Εξαπλώνονται οι μωβ μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες και σε ορισμένες περιοχές παρατηρούνται μεγάλες συγκεντρώσεις, προκαλώντας ανησυχία στον κόσμο που θέλει να απολαύσει τα μπάνια του, καθώς το τσίμπημά τους είναι πολύ επώδυνο.
Αυτή τη στιγμή, οι μωβ μέδουσες βρίσκονται στο Ιόνιο, τη Χαλκιδική, τη Ρόδο, το Βορειοανατολικό Αιγαίο, στις παραλίες της Αττικής και νότια της Πελοποννήσου.
Όπως αναφέρει στον ΣΚΑΪ και την εκπομπή «Σήμερα» ο διευθυντής ερευνών του Ελληνικού Κέντρου και ωκεανολόγος, Επαμεινώνδας Χρήστου, η μωβ μέδουσα αναπτύσσεται σε ανοιχτά νερά, στα βαθιά, ωστόσο με τα ανεμογενή θαλάσσια ρεύματα μεταφέρεται στις παραλίες.
«Στο Αιγαίο έχει εντοπιστεί ένας πληθυσμός από πέρυσι. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι παραλίες που επικοινωνούν με το Αιγαίο έχουν πιθανότητα να εμφανίσουν ένα άτομο. Συνήθως δεν είναι σε σμήνη, αλλά 1-2 άτομα», επισημαίνει.
Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση τσιμπήματος
Όπως σημειώνει ο κ. Χρήστου σε περίπτωση τσιμπήματος από μωβ μέδουσα, υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο που πρέπει να ακολουθήσουμε, το οποίο έχει διαπιστωθεί ότι είναι το καλύτερο σαν πρώτη βοήθεια.
«Στην αρχή ξεπλένουμε με θαλασσινό νερό, μετά βάζουμε μείγμα μαγειρικής σόδας με θαλασσινό νερό -ποσότητα ένα προς ένα- πάνω στο σημείο που μας τσίμπησε για δύο με τρία λεπτά και αυτό σταματά την εξάπλωση της τοξίνης. Μετά καθαρίζουμε με μια πλαστική κάρτα για να φύγουν τα υπολείμματα και στη συνέχεια βάζουμε πάγο για 5-15 λεπτά για να σταματήσει ο πόνος», υπογράμμισε ο ωκεανολόγος και πρόσθεσε ότι απαγορεύεται να βάλουμε στο σημείο ξύδι, αμμωνία, αλκοόλ και νερό.
Τόνισε ότι αν δούμε μωβ μέδουσα, δεν τη βγάζουμε ποτέ έξω στην παραλία γιατί θα γίνει διασπορά των κνιδοκυτάρρων, ενώ συνέστησε την προσοχή των λουόμενων επισημαίνοντας ότι μπορεί να μας τσιμπήσει ακόμα και στα δύο μέτρα.
Μωβ μέδουσες: Ο χάρτης με τις «κόκκινες» περιοχές
Εδώ θα δείτε τον χάρτη με τις καταγραφές όλων των μεδουσών για το 2022.
ΚΙΤ πρώτων βοηθειών για την παραλία
Διάφορες μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της έντασης και της διάρκειας του πόνου, όπως από του στόματος/τοπικά παυσίπονα, ζεστό νερό και παγοκύστες.
Καλό είναι ωστόσο να έχουμε τα παρακάτω μαζί μας στην παραλία για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το τσίμπημα της τσούχτρας
- Μια πλαστική κάρτα (π.χ. παλιά πιστωτική).
- Ένα τσιμπιδάκι.
- Ένα κυπελλάκι (π.χ. ουροσυλέκτης).
- Λίγο μαγειρική σόδα (αναλογία 1:1 με θαλασσινό νερό).
- Αντιισταμινικό χάπι.
- Κάποια κορτιζονούχα κρέμα όπως π.χ. fucicort.
Συμπτώματα μετά από επαφή με μωβ τσούχτρα
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Πιο συγκεκριμένα, τα πιθανά συμπτώματα μετά από κέντρισμα από Pelagia noctiluca είναι τα ακόλουθα:
Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας
- Ναυτία
- Πτώση πίεσης
- Ταχυκαρδία
- Κεφαλαλγία
- Εμετός
- Διάρροια
- Σπασμός των βρόγχων
- Δύσπνοια
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν υπόταση, βράγχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα -εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας- συνείδησης. Τότε επιβάλλεται η ΑΜΕΣΗ διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Πρώτες βοήθειες για τσίμπημα από μωβ τσούχτρα
Διάφορες μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της έντασης και της διάρκειας του πόνου, όπως από του στόματος/τοπικά παυσίπονα, ζεστό νερό και παγοκύστες (βλ. παρακάτω).
Για τσιμπήματα από κάποια είδη μεδουσών (Carybdea marsupialis, Olindias phosphorica και Physalia physalis) συστήνεται η χρήση ξυδιού που εφαρμόζεται για μια σύντομη περίοδο, ώστε να αποτρέψει την απελευθέρωση περαιτέρω δηλητηρίου κάτω από το δέρμα, όχι όμως σε αυτήν την περίπτωση. Το ξύδι, όπως και το γλυκό νερό, το οινόπνευμα, η αμμωνία ΔΕΝ βοηθάνε στο συγκεκριμένο είδος, αντίθετα επιδεινώνουν την κατάσταση και τον πόνο. Η συγκεκριμένη μέδουσα αδρανοποιείται με ελαφρύ αλκαλικό διάλυμα (μαγειρική σόδα διαλυμένη σε αντίστοιχη ποσότητα θαλασσινού νερού) και όχι με όξινο.
Αναλυτικά τα βήματα φροντίδας:
- Πλένουμε προσεκτικά με θαλασσινό νερό, χωρίς να τρίβουμε την περιοχή του τσιμπήματος.
- Αν είναι διαθέσιμο, εφαρμόζουμε ένα μίγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυτάρρων πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Χρησιμοποιούμε μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή κάτι παρόμοιο (και όχι τα χέρια μας) για να αφαιρέσουμε το μείγμα της μαγειρικής σόδας καθώς και οποιαδήποτε τυχόν υπολείμματα από το δέρμα μας
- Εφαρμόζουμε πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά. Ο πάγος ή ακόμη και κάποιο παγωμένο αναψυκτικό, θα πρέπει να είναι μέσα σε σακούλα ή κάποιο άλλο περίβλημα, όπως ένα ύφασμα ή μπλουζάκι.
- Ελέγξτε αν υποχώρησε ο πόνος, κι αν είναι ανάγκη ξαναβάλτε πάγο για άλλα 5-15 λεπτά.
- Αν ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή φαρμακοποιό για να σας συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες (όπως π.χ. 3-4% λιδοκαΐνη και υδροκορτιζόνη).
- MHN τυλίγετε το σημείο τσιμπήματος σφιχτά με επιδέσμους, ΜΗΝ χρησιμοποιείτε ξύδι, ΟΥΤΕ γλυκό νερό, ΟΥΤΕ οινόπνευμα, ΟΥΤΕ αμμωνία.
Περισσότερες οδηγίες για φάρμακα και βότανα για την αντιμετώπιση τσιμπημάτων μεδουσών μπορείτε να βρείτε σε ΑΥΤΟ το έγγραφο.