Μια φωτογραφία-χίλιες λέξεις. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν στο πλωτό γεωτρύπανο Φατίχ, στη Μαύρη Θάλασσα να επιδεικνύει μια σημαία του… Οθωμανικού ναυτικού. Τη σημαία αυτή που δείχνει έναν άνδρα πάνω σε ένα άλογο χάρισαν συμβολικά στον Ερντογάν οι υπεύθυνοι του πλωτού γεωτρύπανου κατά τη χθεσινή επίσκεψη του Τούρκου προέδρου. Τι συμβολίζει η σημαία; Στη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όταν ο τουρκικός στόλος επικρατούσε σε ναυμαχίες οι κυβερνήτες συνήθιζαν να ανεβάζουν τη σημαία αυτή στο ιστίο ως ένδειξη της νίκης!
Σαφής λοιπόν ο συμβολισμός: Η σημαία στον… Σουλτάνο για τη χθεσινή ανακοίνωσή του ότι το κοίτασμα φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα μετρήθηκε αυξημένο κατά 85 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στα 405 δισεκατομμύρια. Παρουσιάζοντας τον εαυτόν του ως τον σύγχρονο σουλτάνο Μωάμεθ τον Πορθητή, ο Ερντογάν δεν σηκώνει φυσικά μύγα στο σπαθί του. Εν πλώ στη Μαύρη Θάλασσα, την επομένη της «άσφαιρης» ως προς την Τουρκία συνόδου κορυφής της ΕΕ, ο Τούρκος πρόεδρος δεν δίστασε να καταφερθεί και πάλι εναντίον της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της Ελλάδας και της Κύπρου. «Δεν πρόκειται να υποκύψουμε σε οποιαδήποτε φοβέρα και στήσιμο παιχνιδιών που καταλήγουν να μοιάζουν με κωμωδία», είπε ο Τούρκος πρόεδρος και απείλησε την ΕΕ ότι «έχει γίνει όμηρος της Ελλάδας και της ελληνοκυπριακής διοίκησης, γεγονός που βλάπτει κυρίως την ίδια την Ευρωπαική Ενωση».
Προειδοποίησε μάλιστα τους Ευρωπαίους εταίρους ότι «αν κατά τη διάρκεια της τρέχουσας αντιπαράθεσης η ΕΕ δεν υιοθετήσει μια δίκαιη στάση, αυτό θα είναι η επίσημη ανακοίνωση ότι ήρθε το τέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης»! Δηλαδή ή θα στηρίξει η Ευρώπη την Τουρκία ή θα διαλυθεί η ΕΕ! Αυτό το μήνυμα έστειλε στην Ευρώπη ο Ερντογάν και με τη σημαία του Οθωμανικού στόλου ανά χείρας. Αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής των 27 στις Βρυξέλλες, που απέφυγε να ψελλίσει έστω τη λέξη «κυρώσεις» στην Τουρκία στην απόφασή της, αναφορικά με την προκλητική αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρου -δύο κρατών μελών της ΕΕ!
Αποχαλινωμένος ο Τούρκος πρόεδρος πλέον, έχει περιθώριο οκτώ εβδομάδων ως την επόμενη σύνοδο κορυφής -αν θα πραγματοποιηθεί βέβαια λόγω της έξαρσης της πανδημίας του κορονοϊού- να προχωρήσει σε νέες προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Και κυρίως ενάντια στην μαρτυρική Κύπρο η οποία φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί από όλους βορά στα νύχια του Ερντογάν.
Οι Ευρωπαίοι πιστεύουν δυστυχώς ότι αν συνεχίσουν την πολιτική κατευνασμού του Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος θα περιοριστεί στις σημερινές κατακτήσεις του. Όπως πίστευαν άλλωστε πριν από 82 χρόνια στο Μόναχο ότι με την πολιτική του κατευνασμού θα ηρεμήσουν τον Χίτλερ! Αξίζει τον κόπο να διαβάσουμε και πάλι την ιστορία: Επί 600 χρόνια, η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ο μεγάλος ισλαμικός αντίπαλος της χριστιανικής Δύσης. Οι Οθωμανοί δύο φορές βρέθηκαν στα περίχωρα της Βιέννης, το 1529 και το 1683. Σήμερα, μπορεί η ιστορία να επαναλαμβάνεται ως φάρσα από τον Ερντογάν, αλλά ο κατευνασμός τον ενθαρρύνει όλο και περισσότερο στα νέο-Οθωμανικά του όνειρα! Όπως γράφει εύστοχα η γερμανική εφημερίδα Die Welt σε άρθρο με τίτλο «Ο μύθος του νέου Σουλτάνου» ο στόχος του Ερντογάν είναι ένα είδος Ισλαμικής Ένωσης ως αντίπαλου δέους προς την ΕΕ.
Η γερμανική εφημερίδα τονίζει ότι «ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται μεν να ακολουθεί την παράδοση των Οθωμανών ηγεμόνων, αλλά στόχευε πάντοτε στη ψυχρή εξουσιαστική πολιτική, στην επέκταση της πολιτικής και οικονομικής επιρροής της χώρας του -όχι στην επέκταση της πολιτιστικής-θρησκευτικής επιρροής, όπως κάποτε έκανε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο στόχος του Ερντογάν είναι ένα είδος Ισλαμικής Ένωσης ως αντίπαλου δέους προς την ΕΕ. «Με αυτό εννοεί μια Οικονομική Κοινότητα και μια Ενεργειακή Ένωση. Θα ήθελε μάλιστα να εισαχθεί και νέο νόμισμα»!
Εχοντας απωλέσει πλέον την παντοδυναμία του στην εσωτερική πολιτική σκηνή, το κύριο διακύβευμα για τον Τούρκο Πρόεδρο είναι η διατήρηση της εξουσίας του. Επιδιώκει να θεωρείται ως ο ισχυρός άνδρας από το Βόσπορο, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς. Προσπαθεί να κεντρίσει την εθνική υπερηφάνεια των πολιτών προκειμένου να κερδίσει και πάλι τις εκλογές σε συνεργασία με το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. «Ό,τι κι αν κάνουμε, η Δύση δεν μας θέλει», αυτό είναι το νέο σύνθημά του. Για να διατηρήσει την εξουσία του και να εμφανιστεί ισχυρότερος στο εξωτερικό, κατέφυγε στη ρητορική του Νεο-Οθωμανισμού». Όπως σημειώνει η Die Welt «με την συνεχή Τουρκική επιθετικότητα στη Μεσόγειο, την παρέμβαση της Άγκυρας στους εμφυλίους πολέμους στη Συρία και τη Λιβύη, και πρόσφατα με την ελάχιστα συγκεκαλυμμένη συμμετοχή στον πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο Ερντογάν βάζει τη μια στρατιωτική περιπέτεια πίσω από την άλλη».
Ο Αμερικανός ιστορικός Νίκολας Ντάνφορθ του German Marshall Fund προειδοποιεί ότι «πριν από περίπου δέκα χρόνια, η Τουρκία στηριζόταν στη φιλική γειτονία. Η επιθετική προσέγγιση είναι σχετικά νέα. Εκείνη την εποχή γινόταν λόγος για “Οθωμανική Ανεκτικότητα”, τώρα για “Οθωμανική Μεγαλομανία”».
Ο Μιχάλης Ψύλος είναι δημοσιογράφος.
