Η ανθρωπότητα βιώνει μια νέα μεγάλη κρίση (με τον πόλεμο στην Ουκρανία) με τεράστιες, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις – μεταξύ των άλλων στην πολιτιστική εξέλιξη των κοινωνιών, στη συνοχή της οικογένειας και στην ατομική υγεία και ευημερία.
Αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο είναι κυρίως τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι εγκυμονούσες.
Πατέρες χωρίζονται από τις οικογένειές τους για να υπερασπιστούν τη χώρα τους… Μητέρες προφυλάσσονται σε σήραγγες του μετρό και άλλα καταφύγια για να γλιτώσουν από τη βία…
Ο τομέας της βρεφικής ψυχικής υγείας αναπτύχθηκε σαν έννοια έπειτα από τις φρικαλεότητες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν ο επιστημονικός κόσμος αναγνώρισε ότι οι ειδικές ψυχολογικές ανάγκες των βρεφών είναι εξίσου σημαντικές με τις σωματικές.
Τα βρέφη έχουν κρίσιμες βασικές ανάγκες και είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στις περιβαλλοντικές συνθήκες
Η έρευνα μας λέει ξεκάθαρα ότι οι πρώιμες εμπειρίες κατά την ταχεία ανάπτυξη του εγκεφάλου βάζουν τα θεμέλια για όλη την μετέπειτα κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη του παιδιού.
Το ανεξήγητο στρες γίνεται τοξικό και ραγίζει-σπάει και αποσυντονίζει σε βάθος αυτά τα θεμέλια.
Τα βρέφη χρειάζονται πάντα κάποιον να τα φροντίζει. Έτσι θεωρούνται προστατευμένα όταν υπάρχει μια ομαλή και υγιής οικογενειακή σχέση. Μέσα απ’ αυτήν παρέχεται στο μωρό μια αίσθηση ασφάλειας και συναισθηματικής ικανοποίησης.
Αλλά αυτό το κουκούλι αγάπης, ζεστασιάς και φροντίδας θρυμματίζεται σε περιόδους πολέμου, που η κοινωνική υποστήριξη για την οικογένεια καταργείται και η σχέση γονέα-βρέφους παραμένει μόνη, γυμνή και πλήρως εκτεθειμένη στο περιβάλλον, ένα περιβάλλον γεμάτο κινδύνους, απώλειες και φόβους.
Επίσης , ούτε η μήτρα της εγκύου δεν παρέχει προστασία από την καταστροφή του πολέμου.
Τα επίπεδα κορτιζόλης στο χρόνιο στρες σε μια έγκυο κατακλύζουν το σώμα της, διαπερνούν τον πλακούντα που προορίζεται να θωρακίσει το αναπτυσσόμενο έμβρυο, και τελικά φθάνοντας στο έμβρυο επηρεάζουν αρνητικά τον εγκέφαλο και τη σωματική ανάπτυξη του εμβρύου !!
Πρέπει να έχουμε κατά νου τα μωρά σε όλο τον κόσμο καθώς εφαρμόζουμε στρατηγικές για την προστασία τους.
Όλες αυτές οι καταστάσεις, χωρίς τις κατάλληλες παρεμβάσεις, θα έχουν μόνιμες συνέπειες στην υγεία και την ευημερία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη την υποστήριξη ειδικών και υπεύθυνων φορέων.
Χωρίς αυτούς τα βρέφη είναι εκτεθειμένα σε μεγάλο κίνδυνο και η βοήθεια πρέπει να δίνεται χωρίς καθυστέρηση.
Οι εξειδικευμένες ψυχικές, σωματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές υπηρεσίες βρεφών πρέπει να θεωρούνται βασικές.
Όσο πιο γρήγορη είναι η προστατευτική ανταπόκριση, τόσο λιγότερο επιζήμια είναι η τραυματική εμπειρία στα βρέφη και στα αγέννητα παιδιά.
Μπορούμε και πρέπει να υποστηρίξουμε τα δικαιώματα των παιδιών που εκτοπίζονται από τη βία του πολέμου και να τα φέρουμε στο επίκεντρο.
Εκτός από τον παγκόσμιο πόνο και τις οικονομικές επιπτώσεις, η διαχείριση των σωματικών και ψυχικών αναγκών των παιδιών είναι βασική γιατί έτσι αποτρέπονται μακροχρόνιες παρενέργειες και ψυχικά τραύματα στην μετέπειτα ζωή της γενιάς αυτής.
Οι ανθρωπιστικές δράσεις δεν πρέπει να ξεχνούν τα μωρά και να γίνουν η φωνή τους.
Είναι αναγκαίο να παρέχονται τα μέσα στις οικογένειες στην διάρκεια τέτοιων συγκρούσεων , ώστε να μείνουν μαζί με ασφάλεια, απαλλαγμένες από κάθε ρατσιστική και εθνοτική κακοποίηση.
Η ιστορία θα κρίνει αυστηρά το πως συμπεριφέρθηκε η παγκόσμια κοινότητα σε αυτήν την πρωτόγνωρη ανθρωπιστική κρίση.
*Ακολουθήστε το Νίκο Βουδούρη στο Facebook
