Ενα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε η πολιτεία για τον περιορισμό της επιδημίας του νέου κορoνοϊού SARS-CoV-2 στην Ελλάδα, στις 11 Μαρτίου 2020, ήταν το κλείσιμο των σχολείων.
Τότε, η λοίμωξη ήταν σχετικά νέα και δεν υπήρχαν πολλές πληροφορίες για την επιδημιολογική της συμπεριφορά. Η εισήγηση της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων βασίστηκε στην εμπειρία από τη γρίπη, για την οποία γνωρίζαμε ότι το κλείσιμο των σχολείων έχει ευεργετική επίδραση στην εξάπλωση της επιδημίας.
Το κλείσιμο των σχολείων σε συνδυασμό με άλλα πιο δραστικά μέτρα όπως το κλείσιμο καταστημάτων και ιδιαίτερα η απαγόρευση κυκλοφορίας, συντέλεσαν στην ταχεία αποκλιμάκωση του δείκτη αναπαραγωγής της επιδημίας, τον γνωστό R0, από το 2.4 σε λιγότερο από 0.5 που βρίσκεται σήμερα. Ετσι δεν είχαμε συρροή κρουσμάτων, το εθνικό σύστημα υγείας μπόρεσε να ανταποκριθεί και οι απώλειες περιορίστηκαν. Μαθηματικά μοντέλα έδειξαν ότι η συμβολή του κλεισίματος των σχολείων στην αποκλιμάκωση του R0 ήταν της τάξεως του 15%-20%.
Η πολιτεία ανακοίνωσε ήδη τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται και το σταδιακό άνοιγμα των σχολείων. Η απόφαση αυτή βασίστηκε σε νέα επιστημονικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στα τέλη Απριλίου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ελέγχου Νοσημάτων και μελέτες από πληγείσες χώρες όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Κίνα. Είναι πλέον σαφές ότι τα παιδιά μολύνονται δυσκολότερα, έχουν ηπιότερα συμπτώματα, και είναι πολύ ασύνηθες να μεταδώσουν τη λοίμωξη σε ενηλίκους. Σε οικογένειες τα παιδιά μολύνονταν από ενηλίκους και όχι το αντίστροφο. Τέλος, μαθηματικά μοντέλα που αφορούν την επιδημία στην Ελλάδα προβλέπουν ότι το άνοιγμα των σχολείων στη χώρα μας δεν είναι πιθανό να ανεβάσει τον R0 σε επίπεδο μεγαλύτερο του 1.
Είναι προφανές ότι ο SARS-CoV-2 είναι πολύ νέα υγειονομική απειλή και υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες για την επιδημιολογική συμπεριφορά του. Η απόφαση για το άνοιγμα των σχολείων δεν πρέπει να βασίζεται στο συναίσθημα, σε φόβους ή ανησυχίες, αλλά αυστηρά στα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα. Επιπλέον, είναι πολύ πιο ασφαλές να ανοίξουν τα σχολεία τον Μάιο, που η άνοδος της θερμοκρασίας πιστεύουμε ότι θα ελαττώσει τη μεταδοτικότητα του ιού, και τα ανοιχτά παράθυρα βελτιώνουν τον εξαερισμό. Ετσι, θα αποκτήσουμε πολύτιμη εμπειρία για την ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία των σχολείων τον Σεπτέμβριο.
Σε κάθε περίπτωση η επίδραση κάθε μέτρου στην επιδημία θα αξιολογείται καθημερινά και θα αναιρείται αν κριθεί ότι συνδέεται με άνοδο του R0.
* Ο κ. Νικόλαος Σύψας είναι καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ. Άρθρο στην Καθημερινή.
