Τα παιδιά, καθώς ανοίγουν τα ανεξάρτητα φτερά τους, εμπλέκονται σε μικροσυγκρούσεις με τους γονείς τους, αψηφώντας τις επιθυμίες αυτών, ξεπερνώντας πολλές φορές τα αποδεκτά όρια.
Είναι φυσιολογικό στη διαδικασία της ενηλικίωσης που μαθαίνουν και ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και τον κόσμο, να θέλουν να αυτονομηθούν.
Μερικές φορές, αυτές οι συγκρούσεις δεν είναι απλές και περιστασιακές αλλά σύνθετες και έντονες, και καταλήγουν σε ανυπακοή.
Η ανυπακοή μπορεί να έχει ποικίλες αιτίες. Μερικές φορές, οφείλεται σε παράλογες γονικές προσδοκίες , άλλες μπορεί να σχετίζεται με την ιδιοσυγκρασία του παιδιού ή με σχολικά προβλήματα, αλλά και με οικογενειακό άγχος ή συγκρούσεις μεταξύ των γονιών .
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Όταν υπάρχει ένα ανυπάκουο παιδί, εξετάστε τις πιθανές πηγές της εσωτερικής του αναταραχής .
Αξιολογήστε προσεκτικά την οικογενειακή σας κατάσταση:
Πόσο σεβασμό δείχνουν τα μέλη της οικογένειάς σας το ένα στο άλλο;
▪ Σέβεται ο ένας την ιδιωτική ζωή, τις ιδέες και τις προσωπικές αξίες του άλλου;
▪ Πώς επιλύει η οικογένεια τις συγκρούσεις της;
▪ Επιλύονται οι διαφωνίες μέσα από τη συζήτηση ή υπάρχουν έντονες λογομαχίες και βία;
▪ Πως επιβάλλεται την πειθαρχία? Με πειθώ και διάλογο ή βίαια?
▪ Έχετε εσείς και το παιδί σας πολύ διαφορετικές προσωπικότητες που προκαλούν τριβές μεταξύ σας;
▪ Το παιδί σας δυσκολεύεται με το σχολείο ή και να αναπτύξει φιλίες;
▪ Η οικογένεια περνάει κάποιες ιδιαίτερα αγχωτικές στιγμές;
Εάν το παιδί σας μόλις πρόσφατα άρχισε να δείχνει ασέβεια και ανυπακοή, πείτε του ότι έχετε παρατηρήσει διαφορά στη συμπεριφορά του και ότι αισθάνεστε ότι δείχνει δυστυχισμένο. Με τη βοήθειά του, προσπαθήστε να προσδιορίσετε τη συγκεκριμένη αιτία της απογοήτευσης ή της αναστάτωσης του. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για να τον βοηθήσετε να αλλάξει τη συμπεριφορά του.
Η αντίδρασή σου έχει σημασία!
Αν αντιδράσετε στην απάντηση του παιδιού σας φωνάζοντας ή χάνοντας την ψυχραιμία σας,σίγουρα θα απαντήσει με ανυπακοή και ασέβεια. Αντίθετα, θα γίνει πιο υπάκουος όταν παραμείνετε ήρεμοι και συνεργάσιμοι.
Θα μάθει να σέβεται αν δείχνετε σεβασμό προς αυτόν και τα άλλα μέλη της οικογένειας. Αν γίνει ανυπάκουος και εκτός ελέγχου, επιβάλετε ένα τάιμ άουτ μέχρι να ηρεμήσει και να ανακτήσει τον αυτοέλεγχό του.
Όταν το παιδί σας είναι υπάκουο και σέβεται, κάντε του κομπλιμέντα και επιβραβεύστε αυτή τη συμπεριφορά.
Αυτές οι θετικές προσπάθειες θα είναι πάντα πολύ πιο επιτυχημένες από κάθε μορφή τιμωρίας.
♦ Πότε να αναζητήσετε επιπλέον βοήθεια
Για ορισμένα ανυπάκουα παιδιά, μπορεί να χρειαστεί να λάβετε επαγγελματική συμβουλή ψυχικής υγείας.
