Από την ημέρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε τον Covid πανδημία, τον Μάρτιο του 2020, πληθώρα ιών έχουν κυκλοφορήσει που έχουν προκαλέσει ανησυχία. To 2022 η Καλιφόρνια και η Νέα Υόρκη κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της ευλογιάς των πιθήκων, ενώ πριν λίγο καιρό η τριάδα «κορονοϊός, γρίπη και συγκυτιακός ιός RSV» σήμανε καμπανάκι συναγερμού.
Και μπορεί οι περισσότεροι άνθρωποι να αναφωνούν «πόσα ακόμα;» όμως οι ειδικοί ανησυχούν και για κάτι άλλο: τη γρίπη Η5Ν1, γνωστή και ως γρίπη των πτηνών. Αξιωματούχοι του ΠΟΥ τόνισαν ότι ο κίνδυνος για τους ανθρώπους μπορεί να είναι χαμηλός, όμως πρέπει να παρακολουθείται σε συστηματική βάση, ενώ πολλά είναι τα ερωτήματα για το πόσο θα μπορούσε να ξεκινήσει άλλη μία πανδημία.
Ακολουθούν απαντήσεις του Healthline από ειδικούς σε θέματα υγείας σε μερικές από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που έχουν οι άνθρωποι σχετικά με τη γρίπη των πτηνών, τους πιθανούς κινδύνους και τους τρόπους προστασίας.
Τι είναι η γρίπη των πτηνών
Η γρίπη των πτηνών είναι μια άλλη παραλλαγή του ιού της γρίπης που συνήθως μολύνει τα πτηνά. «Ο ιός της γρίπης μπορεί να μολύνει, όχι μόνο τους ανθρώπους, αλλά και τα πτηνά και τα θηλαστικά. Κάθε φορά που μολύνει ένα άλλο είδος, υπάρχει η πιθανότητα να αλλάξει κάποιες από τις εξωτερικές του πρωτεΐνες, καθιστώντας τα προστατευτικά αντισώματα από μια προηγούμενη μόλυνση άχρηστα» λέει η επικεφαλής του τμήματος παιδιατρικών λοιμωδών νοσημάτων στο Νοσοκομείο Παίδων Stony Brook, Sharon Nachman.
Σύμφωνα με τα CDC (Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών) το πρώτο κρούσμα του Η5Ν1 εντοπίστηκε σε οικόσιτα υδρόβια πτηνά το 1996 στη Νότια Κίνα. «Ο Η5Ν1 ονομάστηκε έτσι λόγω των επιφανειακών πρωτεϊνών που υπάρχουν στον ιό και είναι ένας τύπος της γρίπης των πτηνών», λέει ο Jason Zucker, MD, ειδικός λοιμωξιολόγος στο NewYork-Presbyterian/Columbia University Irving Medical Center.
Μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο;
Η απάντηση είναι ναι, η γρίπη των πτηνών μπορεί να μεταδοθεί στα θηλαστικά, περιλαμβανομένων των ανθρώπων. Μεταξύ 1996-1997 860 άνθρωποι μολύνθηκαν από τον ιό σε Κίνα και Χονγκ Κονγκ. Υπάρχει λόγος που δεν έχουν ακουστεί πολλά για τον ιό H5N1. «Η γρίπη των πτηνών σπάνια μεταδίδεται στον άνθρωπο», λέει ο Zucker. «Όταν το κάνει, συμβαίνει κυρίως μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο ζώο. Αν και έχει αναφερθεί μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, είναι σπάνια και συμβαίνει συχνότερα με ανθρώπους που ζουν στο ίδιο νοικοκυριό».
Η μετάδοση από το ζώο στον άνθρωποι γίνεται από:
- Το σάλιο
- Τα κόπρανα
- Τις ρινικές εκκρίσεις
Τα συμπτώματα της γρίπης των πτηνών
Τα συμπτώματα της γρίπης των πτηνών μοιάζουν με αυτά της κοινής γρίπης και όπως και στη γρίπη τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια έως σοβαρά. Τα συνήθη συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- βήχα
- πυρετό
- πονόλαιμο
- μυϊκούς πόνους
- πονοκεφάλους
- δυσκολία στην αναπνοή
Πόσο θανατηφόρα είναι η γρίπη των πτηνών
Αυτό είναι κάτι που οι ειδικοί παρακολουθούν στενά, αλλά ακόμη δεν έχουν πολλά δεδομένα για να δώσουν σαφή απάντηση. Σύμφωνα με το CDC η επιδημία του H5N1 το 1996-97 είχε ποσοστό θανάτων άνω του 50%. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιός θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα περισσότερες από δύο δεκαετίες αργότερα.
«Είναι πολύ νωρίς για να πούμε πόσο θανατηφόρα θα είναι οποιαδήποτε συγκεκριμένη παραλλαγή του ιού της γρίπης» λέει ο Nachman. «Συνήθως, αυτός ο ιός έχει εποχές που παρασύρει τους ορότυπους (μια διακριτή παραλλαγή εντός ενός είδους βακτηρίου ή ιού ή μεταξύ ανοσοποιητικών κυττάρων διαφορετικών ατόμων) και σπανιότερες εποχές που αλλάζει ορότυπους. Η μετατόπιση σημαίνει ότι υπάρχει μια μικρή αλλαγή από χρόνο σε χρόνο, οπότε αν είχατε γρίπη πέρυσι, είναι λιγότερο πιθανό να αρρωστήσετε πολύ από τη μετατοπισμένη παραλλαγή φέτος».
Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο
Για να μειωθεί ο κίνδυνος να κολλήσει ο άνθρωπος ή κάποιο ζώο γρίπη των πτηνών τα CDC συνιστούν:
- να αποφεύγεται η άμεση επαφή με άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που φαίνονται άρρωστα ή είναι άρρωστα
- οι πολιτικές για το χειρισμό των νεκρών πτηνών διαφέρουν ανάλογα με την πολιτεία και την περιοχή.
- Εάν σας ζητηθεί από τους τοπικούς αξιωματούχους να πετάξετε ένα κουφάρι στα σκουπίδια, φορέστε γάντια ή μια πλαστική σακούλα
- Κάντε το εμβόλιο της εποχικής γρίπης
- Πλένετε καλά τα χέρια σας
