Η νέα συμφωνία ΕΕ – ΗΠΑ για το διατλαντικό εμπόριο καθορίζει τους όρους, με στόχο σταθερότητα, προβλεψιμότητα και αμοιβαία επωφελείς σχέσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν κοινή δήλωση που θέτει τα θεμέλια για ένα νέο πλαίσιο διατλαντικού εμπορίου και επενδύσεων, έπειτα από μήνες έντονων διαπραγματεύσεων. Η συμφωνία βασίζεται στην πολιτική δέσμευση που είχαν λάβει η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στα τέλη Ιουλίου, με σκοπό να ενισχυθεί η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα των οικονομικών συναλλαγών εκατέρωθεν του Ατλαντικού.
Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, οι αμερικανικοί δασμοί για την πλειονότητα των ευρωπαϊκών εξαγωγών ορίζονται σε ανώτατο όριο 15%. Το μέτρο καλύπτει στρατηγικούς τομείς, όπως τα αυτοκίνητα, τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι ημιαγωγοί αλλά και η ξυλεία. Σε τομείς όπου ήδη εφαρμόζονται δασμοί στο ίδιο ή υψηλότερο επίπεδο, δεν θα υπάρξουν πρόσθετες επιβαρύνσεις.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά, με την Ουάσινγκτον να εφαρμόζει το πλαφόν 15%, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκινά διαδικασίες σταδιακής μείωσης των δικών της δασμών για τα αμερικανικά προϊόντα. Παράλληλα, από την 1η Σεπτεμβρίου 2025, ειδικό καθεστώς προβλέπει την εφαρμογή του ίδιου ποσοστού (15%) για ορισμένα προϊόντα, όπως ο φελλός, τα αεροσκάφη και τα ανταλλακτικά τους, τα γενόσημα φάρμακα, καθώς και οι χημικοί πρόδρομοι. Η πρόθεση, όπως τονίζεται, είναι αυτό το πλαίσιο να επεκταθεί σε περισσότερους τομείς.
Η κοινή δήλωση ΕΕ – ΗΠΑ υπογραμμίζει ακόμη την ανάγκη αντιμετώπισης της υπερπαραγωγικής ικανότητας στους τομείς του χάλυβα και του αλουμινίου, ενώ γίνεται λόγος για ασφαλείς εφοδιαστικές αλυσίδες και λύσεις μέσω δασμολογικών ποσοστώσεων. Παρότι οι Βρυξέλλες θεωρούν τους υψηλούς δασμούς επιζήμιους για την παγκόσμια οικονομία, εκτιμάται ότι η συμφωνία αποτρέπει μια επικίνδυνη κλιμάκωση και δημιουργεί βάση για μελλοντικό διάλογο.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιδιώκει πάντα τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της. Αντιμέτωποι με μια δύσκολη κατάσταση, έχουμε επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα για τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία μας και έχουμε αποκαταστήσει τη σαφήνεια και τη συνοχή στο διατλαντικό εμπόριο. Αυτό δεν είναι το τέλος της διαδικασίας, συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τις ΗΠΑ για να συμφωνήσουμε σε περισσότερες μειώσεις δασμών, να εντοπίσουμε περισσότερους τομείς συνεργασίας και να δημιουργήσουμε μεγαλύτερο δυναμικό οικονομικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε να διαφοροποιούμε τις διεθνείς εμπορικές μας συνεργασίες, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ευημερία στην ΕΕ».
Στα επόμενα βήματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να κινηθεί ταχύτατα με την υποστήριξη κρατών-μελών και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να υλοποιηθούν τα βασικά σημεία της συμφωνίας. Επιπλέον, θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για μια πιο μόνιμη συμφωνία δίκαιου και ισορροπημένου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
Η συνεργασία αυτή θεωρείται καθοριστική, καθώς το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ ξεπερνά τα 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πρόκειται για την πιο ισχυρή διμερή οικονομική σχέση στον κόσμο, που αντιστοιχεί σε πάνω από 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ συναλλαγών καθημερινά. Το βάθος της συνεργασίας στηρίζεται και στις αμοιβαίες επενδύσεις, οι οποίες το 2022 ξεπέρασαν τα 5,3 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Η συμφωνία δασμών της 27ης Ιουλίου 2025 ανάμεσα στη φον ντερ Λάιεν και τον Ντόναλντ Τραμπ έθεσε τις βάσεις της νέας εμπορικής σχέσης, που τώρα παίρνει σάρκα και οστά. Οι Βρυξέλλες έχουν ήδη αναστείλει ορισμένα εσωτερικά μέτρα που είχαν αποφασιστεί νωρίτερα, ανοίγοντας τον δρόμο για την εφαρμογή της νέας στρατηγικής.