκία με τους δικούς μας κανόνες, του διεθνούς δικαίου, των πολυμερών σχημάτων. Είμαστε και οι δύο στην αρχή μιας καινούργιας θητείας και δεν έχω λόγο αυτή τη στιγμή να αμφισβητήσω τις προθέσεις του Ερντογάν. Είναι μια στροφή; Ναι είναι, έχω υποχρέωση – όταν δεν έχω δείγματα γραφής για το αντίθετο- να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο».
Όσον αφορά στα εξοπλιστικά μας ξεκαθάρισε ότι δεν τέθηκε θέμα από τον Ερντογάν και δεν θα μπορούσε να τεθεί, «όπως δεν θα έθετα και εγώ ζήτημα της δυνατότητας της Τουρκίας να εξοπλίζεται, εφόσον αυτό δεν απειλεί έμπρακτα την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το εξοπλιστικό μας πρόγραμμα είναι δρομολογημένο δεν επιδέχεται ουσιαστικών τροποποιήσεων, ένα πρόγραμμα που θωρακίζει την άμυνά μας αλλά και τη θέση μας στο ΝΑΤΟ και έννοια αυτονομίας της Ευρωπης. Δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε υπό το πρίσμα της σχέσης μας με την Τουρκία. Κάθε χώρα πρέπει να εξοπλίζεται για να θωρακίζει καλύτερα τις αμυντικές προτεραιότητές της».
