Ο Ηλίας Ηλίου , ανάμεσα στα πολλά σημαντικά που είπε και έπραξε, έμεινε στην πολιτική ιστορία όταν προσδιόρισε μονολεκτικά την δύσκολη σχέση Κέντρου και Αριστεράς. Το περίφημο «σταυρικό» ζήτημα.
Στην μετεμφυλιακή περίοδο ο κόσμος της Αριστεράς βρισκόταν μονίμως μπροστά στο δίλημμα: να ενισχύσει το Κέντρο ώστε να μην υπερισχύει η δεξιά ή να κρατήσει εκλογικά ψηλά το κόμμα του; Το 1958 με διασπασμένο και χωρίς κυβερνητική πρόταση το Κέντρο , ανέδειξε την ΕΔΑ αξιωματική αντιπολίτευση. Όταν μετά συγκροτήθηκε η Ένωση Κέντρου με ρεαλιστική κυβερνητική πρόταση, μεγάλο κομμάτι της ΕΑΜικής Αριστεράς μετανάστευσε εκεί. Μετά την δικτατορία το ΚΚΕ και το ΚΚΕ Εσωτερικού βρέθηκαν μπροστά στο ίδιο δίλλημα έχοντας ένα πανίσχυρο ΠΑΣΟΚ δίπλα τους. Όταν και όπως αποφάσισαν ως ενιαίος Συνασπισμός το 1989 να εξέλθουν του διλήμματος πλήρωσαν πανάκριβο πολιτικό τίμημα. Από το 2010 το σταυρικό ζήτημα επανέρχεται με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και με αντεστραμμένους συσχετισμούς. Το πάνω χέρι στην συγκυρία που διαμορφώθηκε είχε ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ( μετά ΚΙΝΑΛ) έγινε τροφοδότης της Αριστεράς περιοριζόμενο σε μονοψήφια – αλλά όχι ευκαταφρόνητα – ποσοστά.
Σήμερα , στο κατά πάσα πιθανότητα εκλογικό 2022, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα κατάσταση. Στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο συνυπάρχουν και συναγωνίζονται δυο φορείς που μπορούν από κοινού να δημιουργήσουν προσδοκίες αλλαγής με σταθερότητα. Γιατί ακριβώς αυτό είναι το ζητούμενο. Δεν είμαστε σε φάση αναζήτησης ρήξεων και βαθειών κοινωνικών μετασχηματισμών , αλλά σε περίοδο ρεαλιστικών μεταρρυθμίσεων σε συνθήκες δημοκρατικής ομαλότητας και κανονικότητας. Το αντισυστημικό έδαφος είναι γόνιμο για την Ακροδεξιά .Τα πρόσφατα αποτελέσματα στην Πορτογαλία αλλά και σε Γερμανία και Ισπανία το επιβεβαιώνουν. Αν θελουμε να ηττηθεί η δεξιά και να φτάσουμε σε προοδευτική κυβέρνηση πρέπει τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία όσο και το ΚΙΝΑΛ να συμφιλιωθούν με αυτή την πραγματικότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να ολοκληρώσει την διεύρυνση και τον μετασχηματισμό του, που καθυστέρησε και για αντικειμενικούς λόγους ( πανδημία) αλλά και για υποκειμενικούς. Είτε επειδή δεν ήταν εφικτό, είτε επειδή ο χαμένος πολιτικός χρόνος δεν αναπληρώνεται, είτε επειδή το ΚΙΝΑΛ μπήκε σε περίοδο σχετικής ανάκαμψης , είτε γιατί συντρέχουν αυτοί και άλλοι λόγοι, φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία δεν θα είναι εφεξής ο αποκλειστικός « παίκτης» στον προοδευτικό χώρο. Θα παραμείνει , όμως, ο ισχυρός παίκτης, γιατί παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ και κάποιων εταιριών αμφίβολης υπόστασης , ακόμα και στις δυσμενέστερες μετρήσεις αναδεικνύεται σε ένα απο τα ισχυρότερα κόμματα της πληθυντικής Αριστεράς στην Ευρώπη.
Με αυτή την αριθμητική και πολιτική πραγματικότητα οφείλει με την σειρά του να συμφιλιωθεί το ΚΙΝΑΛ. Να μην εγκλωβιστεί στην καλλιεργούμενη φαντασίωση ότι είναι εφικτό να επαναφέρει από θέση ισχύος το σταυρικό ζήτημα και το δίλημμα στον κόσμο της Αριστεράς. Μπορεί η ΝΔ και τα ΜΜΕ να φουσκώνουν τα μυαλά κάποιων με την ψευδαίσθηση του δεύτερου κόμματος, αλλά αυτό γίνεται με την προϋπόθεση ότι το ΚΙΝΑΛ θα παλινδρομήσει στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Μόλις στην πρόσφατη συζήτηση στο Κοινοβούλιο , η νέα ηγεσία του ΚΙΝΑΛ αρνήθηκε να συνταχθεί πίσω από τις βουλές της κυβέρνησης, έγινε στόχος πολύπλευρης επίθεσης. Από όλους τους παράγοντες του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου. , όχι μόνο τους νεοδημοκράτες. Η πίεση, αν δεν συμμορφωθεί προς τα υποδείξεις , θα εκφραστεί με μείωση των ποσοστών του στις επόμενες δημοσκοπήσεις και με ενεργοποίηση πρωτεργατών του αντίΣΥΡΙΖΑ μετώπου εντός και πέριξ του ΚΙΝΑΛ. Αυτό ακριβώς εννοούν όταν διατυμπανίζουν ότι « ο μήνας του μέλιτος τελείωσε».
Είμαστε σε μα πολύ ενδιαφέρουσα και λεπτή φάση. Η κυβέρνηση φθείρεται , οι εκλογές με απλή αναλογική έρχονται και οι προοδευτικές δυνάμεις έχουν μια ευκαιρία. Αυτή την φορά το σταυρικό ζήτημα, το δίλημμα δεν μπαίνει με την οξύτητα του παρελθόντος. Πρακτικά μπορεί να ακυρωθεί αν οι προοδευτικές δυνάμεις πείσουν ότι μπορούν να μεγαλώσουν την συνολική προοδευτική εκλογική πίτα και όχι απλώς να αναδιανείμουν την υπάρχουσα. Είναι επείγον επιτελεία – μέσα και έξω από τα προοδευτικά κόμματα- να εργαστούν για την προγραμματική σύγκλιση ώστε η αλλαγή με σταθερότητα να καταστεί στην συνείδηση των ανθρώπων στόχος ελκυστικός και πραγματοποιήσιμος.
Τέλος πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία να αναμετρηθεί στο εσωτερικό του με τοξικές συμπεριφορές που αναπαράγουν διχαστικές πρακτικές . Με αυτή την έννοια τα ατελεύτητα καμώματα του Παύλου Πολάκη δεν βλάπτουν μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία αλλάζοντας συστηματικά την πιο κρίσιμη στιγμή την ατζέντα , αλλά δυσχεραίνουν και την όσμωση των προοδευτικών δυνάμεων προσφέροντας συγκολλητική ουσία στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο iEidiseis