Σε ποιές περιπτώσεις η συμβουλευτική μπορεί να είναι απαραίτητη :
♦ Εάν υπάρχει μια μόνιμη αμφισβήτηση τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι.
♦ Εάν η ανυπακοή συνεχίζεται παρά τις καλύτερες προσπάθειές σας να ενθαρρύνετε το παιδί σας να επικοινωνήσει τα αρνητικά του συναισθήματα
♦ Εάν η ανυπακοή ή/και η ασέβεια ενός παιδιού συνοδεύεται από επιθετικότητα και καταστροφικότητα
♦ Εάν ένα παιδί εμφανίζει σημάδια γενικευμένης δυστυχίας ( τα βλέπει όλα μαύρα, δεν έχει φίλους)
♦ Εάν στην οικογένειά σας οι διαφωνίες λύνονται με σωματική ή συναισθηματική κακοποίηση
♦ Εάν οι γονείς ή το παιδί κάνουν χρήση αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών ουσιών για να νιώσουν καλύτερα ή να αντιμετωπίσουν το άγχος
♦ Εάν οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια δείχνουν σημάδια δυσκολίας και έλλειψης συνεργασίας, τότε χρειάζεται οικογενειακή θεραπεία. Αντιμετωπίζοντας και επιλύοντας αυτά τα προβλήματα σε νεαρή ηλικία, μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε ή και να αποτρέψετε πιο σοβαρές καταστάσεις , καθώς τα παιδιά σας φτάνουν στην εφηβεία. Το κλειδί είναι η έγκαιρη αναγνώριση, παρέμβαση και θεραπεία.
Στρατηγικές και λύσεις για το χειρισμό ενός δύσκολου παιδιού
Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να χειριστείς ένα «δύσκολο» παιδί;
1. Αναγνωρίστε ότι ένα μεγάλο κομμάτι της συμπεριφοράς του παιδιού σας είναι χαρακτηριστικό της ιδιοσυγκρασίας του .
2. Δημιουργήστε ένα ουδέτερο κλίμα για να αντιμετωπίσετε το παιδί σας και να μην απαντάτε με παρορμητικό και ενστικτώδη τρόπο, γιατί είναι αντιπαραγωγικό.
3. Μην παίρνετε προσωπικά τη συμπεριφορά του παιδιού σας. Η ιδιοσυγκρασία είναι έμφυτη και το παιδί σας πιθανώς δεν προσπαθεί σκόπιμα να είναι δύσκολο ή ενοχλητικό. Μην κατηγορείτε αυτόν ή τον εαυτό σας.
4. Προσπαθήστε να δώσετε προτεραιότητα στα θέματα και τα προβλήματα γύρω από το παιδί σας. Κάποια είναι πιο σημαντικά και αξίζουν μεγαλύτερης προσοχής.
5. Επικεντρωθείτε στα ζητήματα του παρόντος. Μην προβάλλετε το μέλλον.
6. Ελέγξτε τις προσδοκίες που έχετε από το παιδί σας. Είναι ρεαλιστικές και κατάλληλες; Όταν το παιδί σας κάνει κάτι σωστά, επαινέστε το και ενισχύστε τις συγκεκριμένες συμπεριφορές .
7. Σκεφτείτε τη δική σας συμπεριφορά και προσαρμόστε την έτσι ώστε να ενθαρρύνετε μια καλύτερη αλληλεπίδραση με το παιδί .
8. Προβλέψτε μελλοντικές καταστάσεις υψηλού κινδύνου και προσπαθήστε να τις αποφύγετε ή να τις ελαχιστοποιήσετε. Αποδεχτείτε την πιθανότητα ότι αυτή μπορεί να είναι μια δύσκολη μέρα ή περίσταση .
9. Βρείτε λίγο παραπάνω χρόνο και για τον εαυτό σας .
10. Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια, όταν χρειάζεται, από τον παιδίατρό σας ή κάποιον άλλο ειδικό για τη συμπεριφορά του παιδιού.
*Ακολουθήστε το Νίκο Βουδούρη στο Facebook